داغ تازه آرش!

گلناز پرتوي مهر |

۴۰ درصد از محدوده ميدان گازي آرش در آب‌هاي ايران قرار دارد، اما به تازگي كويت حفاري خود را از اين ميدان شروع كرده و به اتفاق عربستان تاكيد كرده است كه ايران حقي از اين ميدان گازي ندارد. ايران بر حق مسلم خود از اين ميدان تاكيد دارد، اما طرف كويتي ادعا مي‌كند خود ايران تاكنون تمايلي براي تعيين حدود و سهم از اين ميدان گازي نداشته است.

به گزارش خبرنگار «تعادل»، ايران، كويت، عربستان و مناقشه‌اي ناتمام بر سر يك ميدان گازي مشترك. آنگونه كه سخنگوي وزارت خارجه مي‌گويد پس از ۹ دور مذاكره هنوز مناقشه بين ايران و اين دو كشور حاشيه خليج فارس حل نشده است. حالا به تازگي خبر‌ها حاكي از ادعاي دوباره كويت بر سر ميدان گازي آرش است. كويت فعاليت خود را در ميدان گازي آرش از سر گرفته است و هر دو كشور اعلام كرده‌اند ايران سهمي از اين ميدان گازي ندارد.

چندي پيش، فرمانده قرارگاره خاتم‌الانبياء اعلام كرده است: شواهد حاكي از اين است كه كويتي‌ها درباره استفاده از ميدان آرش شركتي ايجاد و كار را شروع كردند و فراخوان هم منتشر شده، اما بدانند كه ميدان آرش حق مسلم مردم ايران است.

ميدان گازي آرش در شمال خليج فارس و در استان بوشهر قرار دارد و بين ايران و كشور‌هاي كويت و عربستان سعودي مشترك است. ذخيره در جاي گاز طبيعي ميدان آرش ۲۰ تريليون فوت مكعب و ذخيره نفت خام درجاي اين ميدان نيز نزديك به ۳۱۰ ميليون بشكه برآورد مي‌شود.

ميدان آرش در سال ۱۳۴۶ توسط شركت ژاپني AOC كشف شد. ايران بهره‌برداري از ميدان گازي آرش را در سال ۱۳۹۱ آغاز كرد. در مارس ۲۰۲۲ كويت و عربستان سعودي قراردادي براي تقسيم منابع ميدان گازي آرش امضا كردند كه اعتراض ايران را برانگيخت. اگر چه در همان سال وزير خارجه كويت اعلام كرد كه ميدان گازي آرش، يك ميدان سه‌جانبه بين كويت، عربستان و ايران است، اما اكنون خبر‌هاي جديد از تنش دوباره بين اين سه كشور حكايت مي‌كند.

به پيشنهاد برخي از تحليلگران نفتي، بايد يك گروه متخصص از ايران بررسي كنند و ببينند ايران چه ميزان سهم از ميدان گازي آرش دارد و حد و مرز‌هاي جغرافيايي را مشخص كنند. با اين حال آنچه كه مشخص است اينكه ايران حق دارد كه به ادعاي كويت و عربستان اعتراض كند چرا كه ما از اين ناحيه متضرر مي‌شويم. هر چند ميدان گازي آرش، ميدان خيلي بزرگي مثل پارس جنوبي نيست، اما بستگي به اين دارد كه واقعاً چقدر از اين ميدان در مرز ما و در داخل خاك ايران باشد. حتما ضرر و زيان بهره برداي كويت و عربستان متوجه ما خواهد شد. براي اينكه بالاخره از يك منبع انرژي محروم مي‌شويم.

در همين زمينه مهدي اسلامي، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، اظهار كرد: اعلام كويت مبني بر اينكه ايران حقي در ميدان گازي آرش (يا الدوره) ندارد، موضوعي حساس و پيچيده است كه به اختلافات مرزي و حقوقي ميان ايران، كويت و عربستان سعودي برمي‌گردد. اين نوع اظهارنظرها معمولاً به دليل نبود توافقات قطعي و دقيق در مورد مرزهاي دريايي و حقوق بهره‌برداري از منابع مشترك است. در چنين مواردي، برخورد ديپلماتيك و استفاده از مكانيسم‌هاي بين‌المللي ضروري است.

وي عنوان كرد: برگزاري مذاكرات بين ايران، كويت و عربستان سعودي براي تعيين دقيق مرزهاي دريايي و رسيدن به توافقي در خصوص بهره‌برداري مشترك از ميدان آرش مي‌تواند گامي مثبت باشد. همكاري و حل و فصل مناقشات از طريق گفت‌وگو مي‌تواند به نفع همه طرف‌ها باشد.

وي بيان كرد: در صورت نياز، مي‌توان از ميانجي‌هاي بين‌المللي يا سازمان‌هاي منطقه‌اي مانند شوراي همكاري خليج فارس (GCC) يا سازمان ملل براي تسهيل مذاكرات استفاده كرد.

به گفته اسلامي، ايران بايد به‌صورت مستمر بر حقوق خود در ميدان آرش تأكيد كند و به استناد به اسناد و مدارك موجود، موضع خود را در مجامع بين‌المللي و منطقه‌اي حفظ كند. اين شامل اظهارات رسمي و ديپلماتيك از سوي وزارت امور خارجه و مقامات ارشد دولت مي‌شود.

وي در پايان خاطرنشان كرد: حل اختلافات مربوط به ميدان آرش نيازمند تركيبي از ديپلماسي فعال، بهره‌گيري از حقوق بين‌الملل و تقويت همكاري‌هاي منطقه‌اي است. رويكردي مبتني بر تعامل سازنده و مذاكره مي‌تواند راه‌حل مسالمت‌آميزي براي اين مساله ايجاد كند و از تشديد تنش‌ها جلوگيري كند.