روزنه‌هاي اميد

طولاني‌ترين دوره تورم اقتصاد ايران را در يك‌صد سال اخير شاهد هستيم و بالاخص در سه ساله دولت سيزدهم تورم بالاي 40درصد بود. قدرت خريد مردم كاملا از بين رفته است. هفت سال تورم‌هاي بالاي پي‌درپي در حال ازبين بردن طبقه متوسط است، درحالي كه اقتصاد هر كشور به طبقه متوسط آن وابسته است و بازيابي دوباره اين طبقه كار بسيار سختي براي دولت چهاردهم خواهد بود. تشديد ناترازي‌هاي اقتصاد كلان، چالش بعدي دولت چهاردهم است. بيش از 7 ناترازي شديد از ناترازي برق، گاز و بنزين گرفته تا ناترازي صندوق‌هاي بازنشستگي، آب و فرونشست زمين براي هر دولتي چالش‌برانگيز است. رفع اين ناترازي‌هاي اقتصاد كلان، علاوه بر منابع مالي بيش از 500 ميليارد دلار به سرمايه اجتماعي بسيار قوي نياز دارد. سرمايه اجتماعي كه بتواند پذيراي تصميمات سخت و اصلاحات ساختاري باشد. متاسفانه در حال حاضر نه چنين منابع مالي وجود دارد و نه چنين سرمايه اجتماعي. مجموع اين شرايط تصوير بسيار سختي، فراروي دولت قرار داده است. شايد يك روزنه اميد در اين شرايط سخت، بدهي پايين داخلي و خارجي ايران باشد. نسبت بدهي به توليد ناخالص داخلي زير 30درصد است. بدهي خارجي هم كمتر از 10 ميليارد دلار است. روزنه اميد ديگر نسل جوان تحصيلكرده آگاه به فناوري‌هاي جديد است كه انعطاف لازم براي اجراي سياست‌هاي اقتصادي را دارد. همچنين جايگاه ژئواكونوميكي ايران هم فرصت ديگر پيش روي دولت است. اين جايگاه همچنان زنده است و قابليت استفاده دارد. در كنار اينها ظرفيت‌هاي معدني و انرژي ايران هم وجود دارد. كار سخت دولت چهاردهم، تعادل‌بخشي ميان اين روزنه‌هاي اميد در برابر انبوهي از چالش‌هاست. براي اين هدف، دولت چهاردهم نيازمند كابينه هوشمند، خردمند، نوآور و خلاق است. يك نظام شايسته‌گزيني بايد طراحي شود. البته دولت در اين راستا كارهايي دنبال مي‌كند، اما تيمي كه بايد شايستگان را انتخاب كند، هم خودش بايد شايسته، خلاق، زبده و حرفه‌اي باشد. ما در ايران بايد «نديم مكارم» خودمان را پيدا كنيم. جوان نخبه‌اي كه در مقام وزير آموزش، نظام آموزش و مدرسه اندونزي را متحول كرده است. ما از اين چهره‌ها زياد داريم، اما شناسايي نشدند. شناسايي و جذب چنين افرادي در كابينه كار سخت اما هوشمندانه‌اي است؛ چراكه بدون تحول و تغييرات ساختاري كشور محكوم به شكست خواهد بود. شرايط خطير ديگر براي دولت چهاردهم اين است كه مهر و آبان سال 1404 دوره 10 ساله برجام تمام مي‌شود. كشورهاي غربي يا به سمت استفاده از مكانيسم ماشه مي‌روند يا در سناريوي ديگر دوره 10 ساله را تمديد خواهند كرد يا امتيازات فراتر از حد از ايران خواهند خواست، بنابراين جهان غرب اين يك سال را از دست نخواهد داد.