راهكار باز شدن مسير هوايي ايران به اروپا

اخيرا 3شركت اصلي هواپيمايي ايران توسط كشورهاي اتحاديه اروپا تحريم شده‌اند؛ تحريم‌هايي كه مانند بسياري از نمونه‌هاي تحريمي ديگر، هرچند به بهانه‌هاي گوناگوني اعمال مي‌شوند اما در واقع مردم و فعالان اقتصادي ايراني را هدف قرار داده است. اين تحريم‌ها روند ادامه سفرهاي شركت‌هاي هواپيمايي ايران به اروپا را با مشكل مواجه ساخته است. البته از ميان اين 3كشور تنها ايران‌اير به اروپا در رفت و آمد بوده است و ساير شركت‌ها در اين زمينه فعاليتي نداشتند. با انتشار اين خبر پرسش‌هايي در افكار عمومي در خصوص چگونگي عبور از اين بحران مطرح شده است. ايرانيان مي‌خواهند بدانند راهكار حل اين معضل و اين بحران چيست و چگونه مي‌توان تبعات آن را كاهش داد؟

1) مهم‌ترين راهكار از منظر كلي، تلاش براي پايان دادن به تحريم‌هاي اقتصادي است. ايران بايد از طريق گفت‌وگو و ديپلماسي، كشورهاي غربي را مجاب به تداوم مناسبات اقتصادي و ارتباطي كند. وزير خارجه و سایر مسوولان ديپلماسي در اين زمينه مي‌توانند گام‌هاي ‌بلندي بردارند. سيستم ديپلماسي ايران بايد نهايت تلاش خود را انجام دهد تا تحريم‌هاي اقتصادي و ارتباطي عليه ايران پايان يابد. با پايان گرفتن كليت تحريم‌ها، تحريم‌هاي خاص صنعت هوايي هم به پايان مي‌رسد. در كنار اين راهكار ساختارهاي تصميم‌ساز كشور براي كوتاه‌مدت بايد به فكر راهبردهاي جايگزيني باشند كه ايرانيان به مقصد اروپا را دچار مشكل نسازد. در واقع ايران بايد به اجراي تصميماتي روي بياورد كه باعث بي‌اثر شدن اين نوع تحريم‌ها شود.

2) ايران مي‌تواند ساير شركت‌هاي هوايي كه ذيل تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه ايران قرار ندارند را تجهيز كند و با تجهيز اين شركت‌هاي هواپيمايي و ايرلاين‌ها زمينه برقرار شدن پروازهاي دوباره به مقصد اروپا را در كوتاه‌مدت فراهم سازد. در اين مسير اما ابهامات و مشكلاتي هم وجود دارد. نخست اينكه آيا اين شركت‌ها موفق خواهند شد، لايسنس‌ها و مجوزهاي لازم اتحاديه اروپا كه اتفاقا مجوزهاي سفت و سختي نيز محسوب مي‌شود را كسب كنند يا خير؟ اروپا ايرلاين‌هايي را تاييد مي‌كند كه اولا هواپيماهايي با عمر كوتاه داشته باشند و سپس واجد استانداردهاي لازم هم شوند. اگر اين تاييديه‌ها صادر شود در آن صورت شركت‌هاي ايراني مي‌توانند مسير ايران به اروپا و بالعكس را بازگشايي كنند.

3) راهكار ديگر كه منافع كمتري براي ايران دارد، استفاده از ايرلاين‌هاي كشورهاي همسايه تا رفع مشكل است. ايران مي‌تواند از ايرلاين‌هاي قطري يا تركيه استفاده كند و مسافران خود را به مقصد اروپا برساند. ظاهرا فعلااين راهكار  در دستور كار مسوولان سازمان هواپيمايي كشور قرار گرفته است.  

ايراد اين راهبرد آن است كه منافع حمل و نقل هوايي را كه عدد قابل توجهي مي‌شود را متوجه ساير ايرلاين‌هاي كشورهاي همسايه مي‌كند. اما در شرايط فعلي چاره‌اي نيست و بايد كه از شركت‌هاي هواپيمايي كه متعلق به كشورهاي همسايه ايران است استفاده شود. به اين نوع پروازها پروازهاي كانكشني يا اتصالي گفته مي‌شود. 

البته اين راهبردها براي كوتاه‌مدت است. در ميان مدت ايران بايد تلاش كند تا زمينه رفع تحريم‌هاي اين 3شركت هواپيمايي را فراهم سازد. در بلندمدت هم بايد زمينه‌اي براي برداشتن كليه تحريم‌هاي اقتصادي فراهم شود. واقع آن است كه امروز صنعت هوايي نقش بي‌بديلي در رشد و پيشرفت كشورها و بهبود شاخص‌هاي اقتصادي ايفا مي‌كند. ضمن اينكه زمينه‌اي براي ورود گردشگر و سرمايه نيز محسوب مي‌شود. ايران بخش قابل توجهي از صنعت گردشگري خود را از طريق ورود مسافران كشورهاي اروپايي ساماندهي مي‌كند. اين روند بايد تداوم يابد تا كسب و كارهايي كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنند دچار آسيب نشوند.