بازخواني تجربه عرضه خودرو در بورس كالا

بازخواني تجربه عرضه خودرو در بورس كالا و پايش گزارش‌هاي آماري حاكي از آن است كه؛ مجموع منافع حاصله براي توليدكنندگان و خريداران نهايي خودرو در بازار سرمايه ۲۵.۴ همت بوده است. در سال ۱۴۰۱ خودرو در بورس كالا عرضه شد. ارزش معاملات خودرو در آن مقطع به ۴۱.۶ همت رسيد. تجربه عرضه خودرو در بورس نشان مي‌دهد؛ در مقطع كوتاهي از سال ۱۴۰۱ كه پاي خودرو به بورس كالا باز شد، نه تنها مصرف‌كنندگان كه توليدكنندگان نيز از اتفاق سود بردند. در واقع با اين اتفاق، خودروسازان كه سال‌ها با زيان روبه‌رو بودند، توانستند با عرضه خودرو در بورس بخش قابل توجهي از زيان خود را جبران كنند. همچنين، عرضه خودرو در بورس كالا موجب شد، بساط دلالان و واسطه‌گران برچيده شود و سود ناشي از عرضه خودرو در بورس به جيب مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان برود. اما با توقف عرضه خودرو در بورس بار ديگر، كسب و كار دلالان رونق گرفت و قيمت‌ها روند صعودي به خود گرفت و تجربه شيرين عرضه خودرو در بورس به قهقرا رفت. در آن زمان هر چند عده معدودي مخالف عرضه خودرو در بورس بودند اما اين طرح موافقان زيادي داشت.

چرا كه از نگاه آنها، با عرضه خودرو در بورس، هر گونه فساد و رانت از بين مي‌رفت و ضمن ايجاد فضاي رقابتي، معاملات نيز شفاف مي‌شد. در عين حال، از نگاه موافقان، عرضه خودرو در بورس كالا مي‌تواند تقاضاي كاذب را از بين ببرد. اين اظهارات در حالي است كه محمدصادق مفتح، جانشين وزير صمت در امور بازرگاني به تازگي در گفت‌وگو با خبرنگار سنا تاكيد كرده است: با توجه به موافقت‌هاي قبلي در خصوص عرضه خودرو در بورس كالا و منافعي كه براي توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان وجود داشته، عرضه خودرو در بورس اقدام مناسبي است اما اين موضوع بايد مورد بررسي دقيق قرار گيرد. گزارش‌ها حاكي است: ارزش معاملات خودرو در بورس كالا در سال ۱۴۰۱ معادل ۴۱.۶ همت بوده است. همچنين، مجموع منافع حاصله براي توليدكنندگان و خريداران نهايي ۲۵.۴ همت، سود توليدكنندگان ۱۵.۸ همت، سود خريداران نهايي ۹ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان و درآمد مازاد شناسايي شده براي دولت از طريق ماليات بر ارزش افزوده يك هزار و ۴۰۰ ميليارد تومان بوده است. در عين حال، اين آمارها نشان مي‌دهد؛ در سال ۱۴۰۱ معادل ۶۸ هزار دستگاه انواع مختلف خودرو در بورس كالا مورد معامله قرار گرفت كه از حيث تعداد، اين ميزان عرضه كمتر از ۷ درصد از كل فروش خودروي توليدي سال ۱۴۰۱ است. در عين حال، ميزان فروش خودرو در اين بازه زماني در دو شركت سايپا و ايران خودرو بيش از ۹۹۰ هزار دستگاه بوده است.