علت ناترازي بنزين چيست؟

ناترازي بنزين دلايل متعددي دارد كه كارشناسان مهم‌ترين دليل آن را خودروهاي فرسوده مي‌دانند، خودروهايي كه علاوه بر آلودگي هوا بر اقتصاد كشور هم لطمه زده است.
ناترازي بنزين در كشور دلايل متعددي دارد كه كارشناسان امر مهم‌ترين دليل آن را خودروهاي فرسوده عنوان مي‌كنند، خودروهايي كه علاوه بر آلودگي هوا بر اقتصاد كشور هم لطمه مي‌زند زيرا احتراق نا مناسب منجر به مصرف اين خودروها مي‌شود كه اين افزايش مصرف منجر به واردات بنزين هم شده است. اگرچه مسوولان براي جلوگيري از اين ناترازي راهكارهاي مختلفي نظير ساخت پالايشگاه، محدوديت كارت سوخت جايگاه، كاهش سهميه آزاد كارت‌هاي سوخت و حتي افزايش سهم سي ان جي در سبد سوخت را در نظر گرفتند اما به نظر مي‌رسد كه اين راهكارها پاسخ گو نبوده و اكنون بايد راهكارهاي ديگري را براي جبران اين خسارت سوختي در نظر گرفت.  يكي از ابزارهاي مهم براي جبران ناترازي بنزين مديريت مصرف است اما اين موضوع به تنهايي كافي نيست، چرا كه در كنار مديريت مصرف بايد به مقولاتي نظير ميزان سهميه ماهانه خودروهاي شخصي و بالا بردن استانداردهاي خودرو توجه ويژه‌اي نشان داد، زيرا مهم‌ترين دليل ناترازي بنزين در كشور را مي‌توان كيفيت پايين خودروها دانست، خودروهايي كه دو برابر استاندارد جهاني مصرف دارند، مديرعامل شركت پالايش و پخش، جليل سالاري هم صحه بر اين موضوع گذاشت وگفت، مصرف سوخت خودروهاي داخلي نسبت به استاندارد جهاني ۲ برابر است اگر خودروهاي داخلي، استاندارد بودند الان مصرف بنزين در كشور ۶۰ ميليون ليتر در روز بود و مي‌توانستيم بيش از ۵۰ ميليون ليتر در روز، بنزين صادر كنيم. طبق محاسبات، صادرات اين ميزان بنزين درآمدي معادل ۱۵ ميليارد دلار براي كشور به همراه دارد. ناصر سوداني كارشناس انرژي در گفت‌وگو با مهر درباره معضل ناترازي بنزين در كشور گفت: كشور ما از ابتدا در موضوع بنزين وابستگي قابل توجهي را به خارج داشته است و جز در مقاطع كوتاهي نتوانسته به خودكفايي بايسته‌اي برسد. وي ادامه داد: عمده‌ترين دليل ناترازي بنزين در كشور بالا بودن مصرف اين فرآورده سوختي است و هم عدم تعادل بين توليد و مصرف باعث شده كه با ناترازي بنزين در كشور مواجه شويم. اين كارشناس انرژي توضيح داد: عمده‌ترين تلاشي كه بايد در كشور صورت بگيرد كاهش مصرف و افزايش توليد است به نحوي كه توليد بنزين از مصرف آن بيشتر باشد. سوداني افزود: كاهش مصرف بنزين به عوامل متعددي وابسته است، ابتدا اينكه بايد استاندارد خودروهاي توليد داخل را به استانداردهاي جهاني نزديك كنيم كه متأسفانه تا اين استانداردها فاصله قابل توجهي داريم. 
اين كارشناس انرژي توضيح داد: متأسفانه توليدات خودروسازان ما به سمت خودروهاي هيبريدي و با سوخت‌هاي سبز پيش نرفته است. با وجود گشايش پالايشگاه خليج فارس هنوز نتوانسته‌ايم پا به پاي مصرف توليد را افزايش دهيم و اين امر باعث شده كه به واردات بنزين تن دهيم. البته سهم نه چندان زياد سي ان جي در سبد سوخت قابل اغماض نيست، سعيد رحمان سالاري، مدير طرح سي‌ان‌جي شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي چندي پيش گفت: هم‌اكنون حدود ۲ هزار و ۵۵۰ تجهيز سي‌ان‌جي در سطح كشور وجود دارد كه اين تعداد، ظرفيت توزيع روزانه ۳۵ تا ۴۰ ميليون مترمكعب در كشور را فراهم كرده است. وي افزود: به‌طور ميانگين روزانه حدود ۲۲ ميليون مترمكعب سي‌ان‌جي در جايگاه‌هاي كشور توزيع مي‌شود كه اين مقدار جايگزين توزيع روزانه ۲۲ ميليون ليتر بنزين در كشور شده است. وي ادامه داد: بايد تلاش كنيم كاستي‌هاي اين صنعت برطرف شود. هم‌اكنون حدود ۱۷ ميليون ليتر ظرفيت خالي در كشور وجود دارد كه بايد هرچه سريع‌تر با افزايش تعداد خودروهاي گازسوز از اين ظرفيت خالي به‌منظور افرايش سهم سي‌ان‌جي در سبد سوخت خودروها و كاهش ناترازي بنزين استفاده كنيم. رحمان سالاري تأكيد كرد: توزيع هر مترمكعب سي‌ان‌جي حدود يك دلار به اقتصاد كشور كمك مي‌كند كه اين موضوع افزون بر مزاياي زيست محيطي، با احتساب ۱۵ ميليون مترمكعب ظرفيت خالي روزانه، صرفه‌جويي بزرگي را در كشور به همراه خواهد داشت. مهرداد عباد عضو اتاق بازرگاني از ديگر صاحبنظران است كه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره علت بروز ناترازي بنزين و راه كار
 برون رفت از اين معضل گفت: كشور ما هم اكنون در چند جبهه «بنزين، گاز و برق» با ناترازي انرژي رو به رو است. اين ناترازي به چند عامل بر مي‌گردد كه يكي از اين عوامل عدم سرمايه‌گذاري خودروسازان در تحقيق و توسعه براي ورود تكنولوژي‌هاي جديد به صنعت خودروسازي و مهم‌تر از آن عدم سرمايه‌گذاري دولت روي متنوع كردن سبد سوخت است. وي ادامه داد: ما چند پژوهشگاه داريم كه در ارتباط با صنعت نفت و گاز و تكنولوژي خودروها كار مي‌كنند و تحقيقات خوبي هم داشته‌اند اما متأسفانه از آنها استفاده‌اي كه بايد نشده است. اين عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني افزود: متأسفانه در چند ۱۰ سال اخير بودجه‌هاي آنها به‌شدت پايين آمده است ولي با اين وجود كارهاي تحقيقاتي زيادي در اين پژوهشگاه‌ها انجام شده كه همچنان خاك مي‌خورد. در اين پژوهشگاه‌ها به خيلي از تكنولوژي‌هاي روز دنيا براي توليد خودروهاي با تكنولوژي پيشرفته به صورت آزمايشگاهي دست پيدا كرده‌ايم، مي‌توانيم توليد خودروهاي پاك و سبز را هم در دستور كار داشته باشيم تا سبد سوخت ما متنوع شود ولي متأسفانه به اين سمت و سو سوق پيدا نكرده‌ايم. عباد گفت: ما متأسفانه برنامه‌ريزي خوبي در چند ۱۰ سال اخير براي سرمايه‌گذاري در سبد سوخت نداشته‌ايم و هرازگاهي به واسطه معروف شدن يك كار در برخي حوزه‌ها سرمايه‌گذاري مي‌كرديم كه خيلي هم تاثيرگذار نبود. در حالي كه در حال حاضر بيش از ۹۵ درصد سبد سوخت ما وابسته به بنزين است كشورهاي نه چندان توسعه يافته از سوخت‌هاي ديگر براي تردد وسايل نقليه خود استفاده مي‌كنند. عباد خاطرنشان كرد: از سوي ديگر قديمي‌تر شدن تجهيزات اين پالايشگاه‌ها و تجهيزات سر چاهي و همچنين قديمي شدن مخازن نفت و گاز باعث شده كه عملاً راندمان توليد بنزين پايين بيايد. عضو كميسيون بهبود محيط كسب و كار اتاق تهران توضيح داد: در كشور نياز داريم كه از خودروهاي جديد و با تكنولوژي روز دنيا استفاده كنيم ولي متأسفانه همچنان از خودروهاي 
بي كيفيت استفاده مي‌شود. وي بيان كرد: ما زماني حدود ۵ تا ۱۰ سال پيش تصورمان اين بود كه بنزين، گاز و نفت هميشه به اندازه كافي در دسترس هست، در آن زمان هنوز با اين مشكلات سيستمي رو به رو نبوديم. در حال حاضر نياز به اصلاح در صنعت ساخت خودروها داريم تا بتوانيم راندمان مصرف بنزين را پايين بياوريم و در نتيجه با ناترازي بنزين مقابله كنيم. بر اساس اين گزارش اين طور كه به نظر مي‌رسد عوامل بسياري بر ناترازي بنزين دامن زده‌اند اما مهم‌ترين عامل ناترازي بنزين در كشور ما يكي خودروهاي فرسوده و ديگري عدم رعايت استانداردهاي جهاني در خودروهاي داخلي است و اگر اين دو مولفه رعايت مي‌شد اكنون مصرف بنزين در كشور ۶۰ ميليون ليتر در روز بود و حتي امكان صادرات ۵۰ ميليون ليتري در روز، بنزين نيز فراهم بود و در آمد ۱۵ ميليارد دلاري را براي كشور به همراه داشت. البته بي كيفيتي خودروهاي داخلي مزيد بر علت شده تا بر ناترازي بنزين دامن بزند.