عرضه خودروهاي صفر از طريق بورس
حجت‌الله صيدي، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار كه در پنل نظام تامين مالي پروژه در برنامه هفتم سخن مي‌گفت، تاكيد كرد: نحوه اجراي برنامه هفتم مهم‌تر از تدوين آن است. صيدي با تاكيد بر اينكه نرخ رشد اقتصادي از طريق سرمايه‌گذاري محقق مي‌شود، گفت: تشكيل سرمايه به توليد، بهره‌وري و ارايه خدمات و تحقق رشد پايدار منجر مي‌شود.
حجت‌الله صيدي، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار كه در پنل نظام تامين مالي پروژه در برنامه هفتم سخن مي‌گفت، تاكيد كرد: نحوه اجراي برنامه هفتم مهم‌تر از تدوين آن است. صيدي با تاكيد بر اينكه نرخ رشد اقتصادي از طريق سرمايه‌گذاري محقق مي‌شود، گفت: تشكيل سرمايه به توليد، بهره‌وري و ارايه خدمات و تحقق رشد پايدار منجر مي‌شود. به عنوان مثال، براي اينكه طي سال‌هاي ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷ به متوسط نرخ رشد اقتصادي ۸ درصد دست يابيم، مي‌بايست سالانه سرمايه‌گذاري قابل توجهي را رقم بزنيم كه بخشي از اين سرمايه‌گذاري‌ها از طريق طرح‌هاي عمراني و بلندمدت محقق مي‌شود. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار در عين حال با اين توضيح كه تبديل زيرساخت‌ها به پروژه اقتصادي يكي از نكات مورد توجه در بحث زيرساخت‌هاست، افزود: اگر پروژه‌اي اقتصادي نباشد، انگيزه براي سرمايه‌گذاري كاهش مي‌يابد.
مردمي‌سازي اقتصاد و تشكيل سرمايه
صيدي، با بيان اينكه براساس ماده پنجم قانون برنامه هفتم پيشرفت، بحث مردمي‌سازي اقتصاد، كسب و كار و اشتغال جدي گرفته شده، گفت: از اين رو، مي‌بايست براي تشكيل سرمايه اقدامات قابل توجهي صورت گيرد. او در بخش ديگري از صحبت‌هايش، تنظيم‌گري و نظارت بر تشكيل و تسهيل سرمايه را از مهم‌ترين وظايف سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهاي ناظر بازار سرمايه در سراسر دنيا برشمرد و افزود: آمارها نشان مي‌دهد در كشورهاي مختلف نسبت بازار پول و سرمايه در تامين مالي ۸۰ به ۲۰ درصد و طبق برخي برآوردها نسبت بازار پول و سرمايه ۴۰ به ۶۰ درصد است، اما در كشورهاي توسعه يافته اين نسبت ۵۰ به ۵۰ درصد است. در امريكاي شمالي اما سهم تامين مالي از مسير بازار سرمايه حتي به ۸۰ درصد هم مي‌رسد. صيدي با تاكيد براين‌كه تشكيل سرمايه از اهميت قابل توجهي برخوردار است، گفت: براي تحقق اين هدف مي‌بايست انگيزه لازم براي سرمايه‌گذار افزايش يابد.
افزايش انگيزه سرمايه‌گذاري با صيانت از حقوق سرمايه‌گذاران
او با بيان اينكه براي افزايش انگيزه سرمايه‌گذاري در كشور نيازمند صيانت ازحقوق سرمايه‌گذاران هستيم، گفت: كارايي بازار سرمايه، شفافيت و رعايت قوانين براي تحقق اين امر از ضروريات است. صيدي، افزود: در دولت دوم آقاي خاتمي قانون حمايت از سرمايه‌گذاري خارجي، كه يكي از پيشرفته‌ترين قانون‌هاست، به تصويب رسيد، بنابراين، يكي از بهترين قانون‌ها را در اختيار داريم اما پايبندي به قانون اهميت بسزايي دارد.
اثر تصميمات خلق‌الساعه
رييس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام اينكه تصميمات خلق الساعه و عدم وفاي عهد به موقع به اعتماد سرمايه‌گذاران آسيب زده، افزود: به عنوان مثال؛ زماني كه اوراق بدهي يا مرابحه منتشر مي‌شود، براي سرمايه‌گذاران اطمينان از اينكه اين اوراق در سر رسيد تبديل به پول نقد شود و در يك بازار بزرگ و كارا معامله صورت بگيرد، از اهميت زيادي برخوردار است.به بياني ديگر، اين موارد جزو مسائلي است كه يك ستون آن به سازمان برنامه وبودجه مرتبط است. اوراقي كه به صورت سهام و بدهي منتشر مي‌شود مي‌بايست منافع را به صورت درست، به موقع و منصفانه تقسيم كند. او، تنظيم اين موارد براي جذب سرمايه‌گذار را يكي از وظايف بازار سرمايه برشمرد و گفت: زماني كه پيش فروش خودرو اعلام مي‌شود، پول‌هاي قابل توجهي در حساب‌ها مسدود مي‌شود. اين موضوع نشان مي‌دهد، نقدينگي وجود دارد اما به دنبال محلي پر بازده و آرام مي‌گردد.
اهميت اوراق‌بهادار كردن
صيدي با بيان اينكه اصطلاح اوراق بهادار كردن در بحث اقتصادي‌سازي پروژه‌هاي زيرساختي و عمراني از اهميت قابل توجهي برخوردار است، تاكيد كرد: در واقع بايد پروژه‌هاي زيرساختي و عمراني را به اوراق بهادار قابل معامله و با بازده مناسب تبديل كنيم كه اين امر از طريق مشاركت مردم و سرمايه‌هاي اندك آنها محقق مي‌شود. او، در عين حال تاكيد كرد: به نظر مي‌رسد برنامه هفتم توسعه كه بخش مهمي را به مردمي‌سازي اقتصاد، اشتغال و مناسب‌تر كردن فضاهاي عمومي اختصاص داده است، در صورت تعهد همه اركان و تمام بازيگران، مي‌تواند نگراني‌ها را رفع كند و توسعه متوازن و تضمين شده‌اي را با نرخ رشد مناسب براي كشور رقم بزند.
فرارسيدن فصل بودجه
صيدي با اشاره به فرارسيدن فصل تنظيم بودجه، گفت: با نگاهي به ارقام بودجه در مي‌يابيم كه براي سمت مصارف نمي‌توان اقدامي انجام داد و همين كه اجازه ندهيم مصارف از ميزان فعلي بالاتر برود، هنر كرده‌ايم اما براي سمت منابع مي‌توان اقدامات زيادي را انجام داد اما از آنجا كه در چرخه سنتي چون فروش نفت، ماليات، واگذاري دارايي‌هاي سهام و... مانده‌ايم، هر ساله دولت با كسري بودجه روبه‌رو مي‌شود. از اين رو، براي جبران اين كسري نبايد تنها به سمت اوراق بدهي و خزانه برويم. هر چند اين اوراق از جمله ابزارهاي موجود در بازار سرمايه است اما سقفي دارد. بنابراين، براي اينكه بودجه كافي براي پيشرفت و رشد داشته باشيم، مي‌بايست خارج از چارچوب اقدام و عمل شود كه مهم‌ترين آن، تشكيل صندوق پروژه، شركت‌پروژه و پرداختن به پروژه‌هاي اولويت‌دار اقتصادي است كه هم زيرساخت را محقق مي‌كند و هم سرمايه‌گذار را براي سرمايه‌گذاري مناسب جذب مي‌كند.او اعلام كرد: در اين فصل از بودجه كه هم سال اول دولت چهاردهم و هم سال اول مجلس دوازدهم است، در صورتي كه همكاري‌ها به درستي شكل بگيرد و سرفصل اقدامات عمراني و زيرساختي از طريق بازار سرمايه در بودجه گنجانده شود قادر خواهيم بود براي نرخ تشكيل سرمايه كه در چهار سال گذشته منفي شده، گام‌هاي جدي‌برداريم.
صيدي در عين حال اين نكته را هم يادآوري كرد: بازار سرمايه با زيرساخت‌ها و فضاي مناسبي كه در اختيار دارد، آمادگي اين را دارد تا با همكاري دستگاه‌ها، به گونه‌اي برنامه‌ريزي كند كه سرمايه‌ها در مسير درست قرار گيرد. حجت‌الله صيدي در جريان بازديد از بورس كالاي ايران و نخستين خزانه طلاي بازار سرمايه، اعلام كرد: يكي از رسالت‌هاي اصلي بورس كالا، حذف واسطه‌هاي غيرضروري در بازارهاست، به هر ميزان مبادلات كالاها در بستر بورس كالا انجام شود، نقش اين واسطه‌ها در بازارها نيز كم‌رنگ‌تر مي‌شود. از اين رو طبيعي است كه همواره بورس كالا مخالفان و منتقداني سرسخت در حوزه‌هاي مختلف داشته باشد، ريشه اين مخالفت‌ها به همان واسطه‌ها بازمي‌گردد.
صيدي افزود: «هزينه مبادله» يك مبحث مهم در اقتصاد است، بورس كالا مي‌تواند به كاهش هزينه‌هاي مبادله كمك كند. وقتي يك خودرو در كارخانه ۵۰۰ ميليون تومان به فروش مي‌رسد اما همان خودرو در بازار و براي مصرف‌كننده ۸۰۰ ميليون تومان تمام مي‌شود، يعني با يك هزينه واسطه‌گري و نه هزينه معاملاتي مواجه هستيم؛ اين‌جا كاركرد بورس كالا مي‌تواند كمك‌كننده باشد تا توليدكننده و مصرف‌كننده با يك قيمت منصفانه محصول را مبادله كنند. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار تاكيد كرد: با جديت به دنبال عرضه خودروهاي صفر كيلومتر داخلي و وارداتي در بورس كالا هستيم و در اين خصوص رايزني‌هايي نيز صورت گرفته است. او بر موضوع تقويت زيرساخت‌هاي بورس كالا تأكيد كرد و گفت: بايد بورس كالا را از طريق ارتقاي زيرساخت‌هاي معاملاتي و متنوع‌سازي ابزارهاي معاملاتي توسعه دهيم به گونه‌اي كه حجم مبادلات اين بورس به چند برابر وضع فعلي برسد. صيدي در پايان گفت: چشم‌انداز روشني را پيش روي بورس كالاي ايران مي‌بينيم به‌گونه‌اي كه كل اقتصاد مي‌تواند از مزاياي اين بورس در حوزه معاملات كالاها و كشف قيمت منصفانه در كنار ابزارهاي مالي كارآمد بهره‌مند شود.
تكميل طرح‌هاي عمراني از طريق منابع بازار سرمايه
در ادامه، داود دانش جعفري، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در برنامه نظام تامين مالي پروژه در برنامه هفتم، با بيان اينكه تامين مالي يكي از مسائل مهم اقتصادي كشور است، گفت: به‌طور متوسط تا پيش از بحران اقتصادي ۲۰۰۸، كشورهاي صنعتي سالانه حدود ۸ تا ۱۰ درصد و كشورهاي در حال توسعه ۴ تا ۵ درصد توليد ناخالص داخلي در طرح‌هاي عمراني سرمايه‌گذاري مي‌كردند. در بحران ۲۰۰۸ اما اين رابطه در كشورهاي صنعتي به‌هم خورد و نتوانستند منابع طرح‌هاي عمراني را از منابع دولتي تامين كنند از اين رو، راهكارهاي ديگري را در پيش گرفتند. اين درحالي است كه كشور ايران نيز به نوعي با چنين مشكلاتي روبه‌رو است. او با بيان اينكه طرح‌هاي عمراني در سال‌هاي اخير به دليل مشكلات بودجه‌اي دولت، ضربه خورد، افزود: با استفاده از منابع بازار سرمايه مي‌توان طرح‌هاي عمراني را تكميل كرد، به شرط آنكه فرمول‌بندي‌ها به گونه‌اي باشد كه سرمايه‌گذاري در طرح‌هاي عمراني، اقتصادي محسوب شود. دانش جعفري، اضافه كرد: ساختار طرح‌هاي عمراني بايد به گونه‌اي باشد كه امكان بازده مناسب را براي سرمايه‌گذاران بخش خصوصي فراهم كند. او، همچنين به بررسي شاخص‌هاي بودجه‌اي در بازه زماني ۱۳۹۶ تا ۱۳۸۱، بررسي طرح‌هاي تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و به عبارتي طرح‌هاي عمراني و ريسك‌هاي مختلف در زيرساخت‌ها از جمله ريسك‌هاي سرمايه‌گذاري شامل ريسك‌هاي «سياسي، اجرا و ساخت، بهره‌برداري و نگهداري، نرخ ارز، سرمايه‌گذاري» پرداخت.