مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران گفت: اجاره‌دهندگان پاتوق‌هاي دستفروشي يا توزيع‌كنندگان عمده كالاهاي قاچاق، آگهي‌هايي را در بستر اينترنت منتشر مي‌كنند كه برخي دستفروشان را در سطح شهر تهران با حقوق روزانه يك ميليون تومان استخدام مي‌كنند. اين افراد متخلف آگهي‌هاي خود را در فضاي مجازي منتشر مي‌كنند و لازم است نهادهاي متولي امر با آنها برخورد كنند. سعيد بيگي، مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران درباره آخرين برآوردها از افزايش تعداد دستفروشان پايتخت به خصوص در شرايط اقتصادي كنوني توضيح داد: آمارهاي دقيقي از تعداد دستفروشان شهر تهران در دست نيست، ولي به هر حال افزايش تعداد دستفروشان پايتخت در سال‌هاي اخير كاملا طبيعي است، زيرا اولا جمعيت تهران در چند سال گذشته افزايش پيدا كرده كه اين مساله در كنار سخت‌تر شدن وضعيت معيشتي عموم جامعه، روي گسترش پديده دستفروشي در سطح شهر تاثير گذاشته است. البته نبايد صرفا با داشتن نگاه سياسي اين‌طور تحليل كرد كه چون شرايط اقتصادي جامعه دشوار است، افراد زيادي به دستفروشي روي آورده‌اند، چون درآمد برخي دستفروشان چندان پايين نيست و تعدادي از آنها هستند كه درآمدشان در طول يك ماه، از متوسط حقوق ماهيانه كارمندان دولت هم بيشتر است. وي در گفت‌وگو با ايلنا افزود: يكي از استدلال‌هاي ما براي بالاتر بودن درآمد برخي دستفروشان نسبت به بعضي كارمندان، اين است كه همين حالا در برخي نرم‌افزارها يا سايت‌هايي كه آگهي‌هاي استخدام را در فضاي مجازي منتشر مي‌كنند، آگهي‌هايي را مشاهده مي‌كنيم كه در آنها اعلام شده است كه دستفروشان با حقوق روزانه يك ميليون تومان در سطح شهر تهران استخدام مي‌شوند. اين آگهي‌ها معمولا از طريق دو قشر منتشر مي‌شود؛ يكي افرادي كه اصطلاحا از آنها تحت عنوان اجاره‌دهندگان پاتوق‌هاي دستفروشي ياد مي‌شود، يعني كساني كه بخش‌هايي از حاشيه معابر پرتردد را به صورت غيرقانوني به عنوان پاتوق دستفروشي به ديگران اجاره مي‌دهند و دوم، كساني كه توزيع‌كننده عمده كالاها به خصوص كالاهاي قاچاق هستند و اجناس خود را بيشتر از طريق دستفروشان بين مردم توزيع مي‌كنند؛ نكته قابل توجه اين است كه اين افراد متخلف آگهي‌هاي خود را در فضاي مجازي منتشر مي‌كنند و لازم است نهادهاي متولي امر با آنها برخورد كنند.
نگاه كاريكاتوري به پديده دستفروشي
بيگي با تاكيد بر اينكه نبايد به پديده دستفروشي نگاه كاريكاتوري داشت، عنوان كرد: از يك سو نبايد همه دستفروشان را افراد متخلفي بدانيم كه سد معبر مي‌كنند يا دست به تخلفات ديگري مي‌زنند و از سوي ديگر هم نبايد اين‌طور گمان كنيم كه همه دستفروشان وضعيت معيشتي دشواري دارند يا تحت ستم قرار گرفته‌اند، چون بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه در فضاي دستفروشي هم افراد نيازمند فعاليت مي‌كنند و هم كساني كه درآمد خوبي را از اين راه به دست مي‌آورند. اما با توجه به اينكه دستفروشي اساسا يك شغل غيررسمي است كه متولي خاصي ندارد و هيچ نهادي براي صدور مجوز دستفروشي وجود ندارد، بنابراين آمار خاصي از تعداد دستفروشان پايتخت در دست نيست و نمي‌توان گفت در طول سال‌هاي اخير پديده دستفروشي در سطح شهر تهران چند درصد گسترش پيدا كرده است.
مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران ادامه داد: تمام آمارهايي كه تاكنون از دستفروشي در سطح شهر تهران ارايه شده، كاملا تقريبي است و نمي‌توان به هيچ‌كدام به‌طور دقيق استناد كرد. ضمن اينكه در مقاطعي از سال به خصوص شب عيد، برخي افراد كه مشاغل ديگري دارند نيز چند روزي براي كسب درآمد به دستفروشي مي‌پردازند يا حتي بعضي مغازه‌دارها، اجناس داخل واحد صنفي خود را در سطح خيابان‌ها عرضه مي‌كنند و به همين دليل، در برخي روزهاي سال به‌ويژه در آستانه نوروز شاهد آن هستيم كه تعداد دستفروشان حاضر در خيابان‌هاي تهران چند برابر مي‌شود. همچنين با توجه به اينكه دستفروشي يك شغل كاملا غيررسمي است، نمي‌توان برآورد دقيقي داشت كه چند درصد دستفروشان درآمد خوبي دارند و چند درصد آنها در وضعيت معيشتي دشواري به سر مي‌برند.
لزوم همكاري درگاه ملي مجوزها
بيگي درباره مهم‌ترين راهكارهاي موجود براي ساماندهي دستفروشان تهران نيز گفت: براساس مطالعاتي كه درباره پديده دستفروشي انجام شده است كه صرفا به تهران يا ايران اختصاص ندارد، تا زماني كه ندانيم اين پديده در هر شهر چقدر گسترش پيدا كرده است، نمي‌توانيم براي مديريت آن برنامه‌ريزي صحيحي داشته باشم. به همين دليل است كه دستفروشان بايد شناسايي و شناسنامه‌دار شوند و مقدمات رسمي شدن شغل آنها فراهم شود. در اين راستا بايد دستفروشان بيمه شوند و همچنين مشخص شود كه هركدام از آنها چه جنسي را مي‌فروشند تا بتوانيم دستفروشان را نظارت‌پذير كنيم تا اجناس باكيفيتي را در اختيار مردم بگذارند. ضمن اينكه بايد مشخص شود كه دستفروش‌ها در چه مكان‌هايي قادر به فعاليت هستند و نبايد شرايط به نحوي باشد كه اين افراد در هر نقطه‌اي از شهر كه اراده كردند، بساط خود را پهن كنند.
مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل پايتخت خاطرنشان كرد: شهرداري تهران براي اينكه دستفروشي به عنوان يك صنف رسمي شناخته شود، مذاكرات مختلفي را با اتاق اصناف، اتاق بازرگاني و وزارت اقتصاد انجام داده است. البته بخش مهمي از رايزني‌هاي ما با درگاه ملي مجوزها بوده است كه مي‌تواند كمك بزرگي به ساماندهي پديده دستفروشي انجام دهد. اخيرا با مديران اين درگاه صحبت كرده و به آنها گفته‌ايم كه دستفروشي، شغلي است كه ماهيت آن سيار و مبتني بر حضور در خيابان‌ها يا ديگر فضاهاي تعيين‌شده است؛ بنابراين لازم است كه با همكاري دستگاه‌هاي ذي‌ربط، ابتدا دستفروشان شناسايي شوند و بعد بسته به جنسي كه هركدام از آنها مي‌فروشند، شرايط براي اخذ مجوز از اتحاديه‌هاي مربوطه براي آنها فراهم شود؛ يعني مي‌توان بعد از شناسنامه‌دار كردن دستفروش‌ها، مسيري را ايجاد كرد كه دستفروشاني كه مي‌خواهند لباس، غذا يا... بفروشند، هركدام زيرنظر درگاه ملي مجوزها از اتحاديه صنفي مربوطه مجوز بگيرند.
