چرا هيچ كس به اكتشاف نفتي پاكستان علاقه نشان نداد؟
پاكستان به تازگي ذخاير عظيم نفت و گاز را كشف كرده است اما كارشناسان مي‌گويند بهره‌برداري از آن سال‌ها زمان خواهد برد و به سرمايه‌گذاري قابل توجهي نياز دارد.
پاكستان به تازگي ذخاير عظيم نفت و گاز را كشف كرده است اما كارشناسان مي‌گويند بهره‌برداري از آن سال‌ها زمان خواهد برد و به سرمايه‌گذاري قابل توجهي نياز دارد.
تلاش‌هاي طولاني براي اكتشاف، به كشف عظيم ذخاير نفت و گاز در آب‌هاي سرزميني پاكستان انجاميد؛ ذخاير بزرگي كه گفته مي‌شود مي‌تواند مسير اقتصادي اين كشور را تغيير بدهد. اما هيچ شركت نفتي بزرگي براي حفاري در پاكستان نشتافته است و كارشناسان نگران اقدام قبل از زمان مناسب هستند.
طبق گزارش شبكه تلويزيوني داون نيوز، اكتشاف سه ساله براي بررسي وجود ذخاير نفت و گاز انجام شد. محمد عارف، عضو سابق «اوگرا» (سازمان تنظيم مقررات نفت و گاز پاكستان) به داون تي وي گفت: اگر اين كشف، يك ذخيره گازي باشد، مي‌تواند جايگزين واردات گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) شود و اگر اين ذخاير نفت باشد، مي‌تواند جاي واردات نفت را بگيرد.
با اين حال، عارف هشدار داد سال‌ها طول مي‌كشد تا كشور بتواند از منابع جديد سوخت فسيلي خود بهره‌برداري كند و افزود: فقط خود اكتشاف، نيازمند سرمايه‌گذاري هنگفتي به ميزان حدود 5 ميليارد دلار است و استخراج ذخاير از يك مكان فراساحلي ممكن است 4 تا 5 سال طول بكشد.
بر اساس گزارش اكونوميك تايمز، پاكستان ۲۹ درصد گاز، ۸۵ درصد نفت، ۵۰ درصد گاز مايع (ال‌پي‌جي) و ۲۰ درصد زغال‌سنگ مورد نياز خود را از طريق واردات تامين مي‌كند. طبق گزارش اكسپرس تريبون، مجموع هزينه واردات انرژي پاكستان در سال ۲۰۲۳، به ۱۷.۵ ميليارد دلار رسيد و پيش‌بيني مي‌شود اين رقم در 7 سال آينده، به ۳۱ ميليارد دلار افزايش يابد. كشف جديد بدون شك يك موهبت بزرگ براي اقتصاد گرفتار بحران اين كشور است.
پاكستان از سال ۲۰۲۱، با افزايش بدهي و تورم سرسام آور نزديك به ۳۰ درصد مواجه شده است. در همين حال، اقتصاد پاكستان ۲.۴ درصد در سال ۲۰۲۳ رشد كرد و از دستيابي به نرخ رشد ۳.۵ درصد هدف‌گذاري شده، بازماند. اين امر پاكستان را وادار كرده است تا به‌شدت به كمك‌هاي خارجي متكي باشد كه اغلب دست نيافتني است. پاكستان در ژانويه امسال، به دنبال تامين ۳۰ ميليارد دلار براي توليد گاز بود تا هزينه واردات سوخت خود را كاهش بدهد. به گفته محمدعلي، وزير انرژي پاكستان، اين كشور، ۲۳۵ تريليون فوت مكعب ذخاير گازي دارد و سرمايه‌گذاري ۲۵ تا ۳۰ ميليارد دلاري براي استخراج ۱۰ درصد از اين ذخاير ظرف يك دهه آينده براي معكوس كردن كاهش فعلي توليد گاز و گرفتن جاي واردات كافي است.
اگرچه منابع هيدروكربن پاكستان هنوز اندازه‌گيري نشده است، اما بر اساس برخي برآوردها، كشف اخير، چهارمين ذخاير بزرگ نفت و گاز در جهان است و مي‌تواند يك تغيير بالقوه در معادلات انرژي منطقه ايجاد كند. شركت «اس‌اند پي گلوبال كاماديتي اينسايتس» در ماه جولای گزارش كرد چهار حوضه رسوبي عمدتا ناشناخته در هند، ممكن است حاوي ۲۲ ميليارد بشكه نفت باشند. در واقع، حوضه‌هاي كمتر شناخته شده رده دوم و سوم نظير ماهانادي، درياي آندامان، بنگال و كرالا - كنكان، حاوي نفت بيشتري نسبت به حوضه پرميان تگزاس هستند كه تاكنون ۱۴ ميليارد از ۳۴ ميليارد بشكه ذخاير نفت قابل برداشت خود را استخراج كرده است. در حال حاضر، تنها ۱۰ درصد از حوضه رسوبي ۳.۳۶ ميليون كيلومتر مربعي هند، تحت اكتشاف است. با اين حال، هارديپ سينگ پوري، وزير نفت مي‌گويد كه با اعطاي بلوك‌ها تحت سياست صدور مجوز زمين‌هاي باز اين رقم در سال ۲۰۲۴، به ۱۶ درصد خواهد رسيد. تحت اين سياست تاكنون، ۱۴۴ بلوك به مساحت ۲۴۴ هزار و ۷ كيلومتر مربع اعطا شده است. هند به شركت‌هاي اكتشافي بالادستي اجازه مي‌دهد تا مناطقي را براي اكتشاف نفت و گاز مشخص كنند و براي اكتشاف هر منطقه در طول سال درخواست كنند. وزير نفت هند گفته است فعاليت‌هاي اكتشاف و توليد هند در بخش نفت و گاز، فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري به ارزش ۱۰۰ ميليارد دلار تا سال ۲۰۳۰ فراهم خواهد كرد.
شركت شِل در ژوئن سال گذشته اعلام كرد كه سهم كسب و كاري پاكستاني خود را به آرامكوي عربستان مي‌فروشد و همان زمان، مناقصه ۱۸ بلوك نفت و گاز، با استقبال سرد شركت‌هاي بين‌المللي مواجه شد. طبق گزارش نشريه نيشن، هيچ شركت بين‌المللي حتي براي ۱۵ بلوك پيشنهاد نداد.
مصدق مالك، وزير نفت پاكستان، در جولای، به يك كميته پارلماني اعلام كرد هيچ شركت بين‌المللي علاقه‌اي به اكتشاف نفت و گاز فراساحلي در پاكستان ندارد و شركت‌هايي كه در اين كشور حضور دارند، عمدتا درصدد خروج هستند.
اين مساله به موضوع امنيت و ريسك در مقابل سود حاصل، مربوط مي‌شود. بنا بر توضيح وزير نفت پاكستان، هزينه امنيت، عامل به نتيجه نرسيدن قراردادهاست زيرا در مناطقي كه شركت‌ها به دنبال نفت و گاز هستند، بايد مبلغ قابل توجهي را براي حفظ امنيت كاركنان و دارايي‌هاي خود هزينه كنند. و امنيت توسط پاكستان تامين مي‌شود كه به وظيفه خود عمل نكرده است.
در مارس سال جاري، پنج مهندس چيني در يك حمله انتحاري در شمال غرب پاكستان كشته شدند. يك وسيله نقليه مملو از مواد منفجره به اتوبوسي كه كاركنان را از اسلام‌آباد به پروژه بزرگ سد داسو در استان خيبر پختونخوا منتقل مي‌كرد، برخورد كرد. اين پروژه بخشي از كريدور اقتصادي چين و پاكستان (CPEC) به ارزش ۶۲ ميليارد دلار است. اين واقعه، تعطيلي موقت در پروژه‌ها ي ديگر را به دنبال داشت. در اوايل همان ماه، مهاجمان به دارايي‌هاي چين در جنوب غربي پاكستان حمله كردند و به مجتمع اداره بندر گوادر كه توسط چين اداره مي‌شود، هجوم بردند. بر اساس گزارش اويل پرايس، اين وضعيت نشان مي‌دهد با توجه به درجات مختلف ريسك‌پذيري، اين ذخاير عظيم بدون ابراز تمايل آرامكو يا چين براي بهره‌برداري از آنها، هرگز از زير زمين خارج نخواهند شد.