شادي يك تفريح زير سايه تلخي يك حادثه

مدت‌هاست كه حوادث مختلفي در شهربازي‌هاي كشور رخ مي‌دهد. از تهران گرفته تا هشتگرد، يزد و اصفهان افرادي از جمله كودكان به دليل فرسودگي دستگاه‌هاي بازي يا غير استاندارد بودن آنها دچار حادثه شده‌اند. اولين نكته‌اي كه بايد به آن توجه كرد، اين است كه اصولا نظارت بر اين دستگاه‌هاي بازي بر عهده چه سازمان، ارگان يا نهادي است. بنا بر اخبار منتشر شده هفته گذشته دختري ۱۷ ساله از ارتفاع ۶ متري در پارك مادر هشتگرد سقوط كرد و اكنون در كماست؛ جان‌هايي كه به هواي تفريح، فداي بي‌احتياطي و عدم نظارت مسوولان مي‌شود. فصل تابستان بيشترين زماني است كه بچه‌ها دوست دارند در شهربازي سپري كنند. اين روزها علاوه بر گرماي هوا كه باعث مي‌شود بيرون آمدن از خانه هنگام روز براي افراد سخت باشد حضور در شهربازي در شب و زماني كه هوا كمي خنك‌تر شده است يكي از سرگرمي‌هاي عمومي است. اما متاسفانه بي توجهي به ايمني دستگاه‌هاي شهربازي هميشه باعث بروز حوادثي مي‌شود كه شادي يك تفريح خانوادگي را به تلخي يك حادثه پيوند مي‌زند.

معلق ماندن روي هوا و سقوط از ارتفاع

عبدالرضا كاوري زاده، سرپرست شهرداري هشتگرد در اين رابطه گفته كه چگونگي سقوط اين دختر ۱۷ ساله از وسايل بازي توسط كارشناسان در دست بررسي است. اما اين تنها حادثه‌اي نيست كه در شهربازي‌هاي كشور رخ داده است. اواخر ماه گذشته نيز (27 تير)، 15 زن و مرد 4 ساعت و در ساعت 21: 18، به علت خراب شدن وسيله شهربازي در شهربازي مجاور درياچه چيتگر در هوا معلق ماندند. اين افراد بر روي يكي از وسايل شهربازي واقع در ضلع شمال غربي درياچه خليج فارس يكي از دستگاه‌ها به شكل اسكيت u شهربازي به دليل قفل كردن ترمز اين دستگاه تفريحي بر روي بالاترين شكل ممكن خود گرفتار شده بودند. ارديبهشت 1402، دو كودك 7 و 8 ساله از ترن هوايي پارك شادي يزد سقوط كردند. يكي از كودكان بعد از چكاب كامل مرخص و ديگري به دليل مشكوك بودن به خونريزي كبد در بخش مراقبت‌هاي ويژه تحت درمان قرار گرفت. همچنين در تاريخ 18 تير 1402، به‌دليل بروز نقص فني در يكي از وسايل بازي شهر بازي پارك ناژوان اصفهان، ۹ نوجوان مصدوم شدند؛ مصدومان شهربازي ناژوان از ناحيه ضربه به كمر دچار مصدوميت شدند، شش نفر دختر ۱۱ تا ۱۸ سال و سه پسر ۱۲ تا ۱۵ سال مصدومان اين حادثه بودند. حوادث در شهربازي‌ها طي سال گذشته كم نبود! مهر 1402، شهربازي نژادفلاح كرج نيز پلمب شد. نداشتن استاندارد لازم براي بهره‌برداري از نصب تجهيزات جديد (تاب زنجيري) بدون مجوز استاندارد در بوستان جهان يا پارك نژادفلاح كرج منجر به اين اتفاق شد؛ اوايل مهر اين سال، پنج نفر در تاب زنجيري و در ارتفاع ۲۵ متري گرفتار شده بودند. اسفند 1402، چرخ و فلك شهربازي آبادان در حالي كه چند دختر دانش‌آموز روي آن قرار داشتند، دچار خرابي شد و همين مساله موجب گرفتاري دانش‌آموزان و ترس آنان در ارتفاع ۱۰ متري شد. اين حادثه بدون هيچ خسارتي خاتمه يافت، اما شهربازي پلمب شد.

تعطيلي ۲۸ شهربازي غيراستاندارد در تهران

به گفته محمدحسين طاهري، ­مديركل استاندارد استان تهران، در 9 ماهه اول سال 1402، ۲ هزار و ۳۵ بازرسي از شهربازي‌هاي استان تهران انجام شد كه در نتيجه آن ۲۸ مجموعه تفريحي و ۲۹۳ تجهيز بازي پلمب شدند.

در چهار ماهه نخست سال 1402، 10 شهربازي و مركز تفريحي آبي غير استاندارد در استان تهران، (بوستان‌هاي مسكن مهر و ندايي واقع در اسلامشهر، رنگين كمان و حافظ واقع در انديشه، استاد شهريار واقع در نسيم شهر، شهداي گمنام واقع در تهرانسر و شهربازي ايما واقع در آبشار تهران) پلمب شده بودند.

ماجراي قطع نخاع نگار در پارك ارم

نگار قرباني، دختر جواني است كه به دليل سانحه در پارك ارم دچار قطع نخاع شده؛ او نه مي‌تواند راه برود و نه قادر است دستانش را تكان دهد. در يكي از شب‌هاي ارديبهشت سال ۱۳۹۳، نگار و دوستانش كه به تازگي مدرك ليسانس خود را دريافت كرده بود تصميم گرفتند جشني كوچك در پارك ارم داشته باشند تا شبي به ياد ماندني را تجربه كنند، اما آن شب، بيش از 12 مهره نگار بر اثر سقوط از كابين دستگاه «موش ديوانه» شكست.

حالا اين سوال مطرح است كه آيا بنا به توصيه جلال ملكي، سخنگوي سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني شهر تهران، پيمانكاران و متصديان شهرهاي بازي نسبت به بازديد و انجام چك‌هاي دوره‌اي از وسايل اقدامات و توجه لازم دارند؟ آيا در تمام شهرهاي بازي يك تكنيسين مسلط به شرايط فني دستگاه‌ها حضور دارد؟ به نظر مي‌رسد در زمينه حفظ ايمني و حمايت از سلامت افراد در مكان‌هايي مانند شهربازي‌ها، توجه كافي نشده است.

شهرداري مسوول ايمني شهربازي‌هاست

حسين ظفري، سخنگوي سازمان مديريت بحران كشور در گفت‌وگو با ايران اكونوميست درباره ايمني شهربازي‌ها گفت: در سراسر كشور، ۴۵۷ شهر داريم كه هر كدام از اين شهرها چندين شهربازي دارند و از آنجايي كه تعداد اين مراكز بالاست، مسائل مربوط به ايمني آنها در خود شهرها مورد بررسي قرار مي‌گيرد. به عنوان مثال در شهرهاي تهران، اصفهان و مشهد بيش از ۵۵ شهربازي فعال هستند كه به صورت شهري اين مسائل بررسي مي‌شود. سخنگوي سازمان مديريت بحران كشور ادامه داد: متولي امور ايمني شهربازي‌ها در سراسر كشور، شهرداري‌هاي هر شهر هستند، اما سالانه گزارشي به سازمان مديريت بحران به صورت كلي ارسال مي‌كنند.

سرويس‌كاران شهربازي‌ها بايد

در محل حاضر باشند

سيد جلال ملكي، سخنگوي سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني شهر تهران نيز در گفت‌وگو با ايران اكونوميست درباره ايمني شهربازي‌ها گفت: وسايل شهربازي‌ها حتما بايد ايمن و استاندارد باشد و از نهادهاي مربوطه مجوز ايمني داشته باشند. هراز چندگاهي نيز تمام دستگاه‌ها بايد سرويس شوند و چك ليست‌هاي مربوط به ايمني آنها مورد بازرسي مجدد قرار گيرد. او افزود: در اين ميان وسايلي كه مردم را به ارتفاع برده يا حالت چرخشي و ... دارند، بايد از ايمني بالايي برخوردار باشند؛ زيرا اگر اتفاقي رخ دهد عمليات نجات در اين شرايط بسيار سخت‌تر است. متاسفانه در برخي شهربازي‌ها شاهد هستيم كه چون محيط كوچك است، وسايل بزرگ را در فاصله بسيار كمي از يكديگر قرار مي‌دهند كه اين مساله بسيار خطرناك است و باعث مي‌شود در شرايط بحراني انجام عمليات نجات سخت شود. ملكي گفت: در مجموع وسايلي كه براي تفريح مردم استفاده مي‌شوند و در ارتفاع نيز قرار مي‌گيرند بايد داراي بهترين شرايط ايمني و استاندارد باشند تا جان افراد به خطر نيفتد. سرويس كاران مجرب اين وسايل بايد به صورت حضوري در اين مجموعه حضور پيدا كنند تا در صورت بروز هرگونه مشكلي بتوانند سريع اقدام كرده و مشكل را رفع كنند. همچنين بايد نسبت به چك كردن اين وسايل اقدام كنند. سخنگوي سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهر تهران ادامه داد: مديريت شهربازي‌ها اكثرا در شهر تهران به پيمانكاران سپرده مي‌شود و اين افراد در برخي مواقع براي اينكه هزينه كمتري صرف كنند؛ در بررسي‌هاي دوره و تعويض قطعات كوتاهي مي‌كنند كه اين مسائل مي‌تواند بسيار خطرناك باشد به همين دليل شهرداري بايد نظارت خود از اين شهربازي‌هايي كه تعدادشان كم نيست را جدي بگيرد. ملكي گفت كه حادثه اسكيت يو در درياچه چيتگر اين بار به خير گذشت و خوشبختانه اين حادثه مصدومي نداشت اما بايد در اين باره با جديت برخورد شود.

شهربازي چيتگر مجوز ايمني داشت

سيد سجاد موسوي، سرپرست دبيرخانه HSE شهر تهران نيز در گفت‌وگو با ايران اكونوميست با اشاره به ايمني شهربازي‌ها گفت: بازرسي و نظارت بر ايمني شهربازي‌ها، يكي از وظايف شهرداري‌هاست. به اين صورت كه به صورت ساليانه تمام شهربازي‌ها بايد براي وسايل تفريحي خود مجوز ايمني دريافت كنند به اين منظور كه اين دستگاه سالم است و اجازه فعاليت دارد. اين گواهينامه‌ها يك سال اعتبار دارند. او با اشاره به نظارت‌هاي مستمر افزود: همچنين هر سه ماه يك بار، شهرداري‌ها از اين مراكز بازرسي مي‌كنند و مجددا براي آنها گواهي تاييد ايمني صادر مي‌شود. موسوي درباره مالكيت اين شهربازي‌ها گفت: شهرداري به عنوان مسوول شهر مالك شهربازي‌هاست، اما اين مراكز را به پيمانكاران براي فعاليت اجاره مي‌دهد اما روي عملكرد آنها قطعا نظارت دارد.

صدورگواهينامه ايمني و اعتبار يكساله

سرپرست دبيرخانه HSE شهر تهران، با اشاره به حادثه روز چهارشنبه هفته گذشته در شهربازي درياچه چيتگر ادامه داد: در بررسي‌هاي انجام شده مشخص شد اين روند قانوني براي تمام دستگاه‌هاي اين شهربازي انجام شده است. گواهينامه ايمني اين شهربازي ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ صادر شده و اعتبار يكساله دارد. همچنين تاريخ آخرين بازديد دوره‌اي از دستگاه اسكيت يو كه دچار حادثه شده بود نيز مربوط به خردادماه امسال است كه اين بازديدها نيز سه ماهه هستند. موسوي گفت: در تمام اين بازرسي‌ها و روندهاي دريافت تاييديه ايمني نيز، هيچ كدام از قطعات دستگاه‌ هيچ مشكلي نداشتند و آنها سالم بوده‌اند كه مجوز فعاليت دريافت كرده‌اند.بر همين اساس، شهرداري وظيفه خود را نسبت به نظارت بر ايمني اين شهربازي به درستي انجام داده است و در اين باره قصوري وجود ندارد. سرپرست دبيرخانه HSE شهر تهران اظهار كرد: بر اساس گفته كارشناسان ايمني، همين بازديدهاي دوره‌اي باعث شده كه اين حادثه گيركردن ترمز اين دستگاه، به فاجعه‌اي بزرگ با تلفات انساني همراه نشده است.

گواهي بازرسي  سالانه دستگاه حادثه‌ديده در درياچه چيتگر

گرچه حادثه اخيري كه در شهربازي درياچه چيتگر رخ داده به خير گذشت، اما افكار عمومي همچنان حادثه‌اي را كه چندين سال پيش در شهربازي پارك ارم رخ داد از خاطر نبرده است. حوادث اينچنيني آن هم در فصل تابستان كه زمان بيشترين مراجعه به شهرهاي بازي است، نشان مي‌دهد كه نظارت بر ايمني شهرهاي بازي امر مهمي است كه به هيچ عنوان نبايد پشت گوش انداخته شود.