حركت افتان و خيزان بورس در هفته دوم ارديبهشت نيز تكرار شد. بازار سرمايه پس از آنكه اميد‌ها براي رشد بازار كمي جان گرفته بود، تغيير مثبتي نداشت و آخرين روز كاري هفته را منفي به پايان رساند. اصلاح نرخ ارز، بحث‌هاي مالياتي شركت‌هاي بورسي در بودجه، تداوم سركوب دلار نيمايي و انتشار بي موقع اوراق از سوي دولت و تقويت بازار‌هاي بدهي بخشي از اخباري است كه بازار اين روز‌ها با آن گلاويز است و در اين گير و‌دار تابلوي بورس پي در پي به رنگ قرمز در مي‌آيد. «مهدي بيات منش» كارشناس بازار سرمايه بر اين باور است كه اگر اين ريسك‌ها به درستي مديريت نشود، بازار براي مردم و فعالان ترسناك خواهد شد. اين به آن معناست كه جو بي اعتمادي يك بار ديگر بر بازار سرمايه چيره شده است.
تنفس بورس با تغييرات بازارگرداني
مهدي بيات‌منش، كارشناس بازار سرمايه در گفت‌وگو با اقتصاد ۲۴ در مورد وضعيت بورس مي‌گويد: كماكان همان شرايطي كه در سال گذشته حاكم بود در بازار فعلا ادامه دارد. البته جلساتي هم ظاهرا با فعالان بازار گذاشته شده و نشانه‌هايي وجود دارد كه بر اساس آن سياست‌گذار بازار سرمايه در پي ايجاد يكسري تحولات است. بازار سرمايه در واقع نقطه كانوني ايجاد تحقق شعار سال است. اين شعار اگر بخواهد اتفاق بيفتد بايد يك جهشي در تامين مالي كارخانجات توليدي ايجاد بشود، چون مهم‌ترين توليد كننده‌هاي كشور هم در بازار سرمايه متمركز هستند.
به گفته او، جهش صنايع مستلزم اين است كه توان مالي توليد براي تامين مواد اوليه و توسعه خطوط توليدشان با نيرو‌هاي متخصص و سرمايه انساني را داشته باشند. در حال حاضر تصميماتي در سازمان بورس گرفته شده يا در حال گرفته شدن است. مثلا در حوزه بازارگرداني در واقع استارت يك سري تحولاتي در دستورالعمل‌هاي آن زده شده است. الزاماتي در دستورالعمل قبلي بازارگرداني وجود داشت كه بعضي از منابعي كه صرف بازارگرداني به برخي شركت‌ها در بازار اول و دوم فرابورس و در بازار دوم بورس مي‌شد، آزادسازي مي‌كنند. در اين صورت ديگر نياز نيست كه به عنوان مثال يك سهم اگر روند و وزن قيمتش در بازار قابل قبول است و ثبات دارد، اين را به توليد اختصاص داد، يعني آزادسازي شود و به حالت اختياري در بيايد.
نياز‌هاي اساسي بورس
از مسير تغييرات تكنيكي
بيات منش در ادامه توضيح مي‌دهد: ، ولي خب اين تصميمات تغييرات تاكتيكي است كه طي آن بازدهي بيشتري در رقابت اقتصادي اتفاق مي‌افتد. من فكر مي‌كنم اين كامل جوابگو نخواهد بود. در واقع شايد لازم باشد، ولي كافي نيست. گاهي شايد لازم باشد يك سياست يا استراتژي جديدي وضع كنيد. شايد هم منابع جديدي را به سمت بازار سرمايه سوق بدهيد يا هزينه تامين مالي را پايين بياوريد. ممكن است گا‌ها با سياست‌هاي مالياتي يا ثبات نرخ ارز در بانك مركزي هماهنگ باشد. او مي‌افزايد: اگر تصميم گرفته شده كه نرخ ارز در يك رنجي حركت كند، بايد حواسمان باشد كه به بازار سرمايه آسيب نرساند. اگر قرار باشد نوسانات نرخ ارز تا يك بازه زماني ادامه داشته باشد اين نبايد به بازار سرمايه آسيب برساند. در بعضي از ابزار‌هاي جديد پوشش ريسك كه در بازار‌هاي سرمايه بين المللي وجود دارد اين‌ها را بيشتر فعال كنيم. اوراق اختيار معامله فروش گسترده‌تر بشود و بيمه‌ها را به بازار سرمايه دعوت كنيم. به‌طور كلي الزامات تاكتيكي و تكنيكي با هم در نظر گرفته بشود.
جولان ادامه‌دار بي‌اعتمادي در بورس
طبق گفته‌هاي اين كارشناس روز چهارشنبه ارزش معاملات در بازار نقدي بورس براي يك روز تقريبا ۳ هزار و ۶۸۳ ميليارد تومان بود، يعني تقريبا با قيمت يك ساختمان چند طبقه اداري مثلا با متراژ ۳ هزار تا ۴ هزار متري در يكي از مناطق ۵ و ۶ تهران برابر است. اين بازار سرمايه كشور جمهوري اسلامي ايران است؛ يعني قامت اين بازار، گستردگي و حجم نقدينگيش بايد فراتر از ايني باشد كه ما الان داريم. او همچنين هشدار مي‌دهد: اگر ريسك‌هاي بازار درست مديريت نشود، بازار هم براي مردم هم براي فعالان بازار ترسناك خواهد شد. بايد با مديريت ريسك با شناسايي دقيق ريسك و راهكار‌هاي دقيق و علمي از اين حالت خارج شد؛ موضوعي كه طي اين يك دهه اخير از آن غافل شديم. بازار سرمايه فرزند اقتصاد ايران است و بايد توجه بيشتري به آن صورت بگيرد و به توسعه آن بيشتر اهميت داده شود. ما هم اولين كشوري نيستيم كه در دنيا بورس داريم. خيلي از كشور‌ها مشكلات بورس ما را خيلي بدتر هم داشتند و به راهكار رسيدند و آن را علاج كردند. او با بيان اينكه بورس نيازمند يك كارگروه بين قوايي بين مجلس و دولت است يادآور مي‌شود: بورس براي توسعه نيازمند فكر‌هاي بنيادي‌تري است. در غير اين صورت اگر با نگاه سياستي كه در سال‌هاي اخير بر اين بازارحاكم بوده، براي دو سال آينده نگريسته بشود نه تنها شعار سال محقق نخواهد شد دولت هم در تامين مالي كه بزرگ‌ترين تامين كننده مالي از بازار سرمايه دولت هست موفق نخواهد بود. به عنوان كارشناس، اين بازار را داراي پتانسيل توسعه بسيار بالاتري مي‌بينم و انتظارم خيلي بالاتر از اين اقداماتي است كه در حال حاضر از طرف سياست‌گذار انجام مي‌شود. مهدي بيات منش در پيش بيني بازار سرمايه به اقتصاد ۲۴ مي‌گويد: شاخص كل الان تقريبا يك سالي هست كه روي ۲ ميليون و بيش از ۱۰۰ هزار واحد بود ه است. امروز كه نگاه مي‌كنيم ۲ ميليون و بيش از ۲۰۰ هزار واحد است. به نظر مي‌رسد كه تشخيص درد و اراده براي علاج آن اتفاق افتاده است. از نمايندگان مجلس تا كارشناسان ما مي‌شنويم كه در رسانه‌ها مي‌گويند بايد مسير تامين مالي از بانك به تامين مالي از بازار سرمايه تغيير پيدا كند. اگر اين روند ادامه داشته باشد قطعا ما شاهد خواهيم بود كه اين شاخص قطعا رشد خواهد كرد و در مثلا دو سه ماه آينده شاخص رشد حداقل ۲۰ درصدي را خواهد داشت.
