لزوم حذف قيمت‌گذاري دستوري بليت قطار
نخستين نشست هم‌انديشي مديرعامل راه‌آهن با شركت‌هاي حمل‌ونقل ريلي و توليدكنندگان واگن و لكوموتيو روز گذشته (2 مهر ماه) برگزار شد. در اين نشست، علاوه بر مديرعامل راه‌آهن، مديرعامل شركت حمل‌ونقل ريلي رجا، رييس هيات‌مديره انجمن صنفي شركت‌هاي ريلي و دبير انجمن صنايع ريلي ايران به تشريح مهم‌ترين چالش‌ها و فرصت‌هاي كنوني و پيش روي حمل و نقل ريلي كشور پرداختند.
نخستين نشست هم‌انديشي مديرعامل راه‌آهن با شركت‌هاي حمل‌ونقل ريلي و توليدكنندگان واگن و لكوموتيو روز گذشته (2 مهر ماه) برگزار شد. در اين نشست، علاوه بر مديرعامل راه‌آهن، مديرعامل شركت حمل‌ونقل ريلي رجا، رييس هيات‌مديره انجمن صنفي شركت‌هاي ريلي و دبير انجمن صنايع ريلي ايران به تشريح مهم‌ترين چالش‌ها و فرصت‌هاي كنوني و پيش روي حمل و نقل ريلي كشور پرداختند.
مهم‌ترين موضوعي كه در اين نشست به آن اشاره شد، بحث قيمت‌گذاري دستوري بليت قطارهاي مسافري بود كه مدت‌هاست از سوي كارشناسان صنعت ريلي مطرح مي‌شود اما همچنان از سوي مسوولان اين صنعت جدي گرفته نمي‌شود. يكي از عوامل موثر در ايجاد معضل براي شركت‌هاي مسافري ريلي، بحث قيمت‌گذاري تكليفي بليت قطار است كه موجب زيان شركت‌هاي مسافري شده است.
البته قيمت‌گذاري براي كنترل بازار لازم است اما بايد حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفيت شركت‌ها و حمل‌ونقل مسافري، تحت نظر و هدايت دولت، قيمت‌گذاري شود و بقيه را بايد هم خود شركت‌ها با روش رقابت قيمت‌گذاري كنند.
به گفته فعالان اين صنعت آن چيزي كه انتظار مي‌رود اين است كه قيمت بليت در بخشي از بازار كه در سطح متوسط و پايين قرار دارد، كنترل شود.
بحث ديگري كه در نخستين نشست تخصصي مديرعامل راه‌آهن با شركت‌هاي حمل‌ونقل ريلي و توليدكنندگان واگن و لكوموتيو مطرح شد، سرعت قطارهاست كه به گفته فعالان اين بخش نبايد به بهانه ايمني از سرعت قطارهاي مسافري و باري كاسته شود، چون نه تنها هيچ كمكي به بخش ريلي كشور نمي‌كند بلكه در حوزه مسافري و باري هم موجب تضعيف اقتصاد كشور مي‌شود.
موضوع مهم بعدي كه در اين نشست توسط مديرعامل راه‌آهن مطرح شد، ورود لكوموتيو از چين و فرانسه در آينده نزديك است، جبارعلي ذاكري در اين باره گفت: بايد امري مشابه فاينانس خارجي براي فاينانس داخلي ايجاد شود، خريد لكوموتيو از شركت‌هاي توليدكننده خارجي با حدود ۱۵ درصد قيمت نهايي انجام مي‌شود و مابقي مبلغ با استفاده از درآمدهاي همان لكوموتيو پرداخت مي‌شود؛ اين در حالي است كه براي خريد محصولات داخلي بايد همه مبلغ را پرداخت كرد.
به گزارش مهر، ذاكري با بيان اينكه با اشاره به اينكه انتظار مي‌رود با برگزاري چنين نشست‌هايي با بخش‌هاي خصوصي و انجمن‌هاي ريلي چالش‌ها مرتفع شود، گفت: نمايندگان بخش خصوصي بايد در اركان راه‌آهن به رسميت شناخته شوند.
او افزود: انتظار داريم با هم‌فكري بخش‌هاي مختلف ريلي گام‌هايي رو به جلو داشته باشيم و به هيچ عنوان به عقب باز نخواهيم گشت و براي نگه‌داشتن سهم ريلي از بخش حمل‌ونقل تلاش خواهيم كرد. مديرعامل راه‌آهن تصريح كرد: هم‌زمان با رشد و شكوفايي اين صنعت در بخش‌هاي مختلف، راه‌آهن هم به اهداف خودش بايد برسد و الگوهاي مختلفي تدوين شد اما هيچگاه به مرحله اجرا نرسيد.
به گفته ذاكري با ايجاد كارگروه‌ها و مشاركت بخش خصوصي در زمينه ريلي چالش‌ها رفع نمي‌شود، زيرا در ابتدا بايد نمايندگان بخش خصوصي را به رسميت بشناسيم و قطعا از مشاركت شركت‌هاي خصوصي در تصميم‌گيري‌هاي راه‌آهن بهره‌مند خواهيم شد.
معاون وزير راه و شهرسازي ادامه داد: بايد بتوانيم در تبصره بودجه ۱۴۰۴ در حوزه ريلي بخش‌هاي اضافه كنيم تا در سال‌هاي آينده از آن استفاده كنيم و روزهاي اخير با معاون و وزير نفت مذاكراتي در خصوص تبصره ۱۸ با حضور وزير راه و شهرسازي انجام شد كه تأثيرات آن در پروژه‌اي آتي مشخص خواهد بود.
ذاكري گفت: ممكن است برخي دستورالعمل‌هاي دست و پاگيري در حوزه ريلي وجود داشته باشد اما بايد براي رفع چالش‌هاي قيمت‌گذاري دستوري بليت قطار انديشه‌هاي جدي شود تا اين صنعت به سمت گسترش و شكوفايي حركت كند.
كل ارز تخصيص يافته صنايع ريلي
نصف ارز يك شركت شكلات سازي
دبير انجمن صنايع ريلي ايران در اين نشست با انتقاد از ناترازي در تخصيص ارز بين صنايع مختلف، بيان كرد: ارز تخصيص داده شده به كل صنايع ريلي نصف ارز تخصيص داده شده به يك شركت شكلات‌سازي بوده است.
رحمت‌الله پوربابايي با اشاره به تفاوت تخصيص ارز به صنايع مختلف اظهار كرد: سال گذشته براي صنعت ريلي حدود ۱۳۰ ميليون دلار ارز مصرف شده، در حالي كه صنعت خودروسازي ۱۳ ميليارد دلار ارز دريافت كرده است كه اين تفاوت، يكي از چالش‌هاي جدي در پيشرفت و توسعه صنعت ريلي كشور است.
او با بيان اينكه كماكان علاقه‌مندي به تصدي‌گري راه آهن در اركان اين مجموعه ديده مي‌شود خواستار پايان تصدي‌گري شد و از مديرعامل راه آهن خواست برگزاري نمايشگاه ريلي را دو سال يك بار كرده و به بخش خصوصي واگذار كند.
پوربابايي نسبت به كاهش فعاليت توليدكنندگان ناوگان در كشور هشدار داد و گفت: توليدكنندگان اين بخش با ظرفيت‌هاي بسيار ناچيزي به فعاليت مشغولند و اگر سرمايه‌گذاري و حمايت‌هاي لازم به صورت مشوق انجام نشود، احتمال تعطيلي كارخانه‌هاي اين حوزه وجود دارد.
دبير انجمن صنايع ريلي ايران همچنين بر اهميت ارتقاي آموزش در صنعت ريلي تأكيد كرد و گفت: در بخش آموزش بايد جديت بيشتري به خرج داده شود تا كاركنان اين صنعت بتوانند در حوزه‌هاي مختلف عملكرد بهتري داشته باشند.
تضعيف اقتصاد كشور با كاهش سرعت قطارها
در اين نشست مديرعامل شركت حمل‌ونقل ريلي رجا هم با اشاره به اينكه به بهانه ايمني نبايد از سرعت قطارهاي مسافري و باري كاسته شود، گفت: اين مساله هيچ كمكي به بخش ريلي كشور نمي‌كند و سرعت كم در حوزه مسافري و باري موجب تضعيف اقتصاد كشور مي‌شود.
ناصر بختياري با تاكيد بر اينكه بخش خصوصي ريلي با چالش‌هاي بسياري مواجه است، افزود: بايد در راستاي افزايش سرعت سير قطارهاي باري و مسافري در شبكه ريلي به نحو شايسته‌اي ورود كرد و بازنگري‌هايي در آيين‌نامه‌هاي مربوطه صورت بگيرد، زيرا برخي آيين‌نامه‌ها با هدف ديگري تنظيم و تدوين شده بودند اما هم‌اكنون از آنها استفاده ديگري مي‌شود.
او افزود: بايد از نحوه عملكرد مديران پيشين در اين حوزه عبرت بگيريم تا به گذشته بازنگرديم اما آنچه واضح است، ظرفيت‌هايي در بخش خصوصي و انجمن‌هاي ريلي وجود دارد كه بهره‌مندي از اين بخش‌ها به منفعت راه‌آهن خواهد بود.
بختياري تصريح كرد: اگر بخش خصوصي و انجمن‌هاي ريلي به راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران اضافه شود، قطعا ظرفيت اين حوزه گسترش خواهد يافت و يكي از اولويت‌هاي بخش ريلي سرعت است، انتظار مي‌رود اين چالش مهم در دولت چهاردهم مرتفع شود.
قيمت‌گذاري دستوري بليت قطار حذف شود
رييس هيات‌مديره انجمن صنفي شركت‌هاي ريلي هم در اين نشست هم‌انديشي با اشاره به اينكه طي سه سال اخير عملكرد راه آهن با رشد منفي مواجه بوده است، گفت: قيمت‌گذاري دستوري بليت قطارهاي مسافري چالش برانگيز است، زيرا اين روند موجب توقف در ساخت واگن‌هاي مسافري شده است. سبحان نظري افزود: جمعاً سالانه ۳۰ ميليون بليت در بخش مسافري راه‌آهن فروخته مي‌شود كه تقريباً ۲۰ ميليون بليت براي سفرهاي بلندمدت (رفت و برگشت) است و حدود ۱۰ ميليون بليت‌ها مربوطه به سفرهاي حومه‌اي است. او ادامه داد: در سال‌هاي گذشته شاهد آمار منفي در صنعت ريلي كشور بوديم و اختلاف حساب‌هاي مالي بخش خصوصي و راه‌آهن اعتراض‌هاي زيادي وارد است كه اين فرآيند موجب فاصله بين اين دو بخش شده است. رييس هيات‌مديره انجمن صنفي شركت‌هاي ريلي تاكيد كرد: نزول عملكرد بخش ريلي در سه سال گذشته برخي از ساخت‌هاي حائز اهميت اين حوزه را به ۱۰ سال قبل بازگرداند؛ همچنين، تأخير در اجراي ماده ۱۲ قانون پرداخت يارانه رفع موانع توليد موجب شد تا سرعت و ميل سرمايه‌گذاري شركت‌ها براي نوسازي بخش ريلي كاهش يابد، رفع اين چالش ضروري است، زيرا زمينه سرمايه‌گذاري براي سرمايه‌گذاران در اين حوزه فراهم مي‌شود.
نظري ادامه داد: زماني شركت راه‌آهن جمهوري اسلامي در مجلس شوراي اسلامي به دنبال معافيت ماليات برارزش افزوده بود اما زمانيكه كه قانون اجرا شد، برخلاف عقيده‌ها چالش زا شد، زيرا منجر به ضرر چند هزار ميليارد توماني به مالكان ناوگان مي‌شود. او گفت: انتظار مي‌رود، شركت راه‌آهن سريع‌تر براي رفع چالش‌هاي موجود اقدام كند تا اين صنعت مهم گسترش و رشد يابد. ناگفته نماند كه براي نخستين‌بار بعد از سه سال در اين نشست از تمام انجمن‌ها و تشكل‌هاي بخش خصوصي ريلي براي هم انديشي با شركت راه آهن دعوت شده بود.