هيچ مجوزي براي مسكن 25 متري صادر نمي‌شود
درحالي كه اتحاديه تعاوني‌هاي مسكن تهران، دهم شهريور ماه در ماهدشت البرز طرح ساخت مسكن ۲۵ متري را كلنگ‌زني كرد، مديركل راه و شهرسازي استان البرز گفت: براي مسكن ۲۵ متري مجوزي صادر نشده است.
درحالي كه اتحاديه تعاوني‌هاي مسكن تهران، دهم شهريور ماه در ماهدشت البرز طرح ساخت مسكن ۲۵ متري را كلنگ‌زني كرد، مديركل راه و شهرسازي استان البرز گفت: براي مسكن ۲۵ متري مجوزي صادر نشده است. برنامه ساخت مسكن 25 متري يا همان مسكن اقتصادي از سوي اتحاديه تعاوني‌هاي مسكن استان تهران مطرح شده و با وجود اينكه مسوولان دولتي و نمايندگان مجلس همواره بر عدم ارايه مجوز براي ساخت چنين واحدهایي تاكيد كرده‌اند، اما اتحاديه مذكور اصرار عجيبي بر اجرای اين برنامه بدون دريافت مجوزهاي لازم دارد.
حالا مديركل راه و شهرسازي استان البرز به اين اقدام واكنش نشان داده و تاكيد كرده است كه هيچ گونه مجوزي از سوي اين وزارتخانه و اداره كل راه و شهرسازي براي ساخت مسكن‌هايي با متراژ 25 مترمربع در هيچ برهه زماني صادر نشده و از اين پس نيز صادر نخواهد شد.
به گزارش تسنيم محمدرضا صابري، افزود: تعريف چنين پروژه‌اي خارج از ضوابط و چارچوب قانون و اهداف وزارت راه و شهرسازي است و در ساخت مسكن حفظ كرامت انساني مردم به‌صورت ويژه مدنظر قرار دارد و تحت هيچ شرايطي از اين رويكرد عقب‌نشيني نخواهيم كرد. البته در مردادماه سال گذشته و پس از مطرح شدن چندباره مسكن 25 متري وزارت راه و شهرسازي در اطلاعيه‌اي اعلام كرد: وزارت راه و شهرسازي نه تنها چنين طرحي را ارايه نكرده است بلكه طرح‌هاي خارج از دولت در خصوص خانه‌هاي 25 متري را تاييد هم نمي‌كند. دولت همواره موضوع مسكن را در اولويت برنامه‌هاي اجرايي و پروژه‌هاي در حال انجام خود دارد و طرح و پيشنهادات خود را بعد از طي مراحل كارشناسي و فني از مجاري معتبر و رسمي اعلام مي‌كند. همچنين شهريور ماه 1402 هم عضو سابق كميسيون عمران مجلس با تاكيد بر اينكه ساخت مسكن 25 متري مورد تاييد نيست، گفته بود: شهرداري و وزارت راه و شهرسازي ايده مسكن 25 متري را تاييد نمي‌كنند و اين طرح اجرا نمي‌شود. شاكري با بيان اينكه هيچ مرجع رسمي در كشور با ساخت واحدهاي 25 متري موافق نيست، اظهار كرد: به هيچ عنوان ساخت منزل مسكوني براي سكونت دايمي با متراژي كمتر از 75 را صحيح نمي‌دانيم چرا كه ساخت مسكن با متراژي كمتر از اين ميزان در حقيقت آسيب به مبناي خانواده است. او با اشاره به اينكه طرح ساخت مسكن‌هاي 25 متري صرفا يك ايده از سمت بخش خصوصي بوده است، ادامه داد: براي اقامت‌هاي كوتاه‌مدت، هتل آپارتمان‌ها و ساير واحدهاي رفاهي و مسكوني كوتاه‌مدت در تهران وجود دارد.
با وجود اينكه طي سال‌هاي اخير بارها و بارها طرح مسكن 25 متري از سوي سازمان و ارگان‌هاي ذي‌ربط تكذيب شده، اما هراز چند گاهي اخباري در خصوص اين برنامه و ساخت و ساز آن به گوش مي‌رسد. يكي از نگراني‌ها در رابطه با برنامه مذكور تكرار اتفاقات مربوط به كلاهبرداري در پروژه‌هاي ساختماني است كه نمونه‌هاي متعددي از آن باعث ضرر و زيان هنگفت هموطنان شده است.
گران شدن مسكن با ساخت خانه‌هاي 25 متري
در همين راستا، محمدصالح شكوهي بيدهندي، عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت و كارشناس مسكن در گفت‌وگويي كه با ايسنا، گفت: ساخت واحدهاي ۲۵ متري نه تنها مردم را خانه‌دار نمي‌كند بلكه خانه را گران‌تر مي‌كند. او افزود: در واقع ساخت و عرضه واحدهاي كوچك براي جذب سرمايه‌هاي خُرد، تورم مسكن را افزايش مي‌دهد؛ در نتيجه تنها انبوه‌ساز در ساخت اين واحدها سود مي‌كند و اگر وزارت راه و شهرسازي به دنبال مسكن‌سازي براي مردم است با واگذاري زمين به متقاضيان مي‌تواند اين مهم را محقق كند. شكوهي بيدهندي از ضرر بلندمدت ساخت و عرضه اين واحدها به بازار گفت و تاكيد كرد: ساخت اين واحدها عامل اصلي ايجاد تضاد طبقاتي در جامعه مي‌شود.
او ادامه داد: برخلاف تصور موجود، ساخت واحدهاي كوچك باعث افزايش استطاعت‌پذيري افراد نمي‌شود. به بيان ديگر، اين تصور وجود دارد كه خانواده‌ها مي‌توانند به علت كوچك بودن، واحدهاي ۲۵ متري، صاحب خانه شوند، اين تصوري غلط است و در بلندمدت پاسخ نياز بازار نيست. عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت درخصوص بي‌تاثيري ساخت واحدهاي كوچك براي خانه‌دار شدن مردم، گفت: در حال حاضر، به علت آنكه نگاه سرمايه‌اي به مسكن و زمين وجود دارد، بازار مسكن دچار تورم شده است. همين امر، ميزان تورم زمين و مسكن را از تورم عمومي جامعه بيشتر كرده است. ساخت و عرضه مسكن كوچك مقياس در واقع، به جريان سرمايه‌داري بخش مسكن دامن مي‌زند و به‌طور طبيعي قيمت اين واحدها را گران مي‌كند. به گفته اين كارشناس مسكن، از سوي ديگر، مساحت مسكن زماني كه از يك ميزان كمتر شود، ملاك قيمت‌گذاري آن ديگر، متراژ واحد نيست و امروز واحدهاي كوچك به جاي آنكه به متراژ فروخته شوند، دانه‌اي فروخته مي‌شوند. به بيان ساده‌تر، نمي‌توان با ميكرو آپارتمان، دسترسي خانواده‌ها را به بازار مسكن بيشتر كرد.
انبوه‌ساز به دنبال منافع شخصي خود است
شكوهي بيدهندي درباره ايجاد تضاد اقتصادي حاصل از ساخت واحدهاي ۲۵ متري بيان كرد: ملاك اول انبوه‌ساز، منفعت و سود شخصي است. پس به دنبال صاحب خانه كردن مردم نيست. زماني كه واحدهاي آپارتماني كوچك‌تر مي‌شوند، ساخت و فروش براي انبوه‌ساز راحت‌تر است. در نتيجه، انبوه‌ساز سود بيشتري مي‌برد. با اين حساب مي‌توان گفت كه آنها به دنبال منافع شخصي خود هستند. او افزود: اگر هنوز وزارت راه و شهرسازي تصور مي‌كند كه مانند تجربه‌هاي گذشته، با دريافت وجه مالي از مردم و پرداخت به انبوه‌ساز براي ساخت واحدهاي ۲۵ تا ۹۰ متري، مردم صاحب خانه مي‌شوند؛ اشتباه مي‌كند. به بيان ديگر، ساخت پيمانكاري مسكن براي مردم، روشي اشتباهي است و نبايد دوباره تكرار كرد. عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت اظهار كرد: تجربه ساخت خانه‌هاي كوچك متراژ در دنيا نشان داده كه شكست آنها در بلندمدت حتمي است. مهم‌ترين عامل شكست اين پروژه‌هاي نيز مشكلات فرهنگي و اجتماعي است كه به همراه دارند. او ادامه داد: علت ايجاد اين مشكلات نيز وجود مشاعات بسيار است. زيرا كنترل بر مشاعات زياد سخت است. در نتيجه، اين خانه‌ها مكان‌هايي پر از آسيب اجتماعي مي‌شوند. به عنوان مثال پروژه پروئيت آيگو ايالت ميسوري امريكا نمونه مشخص آن است. اين پروژه در دهه ۷۰ ميلادي به علت مشكلات بسيار اجتماعي و فرهنگي كه ايجاد كرده بود، توسط دولت تخريب شد.
خانه يا قوطي‌هاي ۲۵ متري
اما يك كارشناس ديگر مسكن درباره طرح مسكن اقتصادي، گفت: به نظر مي‌رسد افرادي كه دنبال ساخت واحدهاي ۲۵ متري هستند هدفشان كاهش قيمت مسكن در تهران نيست بلكه تنها به دنبال برندسازي هستند. فرشاد ايلاتي گفت‌وگو با مهر با تاكيد بر اينكه واحدهاي مسكوني ۲۵ الي ۳۵ متري در ميان مدت موجب گراني مسكن در بازار مي‌شود، گفت: الگوي واحدهاي مسكوني متراژ پايين از زمان آخوندي وزير راه و شهرسازي دولت يازدهم تحت سياست‌هاي پاك مطرح شد و الگوي مصرفي مسكن در ايران روز به روز متراژ مسكن با كاهش رو به رو شد و اگر بازار مسكن با همين روند پيش رود قطعاً الگوي مصرفي به متراژهاي كمتر نيز خواهد رسيد. ايلاتي با بيان اينكه از ابتداي دهه ۷۰ تا به امروز الگوي كوچك‌سازي واحدهاي مسكوني را در دستور كار نداشته‌ايم، تاكيد كرد: بايد نسبت به واحدهاي كوچك متراژ تدابير جدي انديشيده شود تا اين الگوي مصرفي وارد بازار مسكن نشود زيرا با فرهنگ ايراني تطابقي ندارد. سياست كوچك‌سازي واحدهاي مسكوني قطعاً سياست موفقي نبوده و نخواهد بود.