واکنش بورس به خبر شهادت

گروه بازار سرمایه|

عصر روز یکشنبه، ۳۰ اردیبهشت ماه و پس از آنکه ريیس جمهور و تیم همراه در حال بازگشت از مراسم افتتاح سد «قیز قلعه‌سی» در مرز مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان بودند، خبری مبنی بر وقوع حادثه برای بالگرد حامل ريیس جمهور و همراهانش در رسانه‌ها منتشر شد، خبری که پس از اظهارات ضد و نقیض مختلف از سوی ريیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر به تایید رسید و سرانجام پس ازگذشت حدود ۱۵ ساعت با کشف بالگرد مذکور به پایان رسید و متاسفانه مشخص شد که در جریان این سانحه تمامی سرنشینان به شهادت رسیده‌اند.

این خبر ناگوار شهادت باعث شد که تمامی کشور در بهت فرو رود حتی در این روز اعلام شد که در پی شهادت رییس جمهور و همراهان ایشان، بازار سرمایه تا اطلاع‌ ثانوی تعطیل شد. به گفته رضا عیوضلو، عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار بورس روز یکشنبه تعطیل است و برای روزهای آینده متعاقبا اطلاع رسانی خواهد شد. همچنین علی‌اکبر ایرانشاهی ريیس مرکز نظارت بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری سازمان بورس در اطلاعیه‌ای درخصوص روز غیرکاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اعلام کرد: با توجه به اعلام تعطیلی بورس، روز ۳۱ اردیبهشت روز کاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری به استثنای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال نیست و مجاز به اخذ درخواست‌های صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری نیستند. این تعطیلی درحالی است که روز شنبه، بورس تهران ریزش بسیار سنگینی را تجربه کرد، ، شاخص کل بورس تهران 62 هزار و 191 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح 2 میلیون و 106 هزار و 485 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با ریزش 20 هزار و 464 واحدی در رقم 694 هزار و 538 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با افت 668 واحدی به رقم 23 هزار و 132 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش 5 هزار و 247 واحد به سطح 124 هزار و 645 واحد رسید و مشخص نیست چند روز بورس تعطیل باشد؛ اما رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی شهادت ريیس‌جمهور و همراهانش، ۵ رو عزای عمومی اعلام کردند ولی هنوز تصمیمی برای تعطیلی عمومی اعلام نشده و تا این لحظه همه امور کشور طبق روال عادی برقرار است و وضعیت شرایط بورس طی ساعات یا روزهای آینده مشخص خواهد شد. آخرین اطلاعات منتشر شده تا لحظه تنظیم این گزارش نشان می‌دهد که معاملات بازار سهام در روز سه‌شنبه تعطیل نیست مگر آنکه سازمان بورس یا شورای عالی بورس تصمیم جدیدی مبنی بر تعطیلی بازار سرمایه اتخاذ کند. به ویژه آن که محمد مخبر کفیل رییس جمهور که مدیریت قوه مجریه را به دست گرفته اعلام کرده که دولت تصمیمی برای تعطیلی در روزهای عزای عمومی اعلامی ندارد. رییس سازمان بورس نیز تا این لحظه اظهارنظری درباره تعطیلی یا عدم تعطیلی بازار سرمایه نداشته و تنها به پیام تسلیت اکتفا کرده است. مجید عشقی در پیام تسلیت خود نوشته: «سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن ابراز همدردی عمیق با خانواده داغدار این شهیدان والا مقام، تاکید می‌نماید که این ضایعه، آحاد مردم و مسئولین را در مسیر توسعه و پیشرفت کشور متحدتر و مصمم‌تر خواهد ساخت.» به عقیده بسیاری از کارشناسان، شهادت یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های کشور می‌تواند نزول بازارهای مالی را در پی داشته باشد و شرایط بدی را برجای بگذارد. اگر بخواهیم به گذشته نیز نگاه کنیم بازارهای مالی یک شوک سنگین را در سال 1398 تجربه کرد؛ پس از اعلام خبر شهادت سردار قاسم سلیمانی توسط امریکا، بورس سقوط کرد و افت شوک‌آور 15 هزار واحدی را تجربه کرد، افتی که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است، این افت شاخص بورس به قدری زیاد بود که نزدیک بود به عدد 5 برسد.

به گفته بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه در واکنش به خبر شهادت سید ابراهیم رئیسی و همرامان وی، تالار شیشه‌ای روند نزولی به خود خواهد گرفت و بازارها خصوصا بورس واکنشی سخت نشان خواهند داد. براساس همین پیش‌بینی‌ها و شرایط این روزهای بورس تهران احتمالا در اولین روزهای کاری پس از تعطیلی ریزش‌های سنگینی را در بازار شاهد باشیم. به عقیده کارشناسان احتمالا الگوی رفتار بازار ارز دچار تغییراتی خواهد شد و متناسب با آن الگوی رفتارهای وابسته به پارامتر قیمت ارز نیز تغییر خواهد کرد. همچنین فعالان بازار ممکن است با تغییر ساختار ریسک، تصمیم به خروج از برخی بخش‌ها، یا شرط‌بندی بر روی بعضی بخش‌ها بگیرند. مجموع این فعل و انفعالات گرچه داغ و پرتنش، اما بخشی طبیعی و گریزناپذیر از حیات بورس است و در این شرایط تعطیلی بورس به معنای نادیده گرفتن حق سهامداران برای اصلاح سبد خود در برابر تغییر شرایط بازار و ساختار ریسک است.

تعطیلی بورس‌ها در وقایع

در تاريخ بورس، بحران مالی دهه ۱۹۳۰ میلادی خودنمایی می‌کند. جایی که بورس‌های جهانی یکی از سخت‌ترین دوره‌های خود را تجربه کردند و سرمایه‌گذاران با کاهش شدید قیمت سهام‌شان مواجه شدند به طوري که گفته می‌شود قیمت برخی سهام از بالای ۱۰۰ دلار به زیر ۱۰ دلار نیز سقوط کرد. این دوره که از آن به عنوان «کسادی بزرگ» یاد می‌شود، منجر به تعطیلی بورس مجارستان به مدت ۱۴ سال شد. پس از این موضوع، جنگ‌ها نقش پررنگی در تعطیلی بورس‌های جهانی داشتند. در تاریخ جولای ۱۹۳۶، کشور اسپانیا با جنگی داخلی مواجه شد که بحران مالی و اجتماعی زیادی را برای این کشور به همراه داشت. بورس اسپانیا در آن زمان بورس خود را به مدت ۴۴ ماه تعطیل کرد. پس از آن تهاجم آلمان به لهستان که از آن به عنوان یکی از تراژیک‌ترین دوران‌ها یاد می‌شود، بورس لهستان را با تعطیلی ۶۲۱ ماهه (نزدیک به ۵۲ سال) همراه کرد تا تبعات آن بسیار گسترده باشد. جنگ‌های بعدی به سال‌های ۱۹۴۱ و ۱۹۴۳ و کشورهای رومانی و چک برمی‌گردد که به ترتیب منجر به تعطیلی بورس این کشورها به مدت ۶۵۲ و ۵۹۷ ماه شد. پس از این دوران، شاهد تحولاتی در قاره آسیا بودیم. انقلاب کمونیستی چین در تاریخ ۱۹۴۹ و سوسیالیسم عربی در سال ۱۹۶۲، بورس کشور مصر و چین را به ترتیب با تعطیلی‌های ۵۰۰ ماهه و ۳۵۱ ماهه روبه‌رو کرد تا این بار بحران‌های مالی در قاره‌ای دیگر خودنمایی کند. تا قبل از شروع قرن ۲۱، کشور آرژانتین نیز بحران مالی سختی را در سال ۱۹۶۵ میلادی تجربه کرد. طی این دوره که به عنوان یکی از سیاه‌ترین دوره‌های اقتصادی آرژانتین یاد می‌شود، بورس این کشور از قاره امریکای جنوبی به دلیل ناآرامی‌های اجتماعی که به واسطه ابرتورم ایجاد شده بود، به مدت ۱۲۴ ماه متوقف شد. شروع قرن ۲۱ اما در همان سال‌های ابتدایی برای امریکایی‌ها با خاطره‌ای تلخ همراه شد. در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، حادثه‌ای تروریستی منجر به تخریب ساختماهای دوقلو شد و تعداد زیادی از شهروندان امریکایی جان خود را از دست دادند. در آن زمان بورس امریکا در زمان این حمله با ریزش سنگینی مواجه شد و سیاستگذاران را مجاب کرد که بازار سهام را در آن روز تعطیل کنند. تعطیلی بورس تهران اما طی چند وقت اخیر نه به دلیل جنگ بوده است نه انقلاب و نه بحران‌های مالی. سال ۹۸ سه روز بعد از ترور سردار سلیمانی، مراسمی برای بزرگداشت وی برگزار شد و بورس تهران یک روز تعطیل شد. بازار سهام در سال ۱۴۰۰ و در زمانی که شیوع کرونا در جامعه به اوج خود رسیده بود نیز به دلیل کنترل شیوع این ویروس بر قطار تعطیلی‌ها سوار شد و از تاریخ ۲۵ تا ۳۰ مرداد ماه که البته ۳ روز آن روز کاری محسوب می‌شد، معاملات خود را متوقف کرد. پس از آن نیز تا به امروز تجربه تعطیلی حتی ساعتی نیز نداشته است. طی چند سال گذشته بروز اتفاقات مختلفی از جمله شهادت سردار قاسم سلیمانی، سقوط هواپیمای اوکراینی، ریزش تاریخی سهام در مرداد سال ۹۹ و...، بورس تهران را در شرایط سختی قرار داد و بسیاری اعتقاد داشتند که سازمان بورس بایستی برای کنترل شرایط، بازار سهام را برای مدتی متوقف کند اما تالار شیشه‌ای هیچ‌گونه تعطیلی خارج از برنامه‌ای نداشت. امروز نیز به دلیل سرما و کمبود گاز خبری از دادوستد در تالار شیشه‌ای نبود.