اتلاف ارزي با واردات برنج

تعادل |

«دپوي برنج در شاليكوبي‌ها و نبود بازار فروش» به يك معضل در بازار برنج تبديل شده است. كشاورزان مي‌گويند كه به دليل انباشت برنج، امكان فروش محصول خود را ندارد. در چنين وضعيتي انجمن واردكنندگان برنج به دنبال ترخيص برنج‌هاي وارداتي‌شان از گمرك به بهانه كمبود برنج و به هم نخوردن تعادل بازار هستند. اين در حالي است كه مجري طرح گندم و برنج وزارت جهادكشاورزي در آماري اعلام كرده كه توليد بيش از 2 ميليون و 700 هزار تن برنج در كنار واردات 491 هزار تني اين كالاي اساسي در پنج ماه نخست سال جاري نياز كشور به واردات را از بين برده است. شايق رييس هيات‌مديره و دبير انجمن برنج ايران هم در اظهاراتي گفته كه به دليل پربودن انبارها و مناسب بودن شرايط كمي وكيفي توليد ما ديگر نيازي به واردات برنج نداريم و اگر برنجي وارد شود در حق ارز محدود كشور و مردم ظلم است چرا كه اين ارز بايد در جاي مهم‌تري هزينه شود.

توليد بيش از تقاضا

به گفته مجري طرح گندم و برنج وزارت جهادكشاورزي در كنار توليد و واردات برنج در 5 ماه سال جاري موجب شده تا نيازي به واردات برنج نداشته باشيم. به گفته سهراب سهرابي، علاوه بر توليد و واردات باقيمانده برنج انتقالي در انبار كشاورزان از سال 1402 به سال 1403 دست‌كم 100 هزار تن كه اين امر موجب شده تا انبار كارخانه‌هاي شالي‌كوبي و كشاورزان در سال جاري مملو از برنج باشد و در حال حاضر با دغدغه كشاورزان در زمينه فروش روبرو هستيم. براساس داده‌هاي اعلام شده از سوي وزارت جهادكشاورزي نياز سالانه برنج كشور با احتساب جمعيت 86 ميليون نفري و متوسط سرانه مصرف 35 كيلوگرم، حدود 3 ميليون تن است كه اين امر موجب شده تا شاهد دپو در انبارها باشيم. مجري طرح گندم و برنج وزارت جهادكشاورزي درباره سرانه مصرف برنج در ايران گفت: سرانه مصرف برنج در كشور 35 كيلوگرم است، اما بنا به دلايلي همچون همه‌گيري كرونا و تغيير رژيم غذايي روزانه، سرانه مصرف طبق گزارش مركز آمار ايران و موسسه پژوهش‌هاي برنامه‌ريزي، اقتصادي كشاورزي و توسعه روستايي به 27 كيلوگرم رسيده است.

به گفته سهرابي، اگر سرانه مصرف برنج براساس گزارش مركز آمار و موسسه پژوهش‌هاي برنامه‌ريزي، اقتصادي كشاورزي و توسعه روستايي 27 كيلوگرم براي هر نفر در سال باشد، توليد و تامين 3 ميليون تن برنج، نياز 111 ميليون نفر را برآورده مي‌كند.

نيازي به واردات برنج نيست

وي بار ديگر بر عدم نياز به واردات برنج به كشور تاكيد و بيان كرد: بارش خوب فصل بهار و اقداماتي مانند توزيع به موقع كود، استفاده از بذور اصلاح شده، توسعه كشت‌هاي مكانيزه، استفاده از رتون و كشت مجدد در شاليزارها، اجراي پروژه خشكه‌كاري و آبياري تناوبي به افزايش توليد و بهره‌وري در واحد سطح كمك كرده است. سهرابي در همين حال گفت: در برنامه هفتم توسعه، خودكفايي 90 درصدي برنج هدفگذاري شده است.

در حال حاضر واردات برنج خارجي از اول مرداد تا پايان آبان ممنوع بوده و بخشي از محصولات كه با تأخير وارد گمركات كشور شده‌اند تا رفع ممنوعيت، مجوز ترخيص براي آنها صادر نخواهد شد.

واردات در فصل برداشت؟!

اما جالب اينجاست، كه انجمن توليدكنندگان و تامين‌كنندگان برنج، طي نامه‌اي به معاون اول رييس‌جمهور خواهان ترخيص برنج‌هاي وارداتي اشان از گمرك شدند. اين انجمن در نامه به عارف، به رسوب 100 هزار تن برنج در مبادي ورودي كشور اشاره و يادآور شده بود كه به رغم وجود اين ميزان برنج در گمركات كشور، كاهش عرضه برنج‌ وارداتي در بازار به افزايش قيمت‌ها منتهي شده‌ است. ارسال چنين نامه‌اي آنهم وقتي بر اساس قانون هنگام برداشت برنج داخلي واردات اين محصول ممنوع است، جاي تامل و بررسي دارد. مهم‌تر اينكه براساس اعلام مجري طرح گندم و برنج وزارت جهادكشاورزي، نيازي به واردات برنج به كشور نيست؛ چراكه برنج به اندازه كافي در انبارها دپو شده، كه حتي شاليكوبي‌ها با معضل فروش روبرو شده‌اند. به نظر مي‌رسد، انجمن توليدكنندگان و تامين‌كنندگان برنج، با پروپاگانداي رسانه‌اي و تحت فشار قرار دادن مسوولان وزارت صمت به دنبال التهاب آفريني در بازار برنج هستند. عجيب‌تر آن است كه شاه ميرزايي معاون وزير صمت هم در نامه‌اي خطاب به ستاد تنظيم بازار گفته است: «بازار برنج ايراني دچار التهاب شده و با افزايش قيمت و بعضاً كميابي مواجه شده و در صورت تداوم اين وضعيت احتمال بروز بحران در بازار برنج و سرايت به ساير بازارها قابل پيش بيني است.» اين اظهارات درحالي مطرح شده، كه آمار وارقام اعلامي از سوي سهرابي مجري طرح گندم و برنج وزارت جهادكشاورزي كه پيش‌تر به آن اشاره شد، چيز ديگري را مي‌گويد.

واردات برنج؛ اتلاف منابع ارزي است

در همين رابطه جميل عليزاده شايق رييس هيات‌مديره و دبير انجمن برنج ايران هم در گفت‌وگويي با ايسنا داشته، درباره موضوع سطح زير كشت برنج و نياز به واردات اظهار كرده بود: برداشت برنج تا شهريور و حتي مهر ادامه دارد و بر اساس اعلام وزارت جهاد كشاورزي سطح زير كشت برنج در كشور حدود ۷۰۰ هزار هكتار است. بر خلاف آنچه كه فكر مي‌كرديم در فروردين و ارديبهشت بارندگي نخواهيم داشت؛ بارندگي‌هاي خوبي رخ داد و همين مساله نيز موجب شد كه كشاورزاني كه قصد كشت برنج نداشتند از اين كار استقبال كنند. همچنين به دليل پربودن انبارها و مناسب بودن شرايط كمي وكيفي توليد ما ديگر نيازي به واردات برنج نداريم و اگر برنجي وارد شود در حق ارز محدود كشور و مردم ظلم است چرا كه اين ارز بايد در جاي مهم‌تري هزينه شود.

به گفته وي همچنين سطح زير كشت برنج مناسب است و به دليل آفتاب‌هاي داغ تيرماه و مردادماه برنج‌ها از نظر كيفي و كمي وضعيت خوبي دارند. بنابراين به دليل آفتاب داغ تابستان و بارش‌هاي مناسب و اضافه شدن سطح كشت، نسبت به سال‌هاي قبل از نظر كيفي و كمي در شرايط مناسبي قرار داريم و در سال جاري حداقل ۲ ميليون و ۲۵۰ هزار تن برنج سفيد خواهيم داشت و چه بسا ميزان توليد حتي بيشتر نيز باشد و شايد اين‌بارندگي‌هاي مردادماه موجب خوابيدگي برنج شده باشد اما با چند روز تابش نور خورشيد و گرماي هوا مجددا برنج‌ها شادابي خود را به دست مي‌آورند.