درست و عادلانه نيست كه بعد از ده يا پانزده سال به صرافت اصلاح عناوين شغلي كارگر بيفتيم و كارگرِ از همه جا بيخبر را دچار سردرگمي كنيم. به گزارش ايلنا، ارسالِ عنوانِ شغلي اشتباه، قبل از هر چيز خطاي كارفرماست و بعد از آن، دردسري است كه شبيه يك غول جادو، از بخشنامه‌ها و كدگذاري‌هاي سرگيجه‌آور سازمان تامين اجتماعي بيرون آمده است؛ در اين ميان، آنكه تقصيري ندارد و نبايد تاوان بدهد، خودِ كارگر است! با اين حال، در ماه‌هاي اخير، كارگران مشاغل سخت و زيان‌آور، در سياهچاله اصلاح عناوين شغلي به گرفتاري دچار شده‌اند؛ شعب تامين اجتماعي در مناطق صنعتي شهرها مثل غرب تهران شلوغ شده است؛ كارگران نگران به اين شعب مراجعه مي‌كنند و پاسخ مي‌شوند «ببخشيد تا عنوان شغلي شما اصلاح نشود و هزينه اين اصلاحات را كارفرمايتان نپردازد، نمي‌توانيد بازنشست شويد...»
شانه خالي كردن كارفرما از بار هزينه
يكي از مشكلات، ۴ درصدِ مشاغل سخت و زيان‌آور است كه كارفرما به موقع نپرداخته و حالا سر بزنگاه بازنشستگي، پرداخت يكجا را دشوار مي‌بيند؛ اما مساله‌اي فراتر از اين ۴ درصد به بخشنامه اخير سازمان تامين اجتماعي (بخشنامه ۱۷۷۷) برمي‌گردد كه چند عنوان شغلي را كه قبل از سال ۱۳۹۰ كدينگ مشخص نداشته‌اند، نيازمند اصلاح دانسته؛ اين اصلاحات براي كارفرما هزينه دارد و بازهم تمايلي براي پرداخت نيست؛ اين وسط كارگرِ مستاصل بايد در راهروهاي عريض و طويل تامين اجتماعي دوندگي كند و پشت در اتاق كارفرما بكوبد تا شايد، شايد با پرداخت هزينه‌هاي اصلاحات بتواند چند ماه بعد از ترك كار، بازنشست شود و نفسي نه از سر آسودگي كه از سر خستگي جان و روان بكشد! عنوان اين بخشنامه، «اصلاح عناوين شغلي و تعيين دستمزد سوابق ناشي از كميته‌هاي احتساب» است و در آن خطاب به مديران كل تامين اجتماعي استان‌ها، «بررسي دقيق عناوين شغلي براساس ضوابط و مقررات كميته‌هاي احتساب سوابق» و «تعيين دستمزد با استناد به ماخذ ريالي حق بيمه» الزام شده است؛ براين اساس، در جهت وحدت رويه با راي صادره توسط ديوان عدالت، بايستي تمام درخواست‌ها و آراي صادره از هيات‌هاي تشخيص و حل اختلاف در رابطه با اصلاح عناوين شغلي در ليست‌هاي پرداختي حق بيمه، مورد بازبيني و بررسي مجدد قرار بگيرند.
گروگان گرفتن بازنشستگي كارگر
گويا همه‌چيز دست به دست هم داده تا كارگر سرگردان‌تر و مستاصل‌تر شود؛ به راستي چرا كجتابي‌هاي سازمان تامين اجتماعي و منازعاتِ بوروكراتيك كارفرما و شعب اين سازمان، با گروگان گرفتن بازنشستگي كارگر رفع و رجوع مي‌شود؟ كارگري كه قبل از سال ۹۰ در يك شغل مشخص كار كرده و بعد از آن سال هم در همان شغل فعاليت داشته، چرا براي كدگذاري عناوين شغلي بعد از آن سال و به صرافت افتادن اصلاح كدينگ بعد از ۱۲، ۱۳ سال، حالا بايد منتظر بماند تا دعواهاي كدينگ ميان كارفرما و تامين اجتماعي به نقطه نهايي برسد و مابه‌التفاوتِ اصلاح عنوان شغلي از سوي كارفرما پرداخت شود، انتظاري چندماهه كه مشخص نيست آخر به كجا ختم مي‌شود. اين شرايط، براي كارگران پيمانكاري كه ممكن است كارفرماي آن سال‌ها ديگر اساساً در دسترس نباشد، به مراتب دشوارتر و پيچيده‌تر است و كارگر بايد طي‌الارض كند تا آن كارفرماي امروز غايب را يكجايي از كره خاكي بيابد و از او بخواهد كه «بيا لطفاً مابه‌التفاوت اصلاح عنوان شغلي‌ام را به تامين اجتماعي بپرداز تا من بالاخره بازنشست شوم....»
مبناي اصلاح عناوين شغلي در قانون كار است
عباس اورنگ، كارشناس رفاه و تامين اجتماعي، در رابطه با اصلاحاتِ درخواستي تامين اجتماعي مي‌گويد: مبناي اصلاح عناوين شغلي و استيفاي اين حق براي كارگران مشاغل سخت و زيان‌آور، در قانون كار است؛ تبصره ماده ۵۲ قانون كار، ضوابط برخورداري كارگران سخت و زيان‌آور از حقوق قانوني خود را مشخص كرده است. در تبصره ذيل ماده ۵۲ قانون كار قيد شده است كه «كارهاي سخت و زيان‌آور و زيرزميني به موجب آيين‌نامه‌اي خواهد بود كه توسط شوراي عالي حفاظت فني و بهداشت كار و شوراي عالي كار تهيه و به تصويب وزراي كار و امور اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي خواهد رسيد». و حالا سوال اين است كه چرا چنين آيين‌نامه‌اي در سي و چند سالِ سپري شده از زمان تصويب قانون كار، تدوين نشده و به تصويب نرسيده؟ او با بيان اينكه «درست و عادلانه نيست كه بعد از ده يا پانزده سال به صرافت اصلاح عناوين شغلي كارگر بيفتيم و كارگرِ از همه جا بيخبر را دچار سردرگمي كنيم» راهكارهاي حل مشكل را جمع‌بندي مي‌كند: براي حل مشكل بازنشستگي پيش از موعد كارگران سخت و زيان‌آور، اول از همه، وزارت كار بايد تكليف تبصره ذيل ماده ۵۲ قانون كار را روشن كند و براي آن، آيين‌نامه به‌روز با ذكر جزييات دقيق در فضايي سه‌جانبه تدوين كند. راه‌حل بعدي، ارايه كارنامه‌هاي شغلي مرتب به كارگران است؛ اين كار بايد در سال‌هاي گذشته به صورت مرتب انجام مي‌شد تا امروز كارگرانِ در آستانه بازنشستگي گرفتار نمي‌شدند. ضمناً تامين اجتماعي مي‌تواند براي سال‌هاي قبل از پايه‌گذاري سامانه مشاهده سوابق بيمه نيز كارنامه سوابق بيمه‌اي تهيه كند و گروه گروه به كارگران شاغل ارايه دهد تا قبل از بازنشستگي متوجه شوند كه چه زماني و توسط كدام كارفرما، عنوان شغلي‌شان در ليست‌هاي بيمه اشتباه رد شده است.
