گلي ماندگار|
ديگر از آن همه شور و شوق براي رسيدن فصل بهار در جامعه خبري نيست. اين روزها در اكثر خيابان‌ها و بازارهاي شهر مردم با لبخندي بر لب در حال خريد مايجتاج خود بودند. نه خيلي زياد و مفصل كه حتي در حد دلخوشكنكي براي بچه‌ها و خانواده اما حالا هر چه بيشتر به چهره آدم‌ها نگاه مي‌كني غم‌ها سنگين‌تر و بي‌تفاوتي نسبت به از راه رسيدن بهار بيشتر به چشم مي‌آيد. حتي استقبال از رمضان هم مثل سال‌هاي گذشته نبود. خيلي‌هاي اين روزها را با سختي روزه مي‌گيرند چرا كه سفره‌هاي سحر و افطارشان ديگر رنگ و بوي گذشته را ندارد و به حداقل‌ها بسنده كرده‌اند. خيلي از افراد وقتي قيمت‌هايي كه روی اجناس خودنمايي مي‌كنند را مي‌بينند فقط آهي مي‌كشند و مي‌گذرند چرا كه توان خريد خيلي وقت است از زندگي بسياري از افراد رخت بربسته است. علي‌رغم همه شعارها و وعده‌هايي كه مسوولان مي‌دهند نه مي‌توان به عنوان يك بازنشسته با دريافت ۲ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان عيدي به دنبال خريد مايحتاج شب عيد رفت و نه به عنوان يك كارگر با حقوقي كه به سختي ۹ ميليون تومان مي‌شود و عيدي كه اغلب كارفرما به سليقه خودش آن را كم و زياد مي‌كند برنامه خاصي براي روزهاي عيد داشت. وقتي قيمت آجيل شب عيد از كيلويي يك ميليون تومان شروع مي‌شود و بسته به كيفيت و نوع آجيل‌هاي موجود در آن به بيش از يك ميليون ۸۰۰ هزارتومان هم مي‌رسد براي خيلي‌ها درك اين رقم‌ها بسيار سخت است. اصلا خيلي‌ها هستند كه از پس خريد يك كيلو تخمه آفتابگردان به قيمت ۴۰۰ هزار تومان هم برنمي‌آيند چه برسد به اينكه بخواهند آجيل چندميليونی خريداري كنند.
ايستادن در صف گوشت
در شأن مردم ايران نيست
همين وقت پيش بود كه رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در اظهارنظري عنوان كرد ايستادن در صف گوشت دور از شأن مردم ايران است آن هم در اين سرماي زمستان و البته اين قضيه ربطي به تحريم‌ها ندارد.
او همچنين با اشاره به اين مساله كه دولت سيزدهم افتخار خود را كاهش تورم مي‌دانست و الان قيمت برخي اقلام به صورت لحظه‌اي افزايش مي‌يابد افزود: ۹۰ درصد مشكلات موجود در جامعه مربوط به مديريت است و بايد اين مساله هر چه زودتر مورد توجه قرار بگيرد.
ايستادن در صف‌هاي طولاني و دست خالي برگشتن به منزل
اين روزها اما اتفاق ديگري رخ داده است. شايد عزت‌الله ضرغامي ايستادن در صف گوشت را دور از شان مردم ايران بداند اما نكته غم‌انگيز‌تر اين است كه بسياري از افراد كه عمدتا قشر بازنشسته و كارگر جامعه هستند ساعت‌ها در اين صف‌هاي طويل مي‌ايستند و در نهايت هم به دليل كمبودها دست خالي به منزل مي‌روند. از سوي ديگر قطعا دست به يقه شدن براي دريافت ۲ كيلو گوشت به نرخ دولتي هم اصلا در شان مردم نيست اما وقتي پاي فقر به ميان بيايد ديگر شان و منزلتي براي كسي باقي نمي‌گذارد. اين اتفاقات هر روز در جامعه ما رخ مي‌دهد. بسياري از اصناف مختلف كاهش قدرت خريد مردم طي سال جاري را بي‌سابقه مي‌دانند. در واقع خيلي‌ها ديگر حتي به خريد لباس و كفش شب عيد هم فكر نمي‌كنند و تنها تلاششان اين است كه بتوانند معيشت خود را به هر شكلي شده سر و سامان بدهند.
كالا هست اما مشتري نيست
طي اين سال‌هاي اخير هر بار مردم از مشكلات معيشتي خود گلايه كرده‌اند مسوولان با افتخار اعلام كرده‌اند كه هيچ كمبودي در بازارهاي كشور وجود ندارد و اقلام خوراكي و... به وفور يافت مي‌شود اما هيچ كدام از اين مسوولان به قدرت خريد مردم كه هر روز بيشتر از روز قبل كاهش مي‌يابد اشاره‌اي نكرده‌اند. حالا هم در روزهاي پاياني سال بسياري از كاسبان بر مساله وجود كالا تاكيد دارند اما آنها از نبود مشتري گلايه مي‌كنند.
عليرضا يكي از كسبه بازار ميوه و تره بار به «تعادل» مي‌گويد: اين روزها قيمت تمام شده ميوه‌ها براي ما هم زياد است چه برسد مردم كه قرار است با چند دست واسطه آن را خريداري كنند. البته مساله اينجاست كه قيمت‌ها در تمام سطوح افزايش پيدا كرده از بذر گرفته تا قيمت كارگر براي كار در مزارع و باغ‌ها تا قيمت حمل و نقل و... به همين خاطر بسياري از شهروندان ترجيح مي‌دهند اگر امكان حمل و نقل دارند به‌طور مستقيم از بازار تره بار خريد كنند وگرنه اين ميوه‌ها وقتي به مغازه‌هاي داخل شهر برسد قيمت‌هاي نجومي خواهد داشت.
او مي‌افزايد: حتي خريد از اينجا هم براي خيلي‌ها ديگر امكان پذير نيست. بسياري افراد اينجا مي‌آيند براي اينكه ميوه‌هاي لهيده و مانده ته بار را از ما بخرند. اكثرا افراد سالمند هستند و مي‌گويند با حقوق ناچيز بازنشستگي توان خريد ميوه‌هاي تازه و رسيده را نداریم.
وقتي بازار خوراكي‌ها خراب است
بازار پوشاك افتضاح است
مازيار يكي از كسبه حاضر در بازار تهران كه مغازه فروش پوشاك دارد در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: مردم قدرت خريد مايحتاج زندگي خود را ندارند چه برسد به اينكه بخواهند به فكر خريد لباس و كفش باشند. سال‌هاي گذشته در اين روزها اكثر اجناسي كه در مغازه داشتيم فروش رفته بود به آخر باري كه براي شب عيد آورده بوديم مي‌رسيديم اما طي سه سال گذشته هر سال وضعيت بدتر مي‌شود.
او مي‌افزايد: به جرات مي‌توانم بگويم يك سوم بار امسال را هم نفروختيم و از همين الان دلشوره و اضطراب چك‌هاي فروردين را داريم. همه مي‌آيند قيمت مي‌كنند و مي‌روند. از هر ده نفري كه قيمت مي‌پرسد شايد يك نفر خريدي ارزان انجام بدهد. خيلي از كاسب‌ها در همان سه سال كرونا ورشكسته شدند و مغازه‌هايشان را جمع كردند اگر وضعيت به همين منوال ادامه پيدا كند عاقبت ما هم همين مي‌شود.
نبود نقدينگي در دست مردم
باعث كسادي بازار پوشاك
عضو هيات‌مديره اتحاديه توليد و صادرات پوشاك نيز درباره ميزان فروش پوشاك در بازار شب عيد گفت: تفاوت بازار امسال با سال‌هاي گذشته اين بود كه بعد از يك بازار تابستانه متوسط رو به ضعيف و يك بازار زمستانه بسيار ضعيف با بازار شب عيد ضعيف‌تري مواجه شديم.
مجيد افتخاري با بيان اينكه براي طرح فروش اعتباري «عيد تا عيد» پيش از اجرا به فعالان اقتصادي فراخوان نداده بودند، گفت: بنابراين بازيگران اصلي حوزه پوشاك در اين طرح حضور ندارند و محتواي سايت فروش اعتباري هم بسيار پراكنده است، اما اين ظرفيت وجود داشت كه طرح خيلي بهتر اجرا شود.
او با بيان اينكه به جز دو پنجشنبه آخر سال استقبال قابل توجهي از بازار پوشاك نشد، گفت: نبود نقدينگي در دست مردم به دليل شرايط اقتصادي و سياست‌هاي انقباضي دولت در پايان سال از جمله مهم‌ترين دلايل كمبود نقدينگي است. در اصل در دو ماه پاياني سال كه اوج كار صنايعي مثل پوشاك بود، علاوه بر نوسان نرخ ارز، عرضه اوراق قرضه ۳۰ درصدي و پيش فروش خودرو بخش زيادي از نقدينگي را از طبقاتي كه هنوز توان خريد پوشاك را دارند گرفت. همچنين عوامل مخل در نظام عرضه از جمله قاچاق و حضور گسترده دستفروشان از جمله عوامل مهم كاهش تقاضاي واحدهاي صنفي در بازار شب عيد بود، اما مهم‌ترين عامل اين است كه پوشاك ديگر در اولويت بخشي از دهك‌هاي جامعه نيست و مردم منابع درآمدي خود را در بخش‌هاي مهم‌تري هزينه مي‌كنند.
افتخاري با اشاره به اينكه اگر بخش‌هايي مثل پوشاك، آجيل، خشكبار و غيره بازار شب عيد مناسبي نداشته باشند كل سال دچار مشكل مي‌شوند، تصريح كرد: بنابراين بايد از اين صنايع حمايت كرد و دليل ندارد كه در آستانه بازار شب عيد با اين حجم نمايشگاه بهاره برگزار شود.
او در ادامه با اشاره به برخي مشكلاتي كه سامانه مؤديان براي واحدهاي صنفي ايجاد مي‌كند، گفت: دولت اعلام كرده از تاريخ اول دي ماه كساني كه در سال بيش از ۱۸ ميليارد تومان گردش مالي داشتند بايد هر هفته خريدهاي خود را در سامانه جامع مالياتي ثبت كنند و در غير اين صورت دچار مشكل مي‌شوند، اما بخش قابل توجهي از اصناف از اين موضوع هيچ اطلاعي ندارند. همين موضوع اخيرا بازار طلا را دچار مشكل كرد و اين تجربه نشان مي‌دهد كه بايد پيش از اجراي طرح به ذي‌نفعان آگاهي داده شود.
به گفته عضو هيات‌مديره اتحاديه توليد و صادرات پوشاك بخشي از افزايش قيمت ارز و طلا به دليل همين چالش دولت با طلافروشان بود كه باعث شد كه آنها بخشي از سرمايه خود را از كشور خارج كنند. در اصل بخشي از اين قوانين درست هستند اما زمان مناسبي براي اجراي آنها انتخاب نشده است، بنابراين بايد در اين حوزه تدبيري انديشيده شود. نكته دوم نظارت‌هاي اماكن در وزارت صنعت، معدن و تجارت است كه برخي از آنها منجر به پلمب واحدهاي صنفي مي‌شود، اما در مقابل بر فعاليت كالاهاي قاچاق محرز نظارت كافي صورت نمي‌گيرد. در اصل در همه طرح‌هاي نظارتي سازمان‌هاي مربوطه اول به سراغ واحدهايي مي‌روند كه به شكل قانوني فعاليت مي‌كنند.
