رفع ناترازي گاز نيازمند سرمايهگذاري كلان
با ورود به فصل سرما، مساله ناترازي گاز طبيعي در ايران به يكي از مهمترين دغدغههاي اقتصادي و اجتماعي كشور تبديل ميشود. اين مشكل كه به كاهش توليد و توزيع بهينه انرژي منجر ميشود، از كمبود ظرفيت توليد و ضعف زيرساختهاي انتقال و توزيع گاز ناشي ميشود.
گلناز پرتوي مهر|
با ورود به فصل سرما، مساله ناترازي گاز طبيعي در ايران به يكي از مهمترين دغدغههاي اقتصادي و اجتماعي كشور تبديل ميشود. اين مشكل كه به كاهش توليد و توزيع بهينه انرژي منجر ميشود، از كمبود ظرفيت توليد و ضعف زيرساختهاي انتقال و توزيع گاز ناشي ميشود. براي رفع اين ناترازي و تامين نيازهاي داخلي كشور، برخي كارشناسان براين اعتقادند كه دستكم به 80 ميليارد دلار سرمايهگذاري در صنعت گاز نياز داريم. به گزارش خبرنگار «تعادل»، ناترازي گاز در ايران ناشي از عواملي پيچيده و چندجانبه است. ايران داراي دومين ذخاير گازي بزرگ جهان است، اما با وجود اين ظرفيت عظيم، به دليل عدم سرمايهگذاري كافي و تكنولوژي بهروز، توانايي بهرهبرداري كامل از اين ذخاير را ندارد. بسياري از تاسيسات و تجهيزات صنعت گاز در ايران قديمي و فرسوده هستند و اين موضوع باعث كاهش بهرهوري و افزايش اتلاف گاز در مراحل مختلف توليد و توزيع ميشود.
در همين زمينه، محمد ترابي، كارشناس حوزه انرژي در گفتوگو با خبرنگار «تعادل» اظهار كرد: مصرف گاز در ايران طي سالهاي اخير به دلايل مختلف از جمله توسعه صنعتي، افزايش جمعيت، و قيمتهاي پايين انرژي، افزايش يافته است. اين افزايش تقاضا بدون توجه به ظرفيتهاي توليد، باعث فشار بيشتر بر منابع گاز و ايجاد ناترازي ميشود. وي تصريح كرد: به دليل محدوديتهاي مالي، تحريمهاي بينالمللي و كمبود تكنولوژيهاي پيشرفته، ايران نتوانسته است ظرفيت توليد خود را همگام با نيازهاي داخلي و استانداردهاي جهاني ارتقا دهد. وي گفت: براي افزايش ظرفيت توليد از ميادين جديد و توسعه ميادين فعلي، نيازمند سرمايهگذاري در حوزه اكتشاف، حفاري و بهرهبرداري هستيم. اين بخش نيازمند دستكم 40 ميليارد دلار سرمايهگذاري است تا بتواند نيازهاي داخلي را پوشش دهد. وي عنوان كرد: فرسودگي زيرساختها يكي از دلايل اصلي اتلاف گاز است. براي كاهش هدررفت انرژي در فرآيند انتقال و توزيع، حدود 20 ميليارد دلار سرمايهگذاري جهت بازسازي و بهروزرساني شبكههاي انتقال و توزيع مورد نياز است. وي بيان كرد: استفاده از تكنولوژيهاي نوين مانند سيستمهاي بازيابي گاز فلر، ابزارهاي پايش ديجيتال و روشهاي بهرهوري انرژي ميتواند به بهبود كارايي توليد كمك كند. اين بخش نيز حدود 10 ميليارد دلار سرمايهگذاري نياز دارد. وي معتقد است ذخيرهسازي گاز در مخازن زيرزميني ميتواند به تامين نياز در زمانهاي اوج مصرف كمك كند و حدود 10 ميليارد دلار سرمايهگذاري براي ساخت اين تاسيسات نياز است. ترابي با بيان اينكه يكي از مهمترين گامها براي رفع ناترازي گاز، افزايش ظرفيت توليد از ميادين مختلف است، گفت: سرمايهگذاري در اكتشاف و بهرهبرداري از ميادين جديد و همچنين بهينهسازي و توسعه ميادين قديمي ميتواند بخش قابلتوجهي از نياز داخلي را برآورده كند. بايد از تكنولوژيهاي پيشرفته و روشهاي بهينه حفاري و بهرهبرداري بهره گيرد تا با كمترين هزينه، حداكثر توليد را داشته باشد. وي خاطرنشان كرد: يكي از چالشهاي بزرگ صنعت گاز در ايران، فرسودگي خطوط انتقال و توزيع گاز است كه باعث اتلاف فراوان انرژي ميشود. بازسازي و بهروزرساني اين خطوط، نصب تجهيزات جديد و كنترل نشتيها از جمله اقداماتي است كه ميتواند به بهبود بازدهي و كاهش هدررفت كمك كند. وي عنوان كرد: توسعه ظرفيتهاي ذخيرهسازي گاز در مخازن زيرزميني و نيز ترويج فرهنگ مديريت مصرف در زمانهاي اوج مصرف ميتواند به كاهش فشار بر شبكه و مديريت بهتر منابع كمك كند.
ايران ميتواند از تجارب كشورهاي موفق در اين حوزه، مانند نروژ و روسيه بهره گيرد. وي با اشاره به اينكه ساختار قيمتگذاري گاز در ايران يكي از دلايل اصلي افزايش بيرويه مصرف است، گفت: كاهش يارانههاي انرژي و اصلاح قيمتها ميتواند به كنترل مصرف و كاهش فشار بر منابع كمك كند. در اين راستا، اجراي سياستهاي قيمتگذاري هوشمندانه و متناسب با توان اقتصادي اقشار مختلف جامعه ضروري است. وي با بيان اينكه رفع ناترازي گاز نيازمند جذب سرمايهگذاري خارجي است، عنوان كرد: با توجه به محدوديتهاي مالي داخلي، ورود سرمايهگذاران خارجي و همكاري با شركتهاي بينالمللي ميتواند به تامين مالي و انتقال تكنولوژي كمك كند. براي اين منظور، بهبود فضاي كسبوكار و كاهش موانع قانوني ضروري است. وي تصريح كرد: استفاده از تكنولوژيهاي بازيابي انرژي و كاهش اتلاف گاز فلر از جمله راهكارهاي بهبود بهرهوري است. سرمايهگذاري در اين حوزه ميتواند به صرفهجويي در مصرف انرژي و بهبود عملكرد صنعت گاز كمك كند. وي اظهار كرد: رفع ناترازي گاز نيازمند سرمايهگذاريهاي كلان و اصلاحات ساختاري است. با توجه به منابع عظيم گازي ايران و فرصتهاي اقتصادي حاصل از آن، اقدام به موقع در اين زمينه ميتواند به رشد اقتصادي و بهبود كيفيت زندگي مردم كمك كند.