تعادل |
سال گذشته بازار خودرو با تأثیرپذیری از ثبات نرخ ارز و سیاست‌های انقباضی دولت، یکی از آرام‌ترین سال‌های پس از ممنوعیت واردات را داشت و با آغاز واردات خودرو از ابتدای 1402 آرامش دوباره به بازار بازگشت. اما روند بازار خودرو در سال 1403 به عوامل مختلفی بستگی دارد. سیاست‌های دولتی، نرخ تورم، نوسانات ارز به عنوان عوامل کلان اقتصادی تأثیر به‌سزایی روی قیمت خودرو خواهد داشت. علاوه‌بر آن وضعیت تولید خودروسازان داخلی کشور و واردات نیز با تأثیر گذاشتن روی عرضه خودرو می‌تواند افزایش قیمت ناشی از مازاد تقاضا را کنترل مي‌کند. با این حال دو سناریو برای بازار خودرو از سوی کارشناسان مطرح می‌شود. خوش‌بینانه‌ترین سناریو برای امسال می‌تواند با تحقق واردات بیش از ۲۰۰ هزار خودرو شکل گیرد. با وقوع این سناریوي خوش‌بینانه می‌توان ثبات بیشتری را در بازار خودرو امسال مشاهده کرد و پیش‌بینی می‌شود در این صورت شاهد برگشت تورم وسایل نقلیه به سطحی کمتر از بازدهی نرخ دلار باشیم. سناریوي دوم را می‌توان تداوم افزایش قیمت خودرو با روند تورم وسایل نقلیه از ابتدای سال ۱۴۰۱ دانست.این سناریو با چند پیش‌فرض، احتمال بالاتری نسبت به سایر سناریو‌ها دارد.
حواله های وارداتی که میلیونی
به فروش می رسد!
بازار خودرو وضعیت آشفته‌ای را تجربه می‌کند. برخی منتظر خودروهای وارداتی هستند و حواله‌ها را می‌خرند و برخی نیز منتظر تصمیم ایران خودرو و سایپا برای سال جدید و خودروهای جدید هستند. این وضعیت شرایط رکود در بازار را بیشتر کرده و برخی اتفاقات غیرمعمول نیز در حال رخ دادن است. خرید و فروش خودروهای تصادفی بخشی از این اتفاقات غیرمعمول است که انگیزه‌های مثبتی پشت سر آن دیده نمی‌شود. سیروس پورخدایار، کارشناس خودرو، درباره خرید و فروش خودروهای تصادفی به «انتخاب» گفته است: در خودروهای تصادفی کسانی خریدار هستند که دسترسی به بیمه دارند و پس از درست کردن خودرو آن را می‌فروشند و از بیمه هم خسارت می‌گیرند. استفاده از بیمه با ارتباطاتی که برخی دارند موجب تمایل برخی از افراد برای خرید خودرو تصادفی شده است.
تعداد کسانی هم که این کار را می‌کنند در بازار زیاد شده است. اصلاً صرفه اقتصادی ندارد که یک نفر خودرو چپی بخرد و تعمیر کند تا از آن استفاده کند.
وی در ادامه درباره افزایش قیمت خودرو بیان کرد: الان مگر بازاری وجود دارد که بخواهد قیمت در آن بالا و پایین شود؟ مردم اصلاً شب عید ماشین نخریدند و خیلی کم خرید شد. بیشتر ماشین‌های داخلی از جمله شاهین سایپا و برخی محصولات ایران خودرو معامله شد. بعد از عید هم بعید می‌دانم قیمت‌ها تغییری کند. البته آخر اردیبهشت خودروساز‌های داخلی افزایش قیمت دارند. پورخدایار درباره خودروهای وارداتی گفت: الان صحبت واردات در بازار زیاد است و حواله‌ها در بازار خرید و فروش می‌شود. ماشین‌ها اصلاً موجود نشده اما حواله‌ها از ۵۰۰ میلیون و تا ۳ میلیارد معامله می‌شود. تویوتا وفورد بخشی از این خودرو‌ها هستند. مردم یک مدت صبر می‌کنند و نمی‌خرند اما بالاخره باید بخرند. یک سری از ماشین‌های وارداتی با قیمت دلار گران‌تر می‌شود. مدیران اگر دست از سر ماشین بردارند مردم راحت‌تر هستند.
دو پیش بینی از بازار خودرو
خوش‌بینانه‌ترین سناریو برای امسال می‌تواند با تحقق واردات بیش از ۲۰۰ هزار خودرو شکل گیرد. ممنوعیت واردات خودرو منجر به رشد تورم وسایل نقلیه شد تا جایی که تورم تجمعی وسایل نقلیه از بازدهی تجمعی نرخ دلار جلو زد و همچنان نرخ بیشتری نسبت به دلار دارد. با وقوع این سناریو خوش‌بینانه می‌توان ثبات بیشتری را در بازار خودرو امسال مشاهده کرد و پیش‌بینی می‌شود در این صورت شاهد برگشت تورم وسایل نقلیه به سطحی کمتر از بازدهی نرخ دلار باشیم.
سناریو دوم را می‌توان تداوم افزایش قیمت خودرو با روند تورم وسایل نقلیه از ابتدای سال ۱۴۰۱ دانست.تورم وسایل نقلیه از ابتدای سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۹۲ درصد بوده است که ادامه این روند برای بازار خودرو در سال ۱۴۰۳ نشان از رشد ۳۹ درصدی قیمت‌ها در بازار خودرو دارد. این سناریو با چند پیش‌فرض، احتمال بالاتری نسبت به سایر سناریو‌ها دارد.
با فرض تداوم روند تولیدات و فروش خودروسازان داخلی و واردات خودرو در بین سطح ۵۰ تا ۱۵۰ هزار دستگاه در کنار عدم جهش شدید نرخ ارز می‌توان تورمی کمتر از ۴۰ درصد برای بازار خودرو متصور بود.
عوامل تأثیرگذار روی بازار خودرو
در همین حال، بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو ضمن اشاره به عوامل تأثیرگذار روی بازار خودرو به بررسی روند آن در سال جدید می گوید.
صدرایی به تجارت نیوز گفته است: وضعیت بازار خودرو در سال آینده، همه ساله یک سوال تکراری برای خریداران خودرو در یک سیستم اقتصادی بی‌ثبات است. قبلاً هم اشاره کردم که خریدار امروز برنده فردا خواهد بود، زیرا در هر صورت کشور دچار اقتصاد تورمی بوده و پیش‌بینی می‌شود که با شرایط موجود، حداقل 40 درصد الی 60 درصدی تورم وجود داشته باشد.
او ادامه داد: علاوه‌بر آن در نیمه دوم سال جاری، انتخابات آمریکا انجام می‌گیرد که فارغ از هر نتیجه‌ای می‌تواند تأثیر بسیاری بر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور بگذارد. البته تأکید می‌کنم که بنده تحلیلگر سیاسی نیستم، اما چنین عوامل سیاسی می‌تواند روی بازار خودرو اثرگذار باشد. بنابراین در صورتی که دونالد ترامپ برنده این دوره از انتخابات آمریکا باشد، احتمال می‌رود که سال 1403 یکی از سال‌های پرچالش برای بازار خودرو باشد.
صدرایی افزود: نکته مهم دیگر، بحث تغییرات نرخ ارز خواهد بود که شواهد نشان می‌دهد هر لحظه ممکن است از کانال معاملاتی خود خارج شده و گران‌تر شود. علاوه‌بر آن عواملی همچون واردات خودرو در مقیاس گسترده که می‌تواند قیمت خودرو یا شیب صعودی آن را کاهش دهد، با توجه تجربه سال گذشته، منابع محدود سال جاری و شرایط کلی کشور بعید به نظر می‌رسد در سال جدید نیز به صورت مرتب انجام بگیرد؛ بنابراین به احتمال قوی در سال آینده نیز قیمت خودرو افزایش خواهد داشت.
این کارشناس بازار ضمن اشاره به مشکلات فعلی خودروسازان داخلی خاطرنشان کرد: تا همین امروز دو خودروساز دولتی کشور با زیان انباشته وحشتناکی روبه رو هستند که احتمالاً اجازه افزایش تولید چشم‌گیر را به این دو شرکت نخواهد داد. همچنین بازار خودرو در چند سال اخیر با خلاء و تقاضای انباشته بسیاری همراه بوده و بعید به نظر می‌رسد که در سال 1403 خودروسازان داخلی بتوانند نیاز بازار را تأمین کنند. همانطور که اشاره شد تعداد واردات نیز به آن صورت نخواهد بود که بتواند روی بازار تأثیرگذار باشد، علاوه‌بر آن خودروهای وارداتی در سگمنتی نیستند که بتوانند با محصولات زیر 700 میلیون تومانی داخلی رقابت کنند.
