۴ متهم افت توليد صنايع بورسي در تابستان امسال
براساس گزارش معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، از ميانه فصل بهار تا ميانه فصل تابستان امسال، توليد صنايع منتخب بازار سرمايه از جمله خودرو
براساس گزارش معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، از ميانه فصل بهار تا ميانه فصل تابستان امسال، توليد صنايع منتخب بازار سرمايه از جمله خودرو، فلزات اساسي و كانه‌هاي فلزي به ترتيب با افت ۲۸، ۳۹ و ۱۵ درصدي روبه‌رو شده است. اين كاهش‌ها عمدتا ناشي از ۴ دليل اصلي از جمله ناترازي انرژي، تغييرات نرخ ارز، نرخ خوراك و قيمت‌گذاري دستوري بوده است.
گزارش معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار كه تحت عنوان «سودآوري، مقادير توليد و فروش، مبالغ فروش و مصرف انرژي صنايع مهم بازار سرمايه» در مرداد ماه امسال منتشر شده، روند توليد ۵ صنعت منتخب بازار سرمايه بررسي شده است. بر اساس اين گزارش، در ميان ۵ صنعت منتخب بازار سرمايه، به جز صنعت محصولات شيميايي كه در نيمه فصل بهار تا نيمه فصل تابستان با رشد ۱۱ درصدي توليد روبرو شده و توليد صنعت فرآورده‌هاي نفتي كه تغيير چنداني است؛ صنايع خودرو، فلزات اساسي و كانه‌هاي فلزي به ترتيب با افت ۲۸، ۳۹ و ۱۵ درصدي روبرو شده‌اند. داده‌هاي آماري اين گزارش نشان مي‌دهد؛ محدوديت‌هاي انرژي، تغييرات نرخ ارز، نرخ خوراك و نرخ فرآورده‌ها و قيمت‌گذاري دستوري و...بر روند تغييرات صنايع بازار سرمايه تاثيرات قابل توجهي داشته است. به بياني ديگر، از آنجا كه تقريبا تمام صنايع وابستگي بالايي به مصرف برق و گاز دارند، محدوديت‌هاي وضع شده براي مصرف انرژي در صنايع به كاهش توليد و مقادير فروش و نهايتا سودآوري بنگاه‌هاي اقتصادي منجر شده است. در حالي كه نرخ فروش صنايع كاموديتي محور به‌واسطه افزايش نرخ دلار حواله (رشد ۲۱درصدي نسبت به دوره مشابه سال گذشته) با رشد همراه بوده است.
بر اين اساس، در مرداد ماه ۱۴۰۳ مقدار گاز مصرفي صنايع سيمان، آهك و گچ، فلزات اساسي، استخراج كانه‌هاي فلزي و محصولات شيميايي به ترتيب ۴۴، ۲۰، ۹ و ۸ درصد و مقدار برق مصرفي صنايع مذكور به انضمام صنعت فرآورده‌هاي نفتي به ترتيب ۲۹، ۲۸، ۱۴، ۷ و ۶ درصد نسبت به تير ماه كاهش داشته است. همچنين، ميانگين نرخ ۴ هاب منطقه‌اي نيز در مرداد ماه (۲۳.۱۲ سنت بر متر مكعب) نسبت به تير ماه (۲۱.۲۹ سنت) افزايش داشته كه اين امر بر نرخ خوراك صنعت پتروشيمي و بالتبع نرخ سوخت گاز ساير صنايع تاثيرگذار بوده است.
افت ۲۸ درصدي توليد خودرو
داده‌هاي آماري نشان مي‌دهد؛ روند مقدار توليد صنعت خودرو و ساخت قطعات درنيمه بهار امسال تا نيمه تابستان امسال ۲۸ درصد كاهش يافته است. بر اين اساس، مقدار توليد خودرو از ۱۰۰ هزار دستگاه به ۷۲ هزار دستگاه رسيده است.
به نظر مي‌رسد، چالش تخصيص ارز و مشكلات مربوط به تامين قطعات و لوازم اوليه و قطعي برق گسترده توليدات اين صنعت را با كاهش مواجه كرده است. در واقع، قطعي برق در اين صنعت به گونه‌اي بوده است كه توليد به‌طور حتمي، سه روز در هفته متوقف، و در روزهاي ديگر نيز گاه قطعي‌هاي چندساعته از پيش اعلام‌نشده هم اتفاق افتاده است.
كاهش ۳۹ درصدي توليد فلزات اساسي
بر اساس داده‌هاي آماري اين گزارش، روند مقدار توليد صنعت فلزات اساسي در نيمه بهار در مقايسه با نيمه فصل تابستان نيز حاكي از كاهش ۳۹ درصدي توليد اين صنعت است. براين اساس، توليد اين صنعت از ۲ ميليون و ۸۰۰ هزار تن به ۱ ميليون و ۷۰۰ هزار تن كاهش يافته است.
به نظر مي‌رسد؛ به دليل آنكه سيستم غالب شركت‌هاي فعال در اين صنعت كه در توليد شمش فولادي نقش دارند، از نوع قوس الكتريكي است، قطعي برق منجر به كاهش توليد اين صنعت علي الخصوص بيلت، بلوم، اسلب و شمش‌هاي فولادي شده است.
افت ۱۵ درصدي توليد كانه‌هاي فلزي
در عين حال، روند توليد صنعت استخراج كانه‌هاي فلزي نيز از نيمه بهار تا نيمه تابستان امسال با افت ۱۵ درصدي روبرو شده است. طبق آمارهاي منتشر شده ميزان توليد اين صنعت از ۷ ميليون و ۳۰۰ هزار تن به ۶ ميليون و ۲۶۵ هزار تن رسيده است. اين گزارش گوياي اين است كه با توجه به اينكه خردكردن سنگ آهن و توليد كنسانتره و كلوخه نياز به مصرف برق بالايي دارد، قطعي برق گسترده در اين صنعت منجر به كاهش توليد در مردادماه ۱۴۰۳ شده است.
توليد فرآورده‌هاي نفتي؛ بدون تغيير
روند توليدات اين صنعت اما تغيير چنداني نداشته است. براين اساس، ميزان توليد اين صنعت ۵ ميليون و ۸۰۰ هزار متر مكعب بوده است.
بر اساس داده‌هاي آماري اين گزارش، هر بشكه نفت برنت به‌طور ميانگين در مرداد ماه ۱۴۰۳، با رقم ۸۱ دلار داد و ستد شده است كه در مقايسه با قيمت ميانگين مرداد ماه ۱۴۰۲، بيانگر كاهش ۵ درصدي (۴ دلار) نسبت به سال گذشته است
رشد ۱۱ درصدي توليد محصولات شيميايي
روند توليد صنعت مواد و محصولات شيميايي اما در نيمه بهار تا نيمه تابستان امسال اما ۱۱ درصد رشد داشته است. براين اساس، توليد اين صنعت در اين بازه زماني از ۳ ميليون و ۶۰۰ هزار تن به ۴ ميليون تن رسيده است.
به نظر مي‌رسد موضوعاتي چون قطعي برق و گاز، مشكلات تامين قطعه، كاهش نرخ جهاني كاموديتي، افزايش نرخ ارز حواله، افزايش هزينه تامين مالي، تحميل بار مالي به‌واسطه وضع قوانين و مقررات و عدم افزايش نرخ محصولات متناسب با ميزان رشد قيمت نهاده‌هاي توليد، سبب كاهش حاشيه سود از سويي سبب ايجاد عدم نفع براي سهامداران و دولت و از سوي ديگر موجبات نارضايتي جامعه سهامداري را فراهم كرده است.
روند ناترازي برق از سال ۱۴۰۰
به اين سو شدت گرفته است
گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس از وضعيت مصرف برق در سال ۱۴۰۲ حاكي از آن است كه بخش صنعت بزرگ‌ترين مصرف‌كننده برق در سال گذشته بوده به‌طوري كه ۳۶ درصد از كل مصرف برق را به خود اختصاص داده است. پس از صنعت، بخش خانگي با ۳۱ درصد، بيشترين مصرف برق را از آن خود كرده است. براساس اين گزارش، بخش‌هاي كشاورزي۱۴ درصد، بخش عمومي ۹ درصد و روشنايي معابر يك درصد از برق مصرفي را به خود اختصاص داده‌اند. افزون براين، صادرات برق نيز به‌رغم منافع اقتصادي و راهبردي آن، سهم اندكي (يك درصد) داشته است. دربخش ديگري از گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس به سهم منابع مختلف در سبد تامين برق كشور اشاره شده است. برپايه اين گزارش، بيش از ۹۰ درصد از توليد برق كشور در سال ۱۴۰۲ توسط انواع نيروگاه‌هاي حرارتي شامل «سيكل تركيبي، بخاري، گازي و توليد پراكنده» تأمين شده و تنها بخش بسيار اندكي (حدود ۰.۵ درصد از توليد برق كشور) توسط نيروگاه‌هاي تجديدپذير تأمين شده است. برپايه اين گزارش، ظرفيت اسمي نيروگاه‌هاي كشور در سال ۱۴۰۲ با ۱/۷ درصد افزايش نسبت به سال قبل از آن، به ۹۲,۳۵۱ مگاوات رسيده است. همچنين، روند ناترازي برق در كشور تقريبا از سال ۱۳۹۲ شروع شده و از سال ۱۴۰۰ به بعد شدت گرفته است.
براين اساس، سهم سوخت‌هاي مايع شامل «گازوئيل و نفت كوره» در سبد سوخت نيروگاهي رو به افزايش بوده و اين سهم در سال ۱۴۰۲ به حدود ۱۹ درصد رسيده است.همچنين، ارزش مجموع سوخت مصرفي نيروگاه‌هاي حرارتي در سال ۱۴۰۲ معادل ۹۶۳ هزار ميليارد تومان تخمين زده مي‌شود، كه از اين مقدار ۴۲۶ هزار ميليارد تومان مربوط به سوخت‌هاي مايع (با احتساب قيمت صادراتي گازوئيل و نفت كوره) و ۵۳۶ هزار ميليارد تومان مربوط به سوخت گاز طبيعي (با احتساب قيمت خوراك پتروشيمي‌ها) بوده است.