راهكار حل بحران برق
مردم فهيم ايران به خوبي مي‌دانند كه مشكل برق، در تابستان گريبان آنها را گرفته است. البته كساني كه دستي در صنعت و شهرك‌هاي صنعتي دارند، از ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهريور هفته‌اي دو روز با برنامه و در برخي مواقع نيز خارج از برنامه دچار خاموشي و تعطيلي شده‌اند. مسوولان برق، كمبود را ۱۸ هزار مگاوات بيان كرده‌اند و براي احداث هر يك كيلو وات برق حدود ۸۰۰ دلار و براي شبكه انتقال و سپس توزيع آن تا رسيدن به ولتاژ ۲۲۰ ولت، تقريبا ۷۰۰ دلار ديگر نياز به سرمايه‌گذاري است. خاموشي كه مردم تجربه كرده‌اند معمولا از ساعت ۱۲ الي ۱۶ يا از اوايل شب از ساعت ۱۹ الي ۲۳ است. براي سرمايه‌گذاري ۱۸ هزار مگاوات سرمايه‌اي در حدود ۲۷ ميليارد دلار لازم است تا در تابستان از ساعت ۱۲ الي ۱۶ و شب از ساعت ۱۹ الي ۲۳ برق به حد كافي در اين سه ماهه توليد و مصرف شود. يعني سرمايه‌گذاري فقط در تابستان و براي ۸ ساعت در شبانه‌روز. نيروگاهي اقتصادي و مقرون به‌صرفه است كه در طول ۳۶۵ روز سال و در فصل گرما نيز ۲۴ ساعته كار كند. نيروگاهي كه فقط در تابستان و آن هم در اوج مصرف بخواهد كار كند، از نظر اقتصادي، سرمايه‌گذاري مناسبي نيست. اگر ۲۷ ميليارد دلار موجود باشد، بهتر است در جايي استفاده شود كه در چهار فصل سال از آن بهره‌برداري مناسب شود. حال با فرهنگ فعلي مصرف مردم، آيا چنين سرمايه‌گذاري از سوي دولت امكان پذير است؟ با توجه به ناترازي انواع انرژي از جمله بنزين، گازوئيل و گاز در زمستان، آيا سرمايه‌گذاري در بخش سوخت ۱۸ هزار مگاوات، امكان‌پذير است؟ براي آشنايي بيشتر از صنعت نفت و پالايش، به ازاي پالايش هر بشكه نفت خام (۱۶۹ ليتر) حدود ده هزار دلار سرمايه لازم است. به عبارتي براي يك ليتر گازوئيل مصرفي نيروگاه حدود ۶۰ دلار سرمايه‌گذاري لازم است. (اگر راندمان پالايش از نفت خام به فراورده ۵۰ الي ۷۰ درصد باشد، براي يك ليتر گازوئيل حداقل ۹۰ الي ۱۲۰ دلار سرمايه لازم است) آيا اين سرمايه‌گذاري براي دولت با توجه به شرايط امروز ارزي كشور امكان پذير است؟ ۱۸ هزار مگاوات يا ۱۸ ميليون كيلووات كه ۸ ساعت در يك روز كار كند، ۱۴۴ ميليون كيلووات ساعت برق توليد مي‌كند. هر يك كيلووات ساعت برق، تقريبا به ۵۰۰ گرم سوخت گازوئيل يا معادل گاز طبيعي نيازمند است كه تقريبا روزانه ۷۲ ميليون ليتر مي‌شود. آيا با ناترازي‌هاي موجود در فرآورده‌هاي نفتي، تامين ۷۲ ميليون ليتر گازوئيل اضافه‌تر از مصرف فعلي امكان‌پذير است؟ براي ۷۲ ميليون ليتر فرآورده در روز بايد سرمايه‌گذاري در حدود ۱.۴ برابر پالايشگاه ستاره خليج‌فارس سرمايه‌گذاري كرد (يعني حدود ۴ الي ۵ ميليارد دلار) آيا امكان‌پذير است؟ قصد از ارائه آمار و ارقام فوق، نشان دادن نياز به سرمايه‌گذاري وسيع در وزارت نيرو و نفت است.
اگر الان ۲۷ ميليارد دلار وزارت نيرو و ۴ ميليارد دلار وزارت نفت فراهم شود، فرصتي ۳ الي ۵ سال براي ساخت اين نيروگاه‌ها زمان لازم است و حداقل طي ۳ الي ۵ سال آينده قطعي برق نخواهيم داشت. (به شرطي كه طي ۳ الي ۵ سال آينده رشد مصرف برق وجود نداشته باشد) راه حل عبور مطمئن از بحران فعلي قطعي برق چيست كه به مردم فشار مضاعفي از نظر اقتصادي وارد نكند؟ راه‌حل در برنامه‌ريزي دقيق و استفاده از ظرفيت بيكران مردم خوب ايران است. ظرفيتي كه منافع مردم و كاركرد مناسب وزارت نيرو را همراه خود داشته باشد.
برخي از اين راه‌حل‌ها كه مبتني بر عدم افزايش قيمت برق است، به شرح زير است:
۱- در زمان اوج مصرف، هر مصرف‌كننده‌اي، اعم از خانگي، صنعتي و تجاري موظف شود مساوي يا كمتر از سال گذشته مصرف كند. چنانچه اضافه مصرف كرد، به نسبت مصرف اضافه، علاوه بر سرمايه‌گذاري‌هاي لازم، هزينه مصرف سوخت و آلايندگي را نيز از او بگيرند. هر ساله مطابق تورم، قيمت برق مصرفي در اوج بار را افزايش بدهند.
۲ - منابع بانكي لازم (با همين نرخ‌هاي فعلي و بدون رانت) در اختيار سرمايه‌گذاران توليد برق تجديد پذير قرار بدهند و سالانه قيمت خريد برق از آنها را به ميزان تورم افزايش بدهند.
۳ - هر عملي كه باعث كاهش مصرف در اوج بار مي‌شود، مثل تغيير ساعت كه حدود ۷۰۰ مگاوات پيك را كاهش مي‌دهد. (يعني عدم نياز به سرمايه‌گذاري در حدود يك ميليارد دلار) به صورت جدي دنبال شود.
۴ - چنانچه موارد فوق از نظر وزارت نيرو اجرايي نباشد، با توجه به ميزان مصرف خانوار و بخش‌هاي تجاري و توليدي، بدون افزايش قيمت مقداري انرژي به فرد يا خانوار اختصاص يابد، چنانچه فرد كمتر يا بيشتر از ميزان اختصاص يافته مصرف كرد، به بازاري متشكل و متكي بر سيستم‌هاي آنلاين بفروشد يا بخرد. هنگامي كه بازار مناسبي در اين زمينه ايجاد شد، توليد‌كنندگان برق در اين بازار براي خريد و فروش حضور خواهند يافت و كمبود برق جبران خواهد شد. در پايان اميد است مسوولان محترم، با رعايت اصول مردم‌داري اجازه بدهند ايده‌هاي مختلف به صورت شفاف براي مردم و نخبگان آنان توضيح داده شود و در خصوص آن گفت‌وگو و بحث‌هاي كارشناسي صورت بگيرد و در انتها، نسبت به تمام راه‌حل‌ها نظر سنجي کرده و راه‌حلي دنبال شود كه اكثريت قاطع مردم و نخبگان، آن را مي‌پسندند.