بورس در انتظار تغييرات بزرگ

معاملات بورس تهران دیروز برخلاف روزهاي ابتدايي هفته سرخ پوش شد و در اين روز شاهد خروج نقدينگي از معاملات بازار سرمايه بوديم. به نظر مي‌رسد كه بورس تهران طي دو روز پاياني معاملات هفته جاري مثبت‌هاي ابتداي هفته را تعديل كند و به همان شرايط سابق خود بازگردد.

دليل بازگشت بازار به شرايط سابق را مي‌توان ادامه‌دار بودن شرايط دانست. درحال حاضر شرايط بازار سرمايه تغيير چنداني نكرده و تنها شاهد حمايت‌هاي متعدد از سوي مسوولان هستيم. به گفته كارشناسان زماني اين حمايت‌ها در بازار پاسخگو است كه نقدينگي نيز وارد معاملات شده باشد. درحال حاضر بورس تهران نياز به يك محرك قوي خارجي دارد، در اصل نياز دارد نقدينگي با سرعت و قدرت بسيار بالايي وارد معاملات شود.

در چهارمين روز كاري هفته يعني سه شنبه 8 آبان ماه، شاخص كل بورس تهران 150 واحد معادل 0.01 درصد نسبت به روز گذشته پايين‌تر ايستاد و به عدد 2 ميليون و 51 هزار واحدي رسيد.همچنين شاخص كل هم وزن افت بيشتري را نسبت به شاخص كل متحمل شد و با كاهش يك هزار و 988 واحدي برابر با 0.3 درصد در تراز 671 هزار و 655 واحدي ايستاد. در سوي ديگر بازار نيز شاخص كل فرابورس با كاهش 52 واحدي به عدد 21 هزار و 297 واحد رسيد. در اين روز تنها 20 درصد نمادها در سمت مثبت تابلو معامله شدند و 667 نماد در محدوده منفي به كار خود پايان دادند. ارزش كل معاملات بازار 15هزار و 418 ميليارد تومان بود كه از اين مبلغ 4هزار و 568 ميليارد تومان آن مربوط به معاملات خرد سهام و حق تقدم بود. با وجود افت ارزش معاملات خرد اما سهم آن از كل معاملات نسبت به روز گذشته افزايش داشت و به 30 درصد رسيد. در اين روز حجم معاملات بازار سرمايه برابر با 8.89 ميليارد سهم بود و ارزش دلاري بازار نيز در محدود 195 ميليارد دلاري ايستاد.

بورس تهران روز گذشته برخلاف تمامي بازارهاي مالي حركت كرد و شاهد نزول اين بازار و در مقابل رشد بازارهاي موازي بوديم. درحال حاضر قيمت طلاي 18 عيار با رشد نسبتا قابل توجه به نسبت به روزهاي معاملاتي اخير به 4 ميليون و 632 هزار تومان رسيده و سكه نيز در آستانه 55 میلیون توماني قرار دارد.

نكته قابل توجه اينجاست كه قيمت دلار بازار آزاد همچنان جهش بيشتري نسبت به دلار نيمايي دارد و هر روز شاهد افزايش فاصله ميان دلار نيمايي و بازار آزاد هستيم. اين افزايش مجدد فاصله ميان دلار نيمايي و بازار آزاد باعث مي‌شود كه بازارها همان روال گذشته خود را پيش ببرند و برخي از افراد از اينجا ميان دلار نيما و بازار آزاد سود ببرند.

با افزايش قيمت دلار نيما و در كل كاهش فاصله ميان دلار نيمايي و بازار آزاد بسياري از فعالان بازار سرمايه انتظار اين صورت مالي سودده از صنايع داشتند؛ اما در شرايط كنوني كه مجدد فاصله قيمتي ميان دلار نيمايي و بازار آزاد افزايش يافته اين اميدواري از بين رفته و احتمالا صورت مالي‌ها همانند گذشته باشد.

بورس در انتظار انتخابات

با وجود تجربه تمامي اين شرايط توسط بورس تهران يك مولفه بسيار تاثيرگذار روي بازار را مي توان انتخابات امريكا دانست. انتخابات رياست‌جمهوري ۲۰۲۴ ايالات متحده امريكا در تاريخ پنجم نوامبر (۱۵ آبان) برگزار خواهد شد.يكي از مهم‌ترين تاثيرات انتخابات امريكا را مي‌توان در حوزه قيمت دلار و تحريم‌ها دانست. دولت‌هاي جمهوري‌خواه همانند نامزد كنوني انتخابات رياست‌جمهوري يعني دونالد ترامپ، معمولاً سياست‌هاي سختگيرانه‌تري نسبت به ايران دارند و تحريم‌هاي بيشتري به كشور تحميل مي‌كنند كه اين تحريم در تمامي حوزه‌هاي اقتصادي مي‌تواند تاثيرگذار باشد. در دوراني كه ترامپ رييس‌جمهور امريكا بود تحريم‌هاي زيادي عليه ايران اعمال كه برخي از اين تحريم‌ها در كوتاه‌مدت باعث شدند كه بازار سهام نزولي شود.

از سوي ديگر دموكرات‌ها تمايل بيشتري به ديپلماسي دارند كه اكنون كامالا هريس نمايند آنها است. در دوران رياست‌جمهوري باراك اوباما، توافق هسته‌اي امضا داشت و بسياري از تحريم‌ها از عليه ايران برداشته شد و همين مساله در ميان مدت اقتصاد كشور را بهبود بخشيد.

برخي از نظر سنجي‌ها كامالا هريس را پيروز انتخابات و برخي ديگر دونالد ترامپ را پيروز انتخابات رياست‌جمهوري مي‌دانند. البته انتشار داده‌هاي جديد طي روزهاي آتي مي‌تواند مسير انتخابات را تغيير دهد.

از سوي ديگر، تغيير در انتظارات در كاهش نرخ بهره فدرال رزرو، كه به سه مرحله كاهش تغيير كرد و در مقابل افزايش انتظار از كاهش نرخ بهره بانك مركزي اروپا، به خصوص در كوتاه‌مدت، سبب شد بازار شاهد ريزش شديد يورو درمقابل يورو باشد. اگر دونالد ترامپ پيروز شود و كنگره هم در تسلط جمهوري خواهان باشد، انتظار تحليلگران جي‌پي‌مورگان اين است كه در ماه‌هاي آينده يورو و دلار به سمت برابري حركت كنند. بنابراين به‌طور كلي به‌نظر مي‌رسد شاخص دلار مي‌تواند به رشد خود ادامه دهد، به‌خصوص اگر دونالد ترامپ پيروز شود. اما اگر كامالا هريس پيروز شود، دلار به‌طور موقت مي‌تواند تضعيف شود. ولي فعلا بازار پيروزي آقاي ترامپ را قيمت‌گذاري مي‌كند و رشد شاخص دلار هم در بازار ديده مي‌شود.

از اقتصاد امريكا، در روز سه شنبه «شاخص‌هاي قيمت مسكن» منتشر مي‌شود. احتمال مي‌رود پس از ماه‌ها شاهد كاهش قيمت يا عدم رشد قيمت مسكن در امريكا باشيم كه مي‌تواند خبري خوب براي بازار مسكن اين كشور باشد. «شاخص اعتماد مصرف كنندگان» نيز اين هفته منتشر مي‌شود كه انتظار مي‌رود پس از كاهش ماه قبل، اندكي رشد داشته باشد. با اينحال، اين هفته چشم بازارها به داده‌هاي مهم‌تري از اقتصاد امريكاست.

اولين داده از اشتغال امريكا «فرصت‌هاي شغلي» است كه روز سه شنبه منتشر مي‌شود، كه انتظار مي‌رود از هشت ميليون و 40 هزار فرصت به 7 ميليون و 920 هزار فرصت شغلي كاهش داشته باشد. ولي نكته مهم اين است كه «نرخ خروج از كار» هم ديده شود. اين عدد در ماه گذشته اثر منفي را نشان مي‌داد و با حذف دوران كرونا به پايين‌ترين حد خود از سال 2015 رسيد، به اين معنا كه فرصت‌هاي شغلي مناسبي براي تغيير شغل افراد وجود ندارد. ولي چون در ماه گذشته نرخ بيكاري كاهش شديدي داشت باعث شد اثر اين داده كاهش يابد. ولي اين ماه شرايط متفاوت است، چراكه هم داده فرصت‌هاي شغلي مهم است و هم اشتغال.

روز چهارشنبه «GDP امريكا» منتشر مي‌شود. انتظار بازار اين است كه مشابه سه ماهه دوم سال 3 درصد منتشر شود. از آنجايي كه آمار رشد اين هفته مربوط به سه ماهه سوم است و اكنون يك ماه از پايان آن گذشته است آنچنان اهميتي ندارد، مگر اينكه برخلاف انتظارات بازار باشد.

ارقام تورم هزينه‌هاي مصرف شخصي (PCE) در روز پنج شنبه نيز تورم مورد نظر فدرال رزرو است. باتوجه به داده‌هاي تورم مصرف كننده، بازار انتظار دارد تورم هسته ماهانه بين 0.2 تا 0.3 درصد رشد داشته باشد، به‌طوري كه اگر 0.3 باشد مي‌تواند كمي دلار را تقويت كند و روي طلا و بازار سهام اثر منفي داشته باشد. داده‌هاي «هزينه‌هاي شخصي» و «درآمد شخصي» نيز همزمان با ارقام تورم منتشر مي‌شود. درصورتي كه رشد درآمد مردم بالا باشد مي‌تواند بازار سهام را تقويت كند.

بازار انتظار دارد كه 120 هزار استخدام جديد (NFP) براي ماه اكتبر در امريكا صورت گرفته باشد و نرخ بيكاري بدون تغيير بماند. با ايجاد استخدام كمتر نسبت به ميانگين سال 2024، كه 200 هزار شغل بوده است، انتظار مي‌رود كه عدد بالاي استخدام‌هاي جديد ماه قبل تكرار نشود؛ با اينحال، اقتصاددانان بلومبرگ انتظار دارند شايد عدد پايين‌تر هم مشاهده كنند.

با بررسي تمام اين موارد بايد ديد كه در نهايت چه حزبي پيروز انتخابات خواهد بودد و اين پيروزي هر حزب چه دستاوري براي بازارهاي مالي خصوصا بورس خواهد داشت. آيا بورس در ميان مدت صعودي خواهد بود يا نزولي؟ به‌طور كلي روند اقتصاد كشور را تا حدودي ميتوان وابسته انتخابات امريكا و نتيجه آن دانست.