كاهش همزمان قيمت سكه و دلار در بازار ايران

پس از چند هفته تلاطم و روند افزايشي قيمت، روز گذشته نرخ دلار و سكه در بازار داخلي ايران نزولي شد، كاهشي كه برخي تحليلگران علت آن را پايين آمدن سطح تنش‌ها در منطقه مي‌دانند و البته دولت تاكيد دارد كه آنچه رخ داده، موقتي بوده و كاهش نرخ تا بازگشت ثبات ادامه خواهد داشت.
شب گذشته، نيروهاي امريكايي با ورود به حريم هوايي سوريه و عراق، اقدام به حمله به مواضع نيروهاي مقاومت كردند، حمله‌اي كه هرچند امريكايي‌ها بر روي ان مانور قابل توجهي داده بودند اما طبق ارزيابي‌ها نسبت به آنچه در ابتدا پيش‌بيني مي‌شد بسيار محدودتر بود و دولت بايدن نتوانست آسيب بزرگي به زيرساخت‌هاي مقاومت وارد كند. تا جايي كه حتي رسانه‌هاي امريكايي نيز به آن اذعان كردند.
در گزارشي تحليلي به قلم «نيك پاتون والش» خبرنگار شبكه سي‌ان‌ان با اشاره به حمله اخير گروه‌هاي مقاومت عراق به يك پايگاه نظامي امريكا در اردن در پاسخ به حمايت‌هاي تمام‌عيار واشنگتن از جنايت‌هاي جنگي رژيم صهيونيستي در غزه كه به كشته شدن سه نفر از نظاميان امريكايي و مجروح شدن ده‌ها نفر از آنها انجاميد، ‌آمده است كه حملات شب گذشته امريكا عليه گروه‌هاي مقاومت منطقه در عراق و سوريه، در مقايسه با بدترين تلفات نظامي امريكا در منطقه در نزديك به سه سال اخير، پاسخي نسبتا محدود بود.
ستاد فرماندهي تروريستي مركزي ارتش امريكا (سنتكام)، بامداد روز (شنبه)، با تاييد حملات هوايي در عراق و سوريه اعلام كرد چندين مكان مورد حمله قرار گرفته است. ارتش امريكا مدعي شده در اين حملات ۸۵ هدف از جمله پست‌هاي فرماندهي و اطلاعات، انبارهاي مهمات، هواپيماهاي بدون سرنشين و تجهيزات لجستيكي گروه‌هاي مقاومت هدف قرار گرفته‌اند. پيش از اين، گروه‌هاي مقامت عراق يك پايگاه نظامي امريكا در اردن را هدف قرار داده بودند كه منجر به كشته شدن سه نظامي امريكايي و مجروح شدن بيش از سي نفر از آنها شد. در اين گزارش كه در وبگاه شبكه سي‌ان‌ان منتشر شده، آمده است: شامگاه جمعه تلاش كرد پر سر و صدا به نظر بيايد اما احتمالا پژواك آن چندان طولاني نخواهد شد. سنتكام اعلام كرد كه امريكا بمب‌افكن‌هاي «B-10» «B Lance» را اعزام كرد تا به ۸۵ هدف در هفت نقطه حمله كند. احتمالا قرار بود كه خسارات اين حمله با طلوع صبح بيشتر مشخص شود. اما از دردناك‌ترين ضربه‌اي كه پنتاگون قادر بود وارد كند، فاصله زيادي داشت.
ممكن است حملات بيشتري در كار باشد؛ «لويد آستين» وزير دفاع امريكا گفته بود اين فقط شروع است. اما روز جمعه، طبق اعلام كاخ سفيد، پاسخ امريكا فقط سي دقيقه به طول انجاميد. كوتاه بود، شايد كوبنده اما نه چندان شوك‌كننده. والش مي‌نويسد: انتخابي شفاف و محاسبه‌شده بود. دولت بايدن با ماموريتي تقريبا ناممكن روبرو بود، اينكه شدت حمله آن قدر زياد باشد كه نشان بدهد واقعا در پاسخ خود جدي است اما همچنين اطمينان بيابد كه طرف مقابل بدون برآشفتن و قصد تلافي كردن، آسيب ببيند. امريكا پيام پاسخي را كه قرار بود بدهد، به مدت بيش از پنج روز از طريق مقامات امريكايي كه در جريان ماهيت و شدت آن بودند مخابره كرده بوده و حتي درباره اهداف كه قرار بود به آنها حمله شود نيز سرنخ‌هايي داده بودند. اين هشدار، احتمالا، براي كاهش خطر سوءتفاهم‌ها و شايد فراهم كردن امكان تغيير مكان براي نيروهايي كه مورد حمله قرار گرفته بودند و كاهش تلفات انساني در نظر گرفته شده بود. احتمالا، قصد آن اطمينان يافتن از اين بود كه حملات امريكا با اقدامي از سوي رژيم صهيونيستي اشتباه گرفته نشود كه ممكن بود حملاتي تلافي‌جويانه را عليه اين رژيم و اراضي اشغالي به دنبال بياورد و در بر دارنده چرخه ديگري از گسترش تنش‌ها باشد.
نگارنده معتقد است اين بي‌ثباتي سطح گزينه‌هاي بايدن را تا حد كمترين توانمندي‌هاي امريكا تقليل داد. اشتباهات يا موفقيت‌هاي پيش‌بيني نشده به بدتر و پيچيده‌تر شدن تدريجي وضعيت منجر شود كه اين موضوع مي‌تواند به درگيري گريزناپذير و گسترده‌اي بيانجامد. در ادامه اين مطلب آمده است: جنگ‌ها معمولا، در مواقع نادري رخ مي‌دهند كه ۲ طرف نيز قصد آن را داشته باشند يا در موقعيتي رايج‌تر، وقتي رخ مي‌دهند كه طرفين به اين تصميم مي‌رسند گريزي از جنگي گسترده نيست و گاهي نيز زماني رخ مي‌دهد كه هيچ گزينه ديپلماتيك ديگري ندارند. در مواقع ديگري نيز طي يك روند تدريجي گسترش تنش‌ها درگير جنگ مي‌شوند. نويسنده با بيان اين در ادامه با توجه به روابط تهران-واشنگتن آورده است: نه ايران و نه امريكا خواهان يك جنگ نيستند. دولت بايدن انتخابات رياست‌جمهوري را پيش رو دارد كه طبعا با اين وجود، تمايلي به داشتن يك ماجراجويي پرهزينه در خارج، دردسري در زمينه سياستش در قبال اسراييل يا افزايش قيمت نفت ندارد.
اين اقدام غيرقانوني امريكا، براي اقتصاد ايران نيز يك پيام داشت و آن كاهش نسبي تنش‌هايي بود كه در هفته‌هاي اخير بالا گرفته بود. نخستين نشانه از اين اتفاق، كاهش قيمت سكه و دلار در بازار داخلي ايران بود. رييس اتحاديه طلا و جواهر تهران از ريزش قيمت‌ انواع قطعات سكه و بهاي مصنوعات طلا در بازار داخل خبر داد كه در پي كاهش نرخ ارز در بازار داخل اتفاق افتاده است.
نادر بذرافشان ضمن اعلام اين خبر اظهار كرد: كاهش نرخ ارز در بازار روز (شنبه) سبب شد، بهاي سكه و طلا در بازار داخل نيز كاهش پيدا كند؛ اين در حالي است كه قيمت جهاني طلا تغيير چنداني نسبت به آخرين نرخ هفته گذشته (جمعه) كه ٢٠۴١ دلار بود، دو دلار كاهش داشته و به ٢٠٣٩ دلار رسيده است. رييس اتحاديه طلا و جواهر تهران ضمن اشاره به تاثير كاهش نرخ ارز بر كاهش قيمت سكه و طلا، در رابطه با ميزان كاهش قيمت‌ها نسبت به آخرين قيمت‌ها در هفته گذشته و قيمت‌هاي روز (شنبه) گفت: هر قطعه سكه تمام طرح جديد با يك ميليون و ٣٠٠ هزار تومان كاهش به ٣٢ ميليون تومان و هر قطعه سكه تمام طرح قديم با يك ميليون و ٢٠٠ هزار تومان كاهش به ٣٠ ميليون و ٢٠٠ هزار تومان رسيد. نيم سكه در بازار امروز ١٨ ميليون و ٣٠٠ هزار تومان قيمت دارد كه نشان از كاهش ۴٠٠ هزار توماني اين قطعات سكه دارد، ربع سكه نيز ١١ ميليون و ٣٠٠ هزار تومان قيمت دارد كه ۴۵٠ هزار تومان ارزان‌تر شده است. سكه‌هاي يك گرمي بانك مركزي نيز امروز با كاهش ٢٠٠ هزار توماني شش ميليون تومان قيمت دارد. وي افزود: هر گرم طلاي ١٨ عيار در بازار دو ميليون و ٨٣٠ هزار تومان به ازاي هر گرم معامله مي‌شود كه ۶۴ هزار تومان كمتر از قيمت آن در آخرين معاملات هفته گذشته است. حباب سكه اما تغيير چنداني نداشته در حال حاضر در محدوده پنج ميليون و ۵٠ هزار تومان قرار دارد.
همچنين قيمت دلار كه در روزهاي گذشته در بازار آزاد همسو با اخبار سياسي تا ۵۹ هزار تومان هم پيش رفته بود، ديروز در ادامه روند كاهشي روز چهارشنبه و پنجشنبه، به كانال ۵۶ هزار تومان برگشت. برخلاف روند هفته گذشته دلار كه از محدوده ۵۰ هزار تومان تا نزديكي ۶۰ هزار تومان هم پيش رفته بود، ديروز زور دلالان بازار آزاد در فردوسي هم به بالا كشيدن دلار نرسيد و اين ارز از ۵۷ هزار تومان هم پايين‌تر آمد؛ به‌طوري كه دلالان ارز قيمت خريد خود را در محدوده ۵۶ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام كردند. اين در حالي است كه شب گذشته، در اخبار اعلام شد كه ايالات متحده در واكنش به حمله به نيروهاي امريكايي در اردن، حملات هوايي را در منطقه آغاز كرده است؛ اين حملات در نزديكي مرز سوريه و عراق رخ داده و البته اشاره‌هايي هم به نقش ايران در حمايت مالي و نظامي از گروه‌هاي مقاومت شده است. با وجود اين، بر خلاف روزهاي گذشته اخبار سياسي و تنش‌ها در منطقه نتوانست تاثير افزايشي بر قيمت دلار بگذارد. از ابتداي سال جاري، نرخ ارز روند باثباتي را طي كرد. سال گذشته نرخ دلار از محدوده ۳۰ هزار تومان و در جريان ناآرامي‌هاي پاييز، روند صعودي گرفت و شتابان از ۵۰ هزار تومان هم عبور كرد و در اسفند ۱۴۰۱، حتي به ۶۰ هزار تومان هم رسيد اما در ماه‌هاي ابتدايي امسال به محدوده ۵۰ هزار تومان بازگشت. در عين حال رويدادهاي سياسي منطقه از جنگ بين فلسطين و رژيم صهيونيستي در ابتداي مهر ماه تا حادثه تروريستي در كرمان در دي‌ماه و به‌دنبال آن ناآرامي‌ها در يمن و حمله‌ موشكي جمهوري اسلامي ايران به تروريست‌هاي پاكستان، بر بازار تاثير افزايشي داشت؛ تا جايي كه هفته گذشته ارز در بازار غيررسمي بار ديگر تا محدوده ۵۹ هزار تومان هم پيش رفت. با وجود اين، روند صعودي نرخ ارز ثبات نداشت. امروز در اولين روز هفته و با وجود خط و نشان‌هايي كه مقام‌هاي امريكايي براي خاورميانه كشيدند و حملات هوايي به مرز سوريه و عراق، نرخ ارز در بازار آزاد هم كاهشي بود. دلالان بازار فردوسي هم به روند كاهشي بازار ارز اشاره داشتند. همچنين در مركز مبادله، نرخ دلار بدون تغيير به قيمت ۴۲ هزار و ۹۲۱ تومان و نرخ يورو به قيمت ۴۶ هزار و ۲۹۲ تومان مبادله شد.
در كنار آن، كارشناسان نزديك به دولت نيز همچنان تاكيد دارند كه روند قيمتي اخير زودگذر بوده است. عباس جعفري، كارشناس پولي و بانكي در گفت‌وگو با ايسنا اظهار كرد: افزايش نرخ ارزي كه در حال حاضر شاهد آن هستيم به دليل تنش‌هاي خاورميانه است و دليل بنيادي براي افزايش نرخ ارز وجود ندارد. در اين باره بايد دقت داشت كه سرمايه‌گذار، هم هوشمند است و هم ترسو و در چنين شرايطي تصميم مي‌گيرد كه سرمايه خود را به بازارهاي پايدار مانند بازارهاي طلا و ارز ببرد، اما تجارب قبلي نشان داد كه با فروكش كردن بحران‌ها سرمايه‌گذاري و خريد هيجاني در بازار طلا و دلار نيز كاهش خواهد يافت.
وي ادامه داد: منابع زيادي از دارايي‌هاي ايران در خارج از كشور در حال آزاد‌سازي است، به خصوص وزير امور خارجه در صحبت‌هاي اخير خود تاكيد كرد كه منابع ايران در قطر آزاد و قابل استفاده است زيرا هم دولت امريكا و هم قطر مشكلي با آزاد‌سازي منابع ارزي ايران ندارند و در سازكاري مشخص، اين منابع استفاده مي‌شود. اين موضوع موجب تزريق جو رواني به جامعه و كاهش انتظارات مردم خواهد شد كه كاهش نرخ ارز را در بر خواهد داشت.
جعفري تصريح كرد: از طرف ديگر فشارها بر رژيم صهيونيستي افزايش يافته است و شاهد تغييراتي در رويكرد اين رژيم خواهيم بود و در كنار آن ديگر بحران‌هاي منطقه‌اي نيز فروكش خواهد كرد كه در نتيجه نرخ ارز در داخل كشور كاهش مي‌يابد؛ يعني نرخ دلار از كانال فعلي عقب‌نشيني مي‌كند و قطعا تا سطوح قبلي ريزش خواهد داشت. اين كارشناس پولي و بانكي با اشاره به اينكه بعد رواني ناشي از بحران‌هاي سياسي خارجي و داخلي عامل افزايش نرخ ارز بوده است، گفت: با توجه به روابط دوستانه ايران با كشورهاي منطقه، دسترسي به منابع و افزايش درآمدهاي ارزي ناشي از فروش نفت و صادرات غيرنفتي و البته با مديريت هوشمندانه بازار ارز، شاهد بازگشت قيمت‌ها خواهيم بود. وي در پايان تاكيد كرد: بازارساز در اين شرايط بسيار هوشمندانه رفتار مي‌كند و بدون ارزپاشي و با ابزارهايي كه در اختيار دارد، نوسان بازار ارز را مانند تجارب قبلي در ماه‌هاي گذشته كنترل خواهد كرد و قيمت دلار را كاهش خواهد داد.
به اين ترتيب پس از چند هفته تلاطم، روز گذشته سرانجام بازارها در ايران كاهشي شدند و بايد ديد كه آيا دولت مي‌تواند همين روند را در هفته جاري ادامه دهد يا باز هم خبرهاي بين‌المللي بر روي بازار سايه مي‌افكند.