آغاز توليد طلاي سياه از جوان‌ترين ميدان نفتي ايران

توليد نفت از ميدان‌هاي نفتي سپهر و جفير به عنوان جوان‌ترين ميدان‌هاي نفتي ايران با تكيه بر سرمايه و توان تخصصي يك شركت اكتشاف و توليد ايراني آغاز شد تا در گام نخست، روزانه تا ۵۰ هزار بشكه به ظرفيت توليد نفت ايران اضافه شود.
سرانجام پس از حدود ۵۰ سال كه از كشف ميدان‌هاي نفتي سپهر و جفير مي‌گذرد، (جمعه، ۱۸ اسفندماه)، توليد نفت از آنها با تكيه بر توان شركت‌هاي اكتشاف و توليد ايراني به صورت رسمي آغاز شد تا آغاز مسيري براي ايراني‌شدن هر چه بيشتر صنعت نفت در كشور باشد.
از سوي ديگر، براي نخستين‌بار است كه در قالب الگوي تازه قراردادهاي نفتي ايران يا همان آي‌پي‌سي، يك ميدان نفتي در كشور توسعه داده شده و به توليد نفت رسيده است. از همين رو، نگاهي به روند توسعه اين ميدان‌هاي نفتي زواياي پنهان و آشكار را نشان خواهد داد.
سپهر و جفير، دو ميدان مستقل نفتي هستند كه در همسايگي ميدان‌هاي مشترك غرب كارون قرار دارند. با توجه به آنكه اين ميدان‌ها از نظر زمين‌شناسي پيچيدگي بالايي دارند، توسعه اين دو ميدان از زمان كشف معطل مانده بود، اما با تدوين الگوي تازه قراردادهاي نفتي و تقسيم ريسك و سود توسعه ميدان‌هاي نفتي و گازي ايران بين پيمانكار و كارفرما، سال ۱۳۹۶ با مطالعات انجام‌شده از سوي شركت ملي نفت ايران، ارتباط ساختاري مخازن دو ميدان جفير و سپهر و لزوم توسعه يكپارچه آنها به‌منظور حداكثر كردن ثروت ملي به اثبات رسيد و از اين اتفاق مي‌توان به عنوان نخستين پروژه توسعه يك ميدان نفتي با سرمايه و توان تخصصي يك شركت اكتشاف و توليد ايراني نام برد.
اين قرارداد براي يك دوره ۲۰ ساله امضا شد و هدف از آن، حفاري ۱۳۰ حلقه چاه، دستيابي به توليد روزانه حداكثر ۱۱۰ هزار بشكه نفت و توليد تجمعي حدود يك ميليارد بشكه نفت در ۲۰ سال است.
حجم سرمايه‌گذاري براي توسعه كامل ميدان سپهر و جفير ۲ ميليارد و ۸۰۰ ميليون دلار پيش‌بيني شده كه طبق قرارداد تاكنون بيش از ۳۳۰ ميليون دلار آن محقق شده است.
با توجه به فشار بالاي اين مخزن نفتي، استفاده از تجهيزات سرچاهي معمول امكان‌پذير نبود و از همين رو در جريان توسعه ميدان‌هاي سپهر و جفير بومي‌سازي تجهيزات تكميل چاه با فشار ۱۰ هزار پي‌اس‌آي براي نخستين‌بار در كشور به انجام رسيد.
در مجموع در اين ميدان‌ها تاكنون بيش از ۶۰ هزار متر حفاري انجام شده و با فعاليت هفت دكل حفاري همزمان، ركورد حفاري ۶۱۰۰ متر در ماه به ثبت رسيده است.
كاهش مدت زمان حفاري از ۳۳۰ روز به ۹۰ روز در عميق‌ترين چاه، نصب، اجرا و تكميل ۵۱ كيلومتر خط لوله جرياني نفت و احداث بيش از ۳۲ كيلومتر جاده دسترسي و معابر از ديگر اقدام‌هاي انجام‌شده در توسعه ميدان‌هاي سپهر و جفير است.
با اين اقدام‌ها و سرمايه‌گذاري حدود ۴۰۰ ميليون دلاري بخش خصوصي در اين ميدان‌ها تا اينجاي كار، فتح يكي از عميق‌ترين و پرچالش‌ترين لايه‌هاي نفتي ايران با اتكا بر مديريت، دانش و سرمايه ايراني محقق شد.
نكته مهم در اين ميان آن است كه ميزان توليد نفت از چاه‌هاي ميدان‌هاي سپهر و جفير با توليدي‌ شدن چاه‌ها افزايش يافته كه مي‌تواند در ادامه سبب افزايش پيش‌بيني نفت قابل استحصال از اين ميدان‌ها باشد.
اين قرارداد كه با هدف توليد نفت از يكي از عميق‌ترين و پرفشارترين لايه‌هاي نفتي ايران امضا شد، سرانجام نخستين قرارداد از قراردادهاي جديد نفتي بود كه به توليد نفت منجر شده است تا با اجراي كامل آن، ۵۴۰ ميليون بشكه نفت قابل برداشت در اختيار ايران باشد.
به گزارش شانا، ميدان‌هاي سپهر و جفير سال ۱۹۷۶ ميلادي با حفر چاه شماره يك جفير كشف شدند. اين ميدان‌ها در بخش شمالي حوزه رسوبي دشت آبادان در جنوب غربي استان خوزستان و حدود ۶۰ كيلومتري غرب اهواز و ۳۰ كيلومتري جنوب سوسنگرد واقع شده‌اند و با حدود ۲۳ كيلومتر طول و ۲۷ كيلومتر عرض حدود ۳۵۲ كيلومتر مربع مساحت دارند.
مقدار نفت درجاي اين ميدان‌ها ۵.۴ ميليارد بشكه و نفت قابل استحصال ۴۵۰ ميليون بشكه برآورد مي‌شود. نفت اين ميدان‌ها در مخزن ايلام از نوع سنگين و با درجه API ۲۰ و در مخزن فهليان نفت سبك با درجه API ۴۳ است.
با وجود پيچيدگي‌هاي كار اما با روي كار آمدن دولت سيزدهم توسعه اين ميدان‌ها شتاب معناداري پيدا كرد و سرانجام مرحله نخست اين ميدان به بهره‌برداري رسيد. از ديگر اهداف اين طرح اشتغال نزديك به ۳۰۰۰ نفر نيروي كار به‌صورت مستقيم در مراحل توسعه و توليد است، همچنين بومي‌سازي فناوري‌هاي شكافت هيدروليكي و حفاري افقي با دستگاه RSS در طول دوره توسعه هدف‌گذاري شده است.
با آغاز فرآيند توليد از اين ميدان‌ جديد (Green) و ادامه سرمايه‌گذاري شبكه بانكي و شركت‌هاي اكتشاف و توليد (E&P) در فعاليت‌هاي توسعه ميدان‌ها گام مهمي در مسير افزايش توليد نفت خام در كشور برداشته مي‌شود.
هم‌اكنون ظرفيت توليد روزانه ۵۰ هزار بشكه نفت از اين ميدان‌ها فراهم شده كه بيش از تعهد اوليه است.
توليد اوليه از ميدان‌هاي نفتي سپهر و جفير، نمونه عملي تحقق شعار سال و فتح عميق‌ترين و پرچالش‌ترين لايه نفتي ايران با تكيه بر مديريت، دانش و سرمايه ايراني است كه نه‌تنها زمينه توسعه منطقه غرب كارون را فراهم مي‌كند، بلكه نويدبخش تحقق افزايش توليد نفت كشور با همت مردان و زناني است كه در مسير رشد و توسعه پايدار كشور تلاش مي‌كنند.