گزارش مركز آمار ايران از وضعيت اجتماعي و فرهنگي كشور در پاييز ۱۴۰۲ حاكي از رشد ناچيز مشتركان اينترنت ثابت در طول ۶ سال گذشته است. مركز آمار مي‌گويد تعداد مشتركان اينترنت ثابت از حدود ۹ ميليون و ۷۰۰ هزار در سال ۹۶ به حدود ۱۱ ميليون در پاييز امسال رسيده است. برآورد اين ميزان ناچيز رشد در طول ۶ سال درحالي است كه گزارش‌هاي پيشين رگولاتوري حاكي از از رشد كمتر از دو درصدي اينترنت ثابت و تاييدكننده ضعف زيرساختي جدي در اين زمينه است. «گزارش وضعيت اجتماعي و فرهنگي كشور» مربوط به پاييز ۱۴۰۲ كه به‌تازگي منتشر شده علاوه بر پرداختن به آمار مرگ‌ومير، آسيب‌ها و وضعيت اقتصادي و فرهنگي، در فصلي جداگانه به «رسانه و فضاي مجازي» پرداخته است. در اين فصل آماري از شمار مشتركان تلفن همراه، اينترنت ثابت و سيار، تعداد رسانه‌هاي آنلاين و ميزان گذران وقت افراد در فضاي مجازي ارايه شده است.
ريزش ۶۸ هزار مشترك اينترنت ثابت از پاييز پارسال تا پاييز امسال
مركز آمار ايران با استفاده از داده‌هاي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مي‌گويد در طول سال‌هاي ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ تعداد مشتركان اينترنت پهن‌باند ثابت از ۹ ميليون و ۷۸۵ هزار و ۵۴۱ مشترك به ۱۱ ميليون و ۵۴ هزار و ۴۵۳ مشترك رسيده است. ضريب نفوذ اينترنت پهن‌باند ثابت از ۱۲.۲۴ در سال ۱۳۹۶ به ۱۳.۵ در سال ۱۴۰۱ رسيده كه حاكي از رشدي كمتر از ۱ درصد است. طي اين دوره ضريب نفوذ اينترنت پهن‌باند ثابت از ۱۲.۲۴ در سال ۱۳۹۶ به ۱۳.۵ در سال ۱۴۰۱ رسيده كه حاكي از رشدي كمتر از ۱ درصد است. در پاييز امسال تعداد مشتركان اينترنت پهن‌باند ثابت به ۱۱ ميليون و ۱۱ هزار و ۳۱۶ مشترك مشترك و ضريب نفوذ آن به ۱۲.۹۰ رسيده است. طرح آمارگيري برخورداري خانوارها و استفاده افراد از فناوري اطلاعات و ارتباطات هم تاييد مي‌كند كه شمار مشتركان اينترنت ثابت در نقاط شهري و روستايي در طول سال‌هاي گذشته ريزش كرده و در عوض بر تعداد مشتركان اينترنت پهن‌باند سيار افزوده شده است.
آمار دسترسي به اينترنت ثابت
پيش از اين در گزارش پاييز ۱۴۰۱ رگولاتوري، رشد اينترنت ثابت بسيار كم و زير دو درصد برآورد شده بود. بر اساس اين گزارش ميزان مشتركان پهن‌باند ثابت نسبت به پاييز ۱۴۰۰ به ميزان ۱.۷ درصد رشد كرده و شمار مشتركان بيش از ۱۱ ميليون و ۸۰ هزار نفر تخمين زده شده بود. اين آمار البته در مقايسه با رقم ۱۱ ميليون و ۱۱ هزار نفري مشتركان در پاييز امسال، حاكي از كاهش حدود ۶۸ هزار مشترك اينترنت ثابت در طول يك سال است. آبان امسال وزير ارتباطات بي‌توجهي به توسعه زيرساخت‌هاي ارتباطي را علت اصلي كاهش ضريب نفوذ اينترنت ثابت در كشور دانسته و گفته بود: «رتبه ارتباطات ثابت كشور در دنيا در بين ۱۹۰ كشور بالاي ۱۵۰ است و در ده سال گذشته هم وضعيت همين بوده است. زيرساخت‌هاي ارتباطات ثابت در ده سال گذشته نوسازي نشده و بدترين كيفيت را دارد.» در همين حال آمار و ارقام منتشرشده در گزارش بهار ۱۴۰۲ سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي هم نشان مي‌دهد تعداد مشتركان اينترنت ثابت نسبت به مدت مشابه سال قبل سير نزولي داشته است.
شمار مشتركان اينترنت سيار
مثل هميشه در حال رشد
همزمان با ريزش مشتركان اينترنت پهن‌باند ثابت، گزارش وضعيت اجتماعي و فرهنگي مركز آمار نشان مي‌دهد كه همچنان اينترنت سيار بيشتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد، چنان كه شمار مشتركان تا پاييز امسال به بيش از ۱۰۹ ميليون مشترك رسيده است. در طول سال‌هاي ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ تعداد مشتركان اينترنت پهن‌باند سيار از ۵۳ ميليون و ۲۴۴هزار و ۴۵۴ مشترك به رقم ۱۰۵ ميليون و ۱۸۰ هزار و ۴۹۴ رسيده است. طبق گزارش مركز آمار، طي اين دوره ضريب نفوذ اينترنت پهن باند سيار از ۶۶.۶۲ در سال ۱۳۹۶ به ۱۲۴.۱۸ در سال ۱۴۰۱ رسيده است. در پاييز ۱۴۰۲ شمار مشتركان اينترنت پهن‌باند سيار به ۱۰۹ ميليون و ۲۵ هزار و ۴۸۲ مشترك و ضريب نفوذ ۱۲۷.۷۷ رسيده است.
مشتركان اينترنت پهن‌باند سيار
همزمان با ريزش مشتركان اينترنت ثابت، استفاده از اينترنت سيار در حال رشد است. برآوردهاي آماري علاوه بر اين نشان مي‌دهد كه تعداد مشتركان تلفن همراه از ۸۸ ميليون و ۳۴۱ هزار و ۷۲۳مشترك در سال ۱۳۹۶ به ۱۴۸ ميليون و ۲۴۲هزار و ۳۰۸ مشترك در سال ۱۴۰۱ رسيده است. اين گزارش با اشاره به اينكه برخي افراد داراي بيش از يك خط تلفن همراه هستند مي‌گويد در پاييز ۱۴۰۲ تعداد مشتركان تلفن همراه به ۱۵۰ ميليون و ۶۶۳ هزار و ۹۹۶ مشترك افزايش يافته است. ضريب نفوذ تلفن همراه در اين فصل ۱۷۶.۵۷ بوده است. تعداد مشتركان تلفن همراه از ۸۸ ميليون در سال ۹۶ به بيش از ۱۵۰ ميليون در پاييز امسال رسيده است. تا پاييز امسال همراه اول (با كمتر از ۸۰ ميليون)، ايرانسل (با بيش از ۶۵ ميليون) و سپس رايتل (با بيش از ۵ ميليون) به‌ترتيب بيشترين شمار مشتركان را داشته‌اند.
تعداد رسانه‌هاي آنلاين غيردولتي كاهش يافت
اين گزارش در بخش ديگر تعداد عناوين رسانه‌هاي الكترونيك برخط را هم تخمين زده است. بر اساس اين بررسي شمار رسانه‌هاي الكترونيك برخط غيردولتي از ۳۴ مورد در سال ۱۳۹۶ به ۲۱ مورد در سال ۱۴۰۱ كاهش يافته است. علاوه بر اين طبق نتايج طرح آمارگيري از فرهنگ رفتاري خانوار در سال ۱۳۹۹ سرانه حضور روزانه در شبكه‌هاي اجتماعي يك ساعت و ۳۲ دقيقه برآورد شده است. اين آمار مي‌گويد براي اشتغال و فعاليت‌هاي مرتبط با مزد و همچنين يادگيري يك دقيقه صرف شده است و بيشترين زمان با ۱۶ دقيقه فعاليت در فضاي مجازي به اوقات فراغت و رسانه‌هاي گروهي و تمرين‌هاي ورزشي اختصاص دارد. طبق اين بررسي ميزان استفاده از فضاي مجازي در راستاي خودمراقبتي در پاييز ۹۹ صفر بوده است.
