تحريم‌هاي اروپا عليه ال‌ان‌جي روسيه چه پيامدي براي بازار گاز دارد؟
جديدترين طرح اتحاديه اروپا عليه روسيه، ممنوعيت استفاده از بنادر اين بلوك براي صادرات مجدد گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) است. از زمان آغاز حمله نظامي روسيه به اوكراين، اروپا و متحدانش به دنبال راه‌هايي براي محدود كردن درآمدهاي مسكو از فروش سوخت‌هاي فسيلي بدون تحميل هزينه‌هاي انرژي بيشتر بر شهروندان خود بوده‌اند و جديدترين طرح هم دشوار كردن صادرات ال‌ان‌جي روسيه را دنبال مي‌كند.
جديدترين طرح اتحاديه اروپا عليه روسيه، ممنوعيت استفاده از بنادر اين بلوك براي صادرات مجدد گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) است. از زمان آغاز حمله نظامي روسيه به اوكراين، اروپا و متحدانش به دنبال راه‌هايي براي محدود كردن درآمدهاي مسكو از فروش سوخت‌هاي فسيلي بدون تحميل هزينه‌هاي انرژي بيشتر بر شهروندان خود بوده‌اند و جديدترين طرح هم دشوار كردن صادرات ال‌ان‌جي روسيه را دنبال مي‌كند. شركت نواتك روسيه براي انتقال گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) منطقه آركتيك، از كشتي‌هاي يخ‌شكن به كشتي‌هاي حمل معمولي، به بنادر اتحاديه اروپا متكي است. در حالي كه قطع دسترسي اين شركت، مانع از رسيدن محموله‌ها به اروپا نمي‌شود اما ارسال آنها به كشورهاي ثالث در آسيا را سخت‌تر مي‌كند و احتمالا، خريداران بزرگي مانند چين يا هند را عصباني خواهد كرد. سياست‌گذاران اتحاديه اروپا مشغول بحث درباره اين اقدام به عنوان بخشي از چهاردهمين بسته تحريمي خود عليه روسيه هستند. اگرچه اين يك ممنوعيت كامل نيست، اما اولين باري است كه اروپا، اقدامات مشخصي را عليه ال‌ان‌جي روسيه بررسي مي‌كند. در صورت تصويب، اين اقدام ممكن است منجر به گردش بيشتر سوخت روسيه در اروپا شود. همچنين احتمالا چالش‌هاي قراردادي براي شركت‌هاي لجستيك اروپايي و واكنش‌هاي سياسي ساير كشورهاي خريدار گاز را به همراه خواهد داشت. براي بهينه‌سازي هزينه‌هاي حمل و نقل، پروژه «يامال‌ال‌ان‌جي» شركت نواتك كه در منطقه آركتيك مستقر است، براي انتقال محموله‌هاي ال‌ان‌جي از ۱۵ كشتي يخ‌شكن به كشتي‌هاي حمل معمولي، به بنادر زيبروگ بلژيك و مونتوار فرانسه متكي است. معمولا، يك كشتي، محموله خود را در پايانه تخليه مي‌كند و همزمان، يك كشتي حمل ال‌ان‌جي استاندارد، محموله را بارگيري مي‌كند. در صورت تحريم اتحاديه اروپا، اين كارامكان پذير نخواهد بود. براي «يامال ال‌ان‌جي»، اين توقف‌ها ضروري است تا كشتي‌هاي كاملا تخصصي بتوانند به كارخانه قطب شمال بازگردند. داده‌هاي رديابي كشتي نشان مي‌دهد كه در بعضي ماه‌ها، تا هشت محموله روسي در اروپا جابه‌جا مي‌شوند. با اين حال، اين تعداد در طول تابستان و پاييز كه مسير درياي شمال در سراسر قطب شمال يخ كمتري دارد و دسترسي سريع‌تري به چين فراهم مي‌كند، تغيير كرده و به ميزان قابل‌توجهي كاهش مي‌يابد. طبق گزارش شركت مشاوره «انرژي اسپكتس»، واردات ال‌ان‌جي روسيه به اتحاديه اروپا در سال ميلادي گذشته، به ۱۴.۴ ميليون تن رسيد. انتقال از يك كشتي به كشتي ديگر، به ۲ ميليون تن رسيد. يك سناريوي محتمل اين است كه ممنوعيت مذكور، منجر به باقي ماندن حجم اضافي در اين بلوك مي‌شود كه سهم ال‌ان‌جي روسيه در آنجا، حدود ۱۳ درصد است. جيمز وادل، مدير گاز اروپايي و ال‌ان‌جي جهاني «انرژي اسپكتس»، در اين باره گفت: نواتك ممكن است محموله‌هاي ال‌ان‌جي را كه براي مقصد آسيا هستند، در اروپا تخليه كند و از سواپ مكاني استفاده كند. اين به معناي آن است كه اين شركت براي عرضه مشتريان آسيايي خود، از منابع گازي مناطق ديگر استفاده خواهد كرد. در نتيجه، اين امر، دولت‌هاي اروپايي در معرض اين اتهامات قرار مي‌گيرند كه آنها حجم دريافت ال‌ان‌جي روسيه را افزايش داده‌اند، در حالي كه مدعي هستند تلاش مي‌كنند آن را به حداقل برسانند. تحريم‌ها، لجستيك حمل را براي روسيه پيچيده‌تر كرده و كشتي‌هاي تخصصي را ناچار مي‌كند در مسيرهاي طولاني‌تر سفر كنند. كشتي‌ها پس از عمليات نيروهاي مسلح يمن، از درياي سرخ دوري مي‌كنند و از جنوب آفريقا دور مي‌زنند كه مسير آنها را طولاني‌تر كرده است. شركت «انرژي اسپكتس» مي‌گويد انتقال مستقيم محموله‌هاي «يامال ال‌ان‌جي» به آسيا، هزينه‌هاي حمل و نقل و لجستيك را افزايش مي‌دهد و همچنين تعداد كشتي‌هاي تخصصي موجود را براي مدت طولاني‌تري محدود مي‌كند. روسيه چندين گزينه دارد: اين كشور مي‌تواند انتقال كشتي به كشتي را در نزديكي مورمانسك، شهر شمالي خود انجام دهد و از اين شهر براي آزاد كردن كشتي‌ها استفاده كند. همچنين مي‌تواند از مسير درياي شمالي خود در طول تابستان كه يخ‌ها آب مي‌شود و كشتي‌هاي مختلفي مي‌توانند به اين كارخانه دسترسي داشته باشند، استفاده كند. اگر گزينه‌هاي روسيه براي مسيرهاي جايگزين، شكست بخورد، صادرات ال‌ان‌جي اين كشور ممكن است كاهش پيدا كند اما اين كشور در دور زدن تحريم‌هاي غرب در زمينه نفت، مبتكرانه عمل كرده است. طبق گزارش «انرژي اسپكتس»، صادرات ال‌ان‌جي روسيه به خريداران آسيايي، ممكن است كاهش يابد يا گران‌تر شود تا هزينه حمل و نقل بالاتر را منعكس كند. وادل گفت: اگر نواتك نتواند لجستيك خود را از نو بسازد و صادرات ال‌ان‌جي روسيه مسدود شود، اروپا، قرارداد عرضه روسيه به چين به ميزان سه ميليون تن در سال را مختل خواهد كرد كه ممكن است با واكنش سياسي پكن مواجه شود. از سوي ديگر، اتكا به مسير درياي شمال يا انتقال كشتي به كشتي در مورمانسك، به شرايط يخ بستگي دارد و عرضه به آسيا را به نيمه دوم هر سال موكول مي‌كند. قراردادي كه گروه واردكنندگان جهاني منتشر كرده است، نشان مي‌دهد شركت‌هاي اروپايي مانند شركت آلماني «تامين انرژي براي اروپا» شِل و توتال انرژي، براي محموله‌هاي «يامال ال‌ان‌جي» به انتقال كشتي به كشتي در زيبروگ و مونتوار متكي هستند. اين قراردادها تا سال ۲۰۳۸ و ۲۰۴۱، منقضي نمي‌شوند، اما در صورت ممنوعيت انتقال كشتي به كشتي، احتمالا زمينه اعلام وضعيت فورس ماژور يا اختلاف قراردادي، ايجاد مي‌شود.
