بورس در مسير تعادلي
بورس تهران با وجود محدوديت دامنه نوسان همچنان بر مدار سرخ پوشي قرار دارد و شرايط بدي را سپري ميكند. بازار سهام اكنون شرايط پر ابهامي را پشت سرميگذارد و در اين شرايط نبايد انتظاري از بازارداشت و همين عدم سقوط شاخص و عددها بهترين حالت بازار سرمايه به حساب ميآيد.
بورس تهران با وجود محدوديت دامنه نوسان همچنان بر مدار سرخ پوشي قرار دارد و شرايط بدي را سپري ميكند. بازار سهام اكنون شرايط پر ابهامي را پشت سرميگذارد و در اين شرايط نبايد انتظاري از بازارداشت و همين عدم سقوط شاخص و عددها بهترين حالت بازار سرمايه به حساب ميآيد.
در سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه ميزان منفي بودن بازار تا حدود زيادي كاهش يافت و با اين وضعيت به نظر ميرسد كه بازار تا پايان هفته از روند منفي خارج شود و تا حدودي مثبت بخورد و در هفته جديد بازدهي بورس با روند مثبت آغاز شود. البته اين موضوع درحالي است كه يك ريسك سياسي جديد به بازار تحميل نشود و وضعيت به همين شكل باقي بماند.
اگر طي روزهاي آتي يك ريسك جديد به بازار سهام متحمل شود، شاهد تغيير وضعيت و سرخ شدن بيش از حد بازارها خواهيم بود. در اصل ريسك سياسي جديد با وجود محدوديت دامنه نوسان ميتواند حتي شاخص را به محدوده يك ميليوني برساند.درحال حاضر بورس تحت تاثير ريسكهاي سياسي و اقتصادي مختلفي قرار دارد و اگر فشار ريسكها به بازار بيشتر شود شاهد خروج نقدينگي بيشتر از بازار خواهيم بود. اكنون شهادت سيدحسن نصرالله و حمله هوايي به لبنان باعث شده كه تمامي بازارهاي مالي روند نزولي بگيرند؛ بورس نيز اين قاعده مستثني نبود و به واسطه اين سيگنالهاي منفي روند نزولي گرفت. حال اگر سايه شهادت و حمله به لبنان تا حدودي كاهش يابد،كارشناسان عقيده دارند كه بازار سرمايه در نيمه دوم سال روند متعادلتري را طي كند. با توجه به روندي كه دو هفته گذشته طي شد، مشخص شد اعتماد به بورس بازگشته و برخي پولها كه از بازار خارج شدند، مجددا وارد شدند اما اين روند متعادل به معناي رشد سريع و چند برابري شاخص و برخي سهمها نخواهد بود. اگر از منظر سياسي اتفاق خاص يا تنش شديد در منطقه خاورميانه رخ ندهد، بهطور نسبي 6ماه آرام در بازار سرمايه خواهيم داشت و اين تعادل ميتواند زمينهساز جلب اعتماد بيشتر شود. بهترين توصيه به فعالان بازار مشتقه و سرمايهگذاران اين است كه از ريسكهاي سياسي، اقتصادي و بينالمللي غافل نباشند چراكه بايد وجود برخي متغيرهاي سياسي و برخي تنشها را محتمل دانست و ريسكهاي سياسي بيشتر از ساير كشورها و مناطق ديگر است. مهمترين درخواست فعالان از رييس سازمان بورس اين است كه از حقوق سهامداران مراقبت و دفاع كنند و جانب دولت يا ارگان خاص ديگري را نگيرند. باز شدن دامنه نوسان ميتواند نرخهاي برخي قراردادها را براي برخي استراتژيها بهبود ببخشد. اگر قرار است تصميم فوري گرفته شود، سهامداران را در نظر داشته باشد و اگر ميبيند با انتشار اخبار خاصي، بازار تحت تاثير قرار ميگيرد در همان زمان دامنه را محدود كند و اين تصميم را به تعويق نيندازد تا سهامداران متضرر نشوند.
محدوديت دامنه نوسان براي بازار سرمايه
محمود ياسيني، كارشناس بازار سرمايه درباره تصميم به محدود كردن دامنه نوسان به مثبت و منفي يك درصد در صفحه خود نوشت: هر تصميمي كه اتخاذ شود عدهاي موافق و مخالف را به دنبال خواهد داشت و نميتوان يك نسخه كلي و نهايي را به عنوان بهترين تصميم در نظر گرفت؛ اما محدود كردن دامنه نوسان تا اين اندازه كه بارها و بارها نيز تكرار شده، شيوه صحيحي نيست و به نوعي همان قيمتگذاري دستوري شناخته ميشود كه همه فعالان بازار سرمايه و سازمان بورس از آن شكايت دارند. بهرهگيري از ابزار حجم مبنا براي كنترل قيمت پاياني، نسبت به محدود كردن دامنه نوسان در ارجحيت است. اگر قرار باشد اين ريسكها ادامه يابند، هرچقدر هم كه دامنه نوسان محدود شود نميتواند ريسكي را از سر بازار حذف كند. تا زماني كه ريسكها باقي باشند، رفتار بازيگران به همين منوال خواهد بود و تنها خاصيت اين موضوع ديرتر اصلاح شدن عدد شاخص است.طي چند سال گذشته چندين بار مواردي از اين دست را تجربه كردهايم كه حادثهاي به شكل مقطعي اتفاق افتاده و در نهايت سايه آن از سر بازار حذف شده است. در مواجهه با ريسك سيستماتيك، هر سرمايهگذاري بايد بر اساس ريزپروفايل خود تصميم بگيرد. اگر فردي سهم بنيادي EPS محور دارد، در اين شرايط بهترين تصميم عدم هرگونه اقدامي است. اگر سرمايهگذار ريسك جنگ واقعي را جدي نميبيند، منطقي است كه هيچ اقدامي انجام ندهد. اگر فردي اين ديدگاه را دارد كه قرار است اين تنشها منجر به بروز حوادث جديتر شوند، در آن صورت خروج پول از بازار و تبديل آن به داراييهاي فيزيكي همچون طلا و دلار منطقيترين اقدام است؛ اما در حال حاضر شرايط به اين شكل نيست و بر اساس اين ديدگاه، بهترين اقدام، عدم هرگونه اقدامي است.در حال حاضر ابهام درخصوص شرايط پيش روي بازار سرمايه بسيار است و با توجه به گذشت كمتر از يك روز از اتفاقات منطقه نميتوان تبعات آن را شناسايي كرد. بايد ديد تبعات اين اتفاقات به چه صورتي خواهد بود و دامنه اين رخدادها تا چه مسيري پيش خواهد رفت؛ اما اگر شرايط فعلي را به واكنشها در شرايط مشابه گذشته تعميم دهيم و بهطور مثال به ترور اسماعيل هنيه استناد كنيم، به نظر ميرسد پس از گذشت چند روز، بازار سرمايه اين ريسك را در خود حل خواهد كرد و منفيهاي محتمل در دو روز آينده را مجددا پس خواهد گرفت.
بازار از دريچه معاملات
در سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه، بورس تهران نسبت به روزهاي اخير ريزش كمتري را متحمل شد و شاخص كل تهران با افت 6 هزار و 376 واحدي معادل 0.3 درصدي نسبت به روز گذشته به تراز 2 ميليون و 131 هزار واحدي رسيد. شاخص كل هم وزن بازار نسبت به معاملات روز اخير 860 واحد معادل 0.12 درصد نسبت به روز يكشنبه كاهش داد به تراز 702 هزار و823 واحدي رسيد.
در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 21 واحد كاهش را نسبت به روز گذشته تجربه كرد و به 22 هزار و 204 واحدي رسيد. همچنين كاهش كل هم وزن فرابورس نيز 117 واحد كاهش يافت و به 123 هزار و 905 واحد رسيد. دوشنبه بورس اوراق بهادار تهران 666 ميليارد تومان خروج نقدينگي داشت و به اين ترتيب چهارمين روز متوالي خروج سرمايه از بازار ثبت شد و در اين مدت مجموعا 2هزار و 260 ميليارد تومان سرمايه از بازار خارج شده است. حجم معاملات خرد روز گذشته به 6 ميليارد و 100 ميليون برگه سهم رسيد كه در مقابل معاملات هفته گذشته همچنان اندك است. در همين حال، ارزش معاملات خرد با قرار گرفتن در سطح دو هزار و 921 ميليارد توماني خبر از بازگشت پرشتاب ترس و ركود به معاملات سهام ميدهد.در حال حاضر به نظر ميرسد وضعيت بازار سرمايه از حيث عوامل بنيادي مطلوب باشد و جز نرخ بهره كه همچنان به گواه كارشناسان بالاست ساير عوامل وضعيت قابل قبولي دارند، نرخ دلار در سامانه نيما به عدد 46 هزار و 747 تومان رسيده و روند افزايشي خود را حفظ كرده است.