ناترازي بنزين به نقطه بسيار نگران‌كننده‌اي رسيده است و موجب واردات بنزين در سال آتي شده است كه تخميني بين 3 تا 5 ميليارد دلار براي واردات نشان از وضعيت بد ناترازي بنزين در حوزه امنيت انرژي كشور و لزوم تمركز بر راهكارهاي قيمتي و غيرقيمتي در حوزه مصرف بنزين دارد.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، نكته مهم اين است كه با توجه به رشد روزافزون مصرف بنزين در كشور، هر سال نياز به منابع ارزي بيشتري براي واردات بنزين داريم و اين به معناي وارد شدن به يك باتلاق است. به منظور رفع مشكل ناترازي بنزين، سياست‌هاي مختلفي را مي‌توانيم در پيش بگيريم. واردات خودروهاي برقي و هيبريدي و خودروهاي كم مصرف و با كيفيت خارجي و اصلاح موتور خودروها به نحوي كه مصرف بنزين استانداردي داشته باشند از جمله پيشنهادهايي است كه كارشناسان مطرح مي‌كنند. شواهد نشان مي‌دهد كه اگر سياست‌هاي دقيق و عاجلي را در زمينه حل مشكل ناترازي بنزين در پيش نگيريم، قطعاً در آينده نزديك با مشكلات جدي مواجه مي‌شويم. در صورتي كه روند فعلي مصرف ادامه يابد و چاره‌انديشي‌اي نداشته باشيم، مجبور به واردات بنزين در حجم بالا و صرف منابع ارزي هنگفت خواهيم شد. براي حل اين معضل بايد بر رويكردي چندوجهي تمركز كنيم اولين اقدام توسعه سبد سوختي است براي افزايش پذيرش گاز طبيعي فشرده (CNG)، ايران بايد بر توسعه زيرساخت سوخت‌گيري CNG در سراسر كشور تمركز كند. اين شامل ساخت جايگاه‌هاي جديد CNG، ارتقاي جايگاه‌هاي موجود و اطمينان از شبكه مناسب و گسترده نقاط سوخت‌گيري است. ارايه مشوق‌هايي به شركت‌هاي خصوصي براي سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي CNG مي‌تواند به تسريع روند توسعه كمك كند. دولت بايد مشوق‌هاي مالي براي دارندگان خودرو در نظر بگيرد تا خودروهاي بنزيني خود را به فناوري CNG يا هيبريدي تبديل كنند. اين را مي‌توان از طريق يارانه يا برنامه‌هاي وام مطلوب انجام داد و بار مالي تبديل را كاهش داد. علاوه بر اين، ارايه معافيت‌هاي مالياتي يا كاهش هزينه‌هاي ثبت نام براي خودروهاي CNG يا هيبريدي مي‌تواند مصرف‌كنندگان را به انتخاب گزينه‌هاي سوخت جايگزين تشويق كند.
دوگانه‌سوز كردن خودروهاي بنزيني
بهسازي خودروهاي بنزيني با كيت‌هاي تبديل CNG امكان عملكرد دوگانه سوز را فراهم مي‌كند و رانندگان را قادر مي‌سازد بين بنزين و CNG سوئيچ كنند. دولت بايد از در دسترس بودن كيت‌هاي تبديل با كيفيت بالا حمايت كند و از انطباق آنها با استانداردهاي ايمني و زيست محيطي اطمينان حاصل كند. برنامه‌هاي آموزشي مكانيك را مي‌توان براي افزايش در دسترس بودن متخصصان ماهر براي خدمات مقاوم‌سازي اجرا كرد. همچنين خودروهاي هيبريدي كه موتورهاي بنزيني را با موتورهاي الكتريكي تركيب مي‌كنند، راه‌حلي كاربردي و كارآمد براي كاهش مصرف بنزين ارايه مي‌دهند.
توسعه ناوگان حمل و نقل شهري
ارتقاي ناوگان حمل و نقل شهري، از جمله اتوبوس، تاكسي و خدمات حمل و نقل مشترك، براي كاهش مصرف بنزين در مناطق شهري بسيار مهم است. معرفي اتوبوس‌هاي برقي مي‌تواند به ميزان قابل توجهي ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي و وابستگي به بنزين را كاهش دهد. دولت بايد از اپراتورهاي حمل‌ونقل عمومي حمايت مالي كند تا انتقال به سوخت‌هاي پاك‌تر را تسهيل كند و پذيرش فناوري‌هاي سبزتر را تشويق كند. همچنين ترويج خدمات حمل‌ونقل مشترك، مانند اشتراك‌گذاري سواري و همراهي با خودرو، مي‌تواند به بهينه‌سازي استفاده از خودرو و كاهش تعداد كلي خودروها در جاده كمك كند. تشويق به استفاده از وسايل نقليه الكتريكي يا CNG براي تحرك مشترك مي‌تواند به كاهش مصرف بنزين كمك كند. بايد با تمركز بر توسعه سبد سوخت و به كارگيري ظرفيت و زيرساخت سوخت CNG علاوه بر توسعه سوخت جايگزين بنزين، امكان كاهش اثرگذاري بنزين در امنيت انرژي كشور در حوزه حمل و نقل را كاهش دهيم تا بدين‌ترتيب بتوانيم علاوه حل معضل ناترازي بنزين، به سوخت پاك و جديد براي خودروها دست پيدا كنيم و تنها براي مصارف عادي و روزمره مردم، بنزين با قيمت يارانه‌اي پرداخت خواهد شد و در صورت نياز، بايد به سمت سوخت جايگزين و دوگانه‌سوز كردن خودروهاي خود اقدام كنند. در همين رابطه نظرات حسن حيدري را به عنوان يك اقتصاددان در خصوص فوريت اصلاح صنعت خودروسازي كشور، تمركز بر توسعه سبد سوختي كشور و واردات خودروهاي با كيفيت در جهت ايجاد رقابت در صنعت خودرو به گفت‌وگو پرداختيم كه در ادامه مي‌خوانيد.
ايجاد رقابت در كنار واردات
خودروهاي برقي و هيبريدي راهكار
حل معضل ناترازي بنزين
حيدري با اشاره به اين موضوع كه براي قضاوت منصفانه در خصوص صنايع كشور بايد شرايط تحريمي را در نظر بگيريم، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، تصريح كرد: با وجود تمامي شرايطي كه مد نظر داريم، واقعيت اين است كه حمايت بي‌حد و حصر از صنعت خودرو، دور كردن اين صنعت از رقابت، قيمت‌گذاري‌هاي مخرب و... به پايين بودن كيفيت خودروها و بالا بودن ميزان مصرف بنزين آنها منجر شده است. وي ادامه داد: نياز به مديريت صحيح و درجه‌اي از رقابت در صنعت خودروسازي كشور داريم. بايد صنعت خودروسازي كشور به سمت توليد نسل‌هاي جديد خودرو برود و تحولي را از اين نظر شاهد باشيم. اين كارشناس اقتصادي توضيح داد: اولويت اول صنعت خودروسازي كشور بايد پايين آوردن ميزان مصرف بنزين باشد. واقعيت اين است كه در شرايط فعلي تقاضاي كم ريسك و حمايت شده براي خودرو در كشور وجود دارد و خودروسازان دليلي براي ارتقاي كيفيت خودروها نمي‌بينند. حيدري گفت: ايجاد رقابت از طريق واردات در صنعت خودروسازي كشور بسيار اثرگذار خواهد بود. تجربه‌اي را در دهه 70، 80 و حتي 90 مبني بر واردات خودرو داشتيم كه نشان داد اين امر چقدر كمك‌كننده است. وي ادامه داد: هر نسلي از خودرو كه در كشور وارد شده است، بر افزايش كيفيت خودروهاي داخلي تأثير گذاشته است. اگرچه ميزان واردات خودرو در كشور ما حتي در زمان اوج واردات نيز رقم زيادي نبود. اما همين مقدار هم توانست اثر خود را بر صنعت خودروسازي كشور بگذارد. اين كارشناس اقتصادي توضيح داد: واردات خودرو نه تنها بر تعديل قيمت‌ها اثر دارد، بلكه بر نسل‌هاي خودروهاي توليدي نيز موثر بوده است. به‌طور مثال، از يك جايي به بعد ديديم كه در خودروهاي ساخت داخل شيشه بالابر گذاشته شد، ترمزها‌اي بي‌اس شد و ايربگ در خودروها مورد استفاده قرار گرفت. وي ادامه داد: شايد كيفيت تجهيزاتي كه در خودروهاي داخلي به كار گرفته شد، پايين باشد. اما حداقل ضرورت استفاده از آنها در خودروها احساس شد و به سمت اين تحول حركت كرديم. حيدري گفت: تغيير نسل تكنولوژيكي در حوزه خودروسازي در جهان اتفاق افتاده است. الان شاهد توليد خودروهاي برقي و هيبريدي در جهان هستيم و اگر به سمت اين نسل‌هاي جديد خودروسازي در دنيا حركت نكنيم، از روندهاي جهاني عقب مي‌مانيم.
وي در پايان تأكيد كرد: تجربه كشور خودمان و دنيا نشان مي‌دهد كه قدم اول براي توليد يك نسل تكنولوژيكي جديد واردات است. اول بايد به واردات خودروهاي برقي و هيبريدي بپردازيم و اندك اندك زمينه را براي توليد آنها در داخل كشور مهيا كنيم.
