سايه بي‌گازي بر سر زمستان سرد؟!
در آستانه فرا رسيدن روزهاي سرد سال، هراس از قطعي گاز گريبانگير صنايع شده است. در تابستان براي توليد برق، مصرف گاز زياد مي‌شود و در زمستان به خاطر سرماي هوا، مصرف گاز بالا مي‌رود. در وضعيتي كه مصرف گاز رو به افزايش است و بخش عمده برق كشور نيز به وسيله گاز توليد مي‌شود، افزايش توليد براي مقابله با كمبود ضروري است. برخي از كارشناسان بر اين اعتقادند كه ظرفيت توليدي در نبود سرمايه‌گذاري و فناوري به‌روز ممكن نيست.
در آستانه فرا رسيدن روزهاي سرد سال، هراس از قطعي گاز گريبانگير صنايع شده است. در تابستان براي توليد برق، مصرف گاز زياد مي‌شود و در زمستان به خاطر سرماي هوا، مصرف گاز بالا مي‌رود. در وضعيتي كه مصرف گاز رو به افزايش است و بخش عمده برق كشور نيز به وسيله گاز توليد مي‌شود، افزايش توليد براي مقابله با كمبود ضروري است. برخي از كارشناسان بر اين اعتقادند كه ظرفيت توليدي در نبود سرمايه‌گذاري و فناوري به‌روز ممكن نيست.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، عقب ماندن توليد گاز از مصرف آن، بيش از همه گريبانگير صنايع بوده است. مسوولان در مواجهه با كمبود گاز، همواره انگشت اتهام را به سمت مصرف‌كنندگان نشانه گرفتند و صنايع را در اولويت قطعي گاز، به عنوان راهكاري براي مديريت مصرف، قرار دادند. اين در حالي است كه ايرادات كلان‌تري در زمينه توليد گاز، نامشخص بودن وضعيت معادن گازي، حرارتي بودن اكثر نيروگاه‌ها و وابستگي آن به گاز و همچنين گازكشي‌هاي بي‌رويه و غيرضروري وجود دارد. در وهله اول نياز است كه به ابعاد ناترازي گاز پرداخته شود تا مشخص شود آيا در آستانه فصل سرد سال، بار ديگر صنايع قرباني كمبود گاز خواهند شد يا خير.
بنا بر گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس در سال ۱۴۰۱، متوسط ميزان ناترازي در سه ماه سرد سال برابر با ۲۲۷ و در بيشترين حالت در بهمن ماه برابر با ۳۱۵ ميليون مترمكعب در روز بوده است. همچنين در سال ۱۴۰۱ ميزان مصرف گاز كشور حدود ۲۴۱ ميليارد مترمكعب بوده كه در هشت ماه گرم و چهار ماه سرد سال متوسط مصرف روزانه به ۵۹۷ و ۷۸۲ ميليون مترمكعب در روز مي‌رسد. در سال ۱۴۰۱ متوسط ميزان ناترازي در سه ماه سرد سال برابر با ۲۲۷ ميليون مترمكعب و در بيشترين حالت در بهمن ماه برابر با ۳۱۵ ميليون مترمكعب در روز بوده است. در همين زمينه مهدي اسلامي، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» اظهار كرد: زمستان ۱۴۰۳، احتمال كمبود گاز در ايران وجود دارد و دولت و شركت‌هاي مرتبط با انرژي از هم‌اكنون براي مديريت اين شرايط برنامه‌ريزي مي‌كنند. وي تصريح كرد: با توجه به پيش‌بيني‌ها، زمستان ۱۴۰۳ بسيار سرد خواهد بود، كه به معناي افزايش مصرف گاز خانگي و صنعتي است. ايران در حال حاضر توليد حدود ۷۳۰ ميليون مترمكعب گاز در روز دارد، اما بخشي از اين گاز براي ذخيره‌سازي يا استفاده در بخش‌هاي ديگر مصرف مي‌شود. بنابراين، ميزان گاز در دسترس براي توزيع كمتر از تقاضا خواهد بود، به‌ويژه با افزايش شديد مصرف در فصول سرد كه باعث ناترازي گاز مي‌شود. اين ناترازي در سال‌هاي گذشته نيز بارها اتفاق افتاده است و امسال نيز به دليل شرايط آب و هوايي و مصرف بالا، پيش‌بيني مي‌شود. وي بيان كرد: يكي از مشكلات عمده ايران در توليد گاز، فرسودگي تاسيسات و كمبود سرمايه‌گذاري در اين بخش است. بسياري از زيرساخت‌هاي انتقال و توزيع گاز قديمي هستند و به دليل نبود نگهداري مناسب، با مشكلاتي مانند نشت گاز و افت فشار مواجه‌اند. همچنين به دليل تحريم‌ها، ايران دسترسي محدودي به فناوري‌هاي نوين و سرمايه‌گذاري خارجي دارد، كه اين نيز به كاهش ظرفيت توليد و پردازش گاز كمك مي‌كند. وي با اشاره به اينكه دولت براي جلوگيري از بحران گاز در زمستان ۱۴۰۳ برنامه‌هاي مختلفي را در دستور كار دارد، گفت: از جمله اين برنامه‌ها، افزايش توليد گاز از ميادين جديد و توسعه ظرفيت ذخيره‌سازي است. با اين حال، اين راهكارها نيازمند زمان و سرمايه‌گذاري است. استفاده از سوخت‌هاي جايگزين مانند سوخت مايع نيز به عنوان راه‌حلي موقت در نظر گرفته شده است تا ناترازي گاز را در صنايع بزرگ كاهش دهد. وي خاطرنشان كرد: در مجموع، هرچند دولت تلاش‌هايي براي مقابله با كمبود گاز انجام مي‌دهد، اما به دليل شرايط آب و هوايي، زيرساخت‌هاي ناكارآمد و افزايش تقاضا، احتمال كمبود گاز و اعمال محدوديت‌هايي در مصرف خانگي و صنعتي در زمستان ۱۴۰۳ همچنان وجود دارد.