عضو گروه آموزش و ارتقاء سلامت فرهنگستان علوم پزشكي با بيان اينكه آموزش نه تنها براي پيشگيري از ديابت بلكه براي جلوگيري از ابتلا به تمام بيماري‌هاي غيرواگير مانند فشار خون، بيماري‌هاي قلبي و عروقي مهم است، اظهار كرد: آموزش؛ حلقه مفقوده كنترل ديابت است. دكتر اسدالله رجب، بنيانگذار انجمن ديابت ايران با بيان اينكه بسياري از بيماري‌هاي غيرواگير مانند ديابت هنگام ابتلا علائمي ندارند، اظهار كرد: بيماري زماني علامت‌دار مي‌شود كه چند سال از ابتلاي آن گذشته است. هنگامي كه فرد مبتلا به ديابت به ويژه ديابت نوع ۲ به پزشك مراجعه مي‌كند، اغلب حدود ۱۰ سال از زمان بيماري وي گذشته اما از آن مطلع نبوده است. در چنين شرايطي، مرحله پيشگيري را از دست داده‌ايم و فرد مبتلا به ديابت شده است. اين متخصص با بيان اينكه هنگامي كه فرد مبتلا به ديابت شده، پيشگيري اوليه را از دست داده‌ايم، افزود: مرحله دوم يعني آموزش در اين مرحله آغاز مي‌شود؛ يعني بايد كاري كنيم كه فرد مبتلا به ديابت دچار عوارض ناشي از اين بيماري نشود.
اهميت پيشگيري از ديابت
رجب با بيان اينكه مهم‌ترين مولفه در مواجهه با ديابت، پيشگيري است، گفت: منظور از پيشگيري اوليه اين است كه از ابتلا به ديابت جلوگيري كرد. پيشگيري فقط اوليه نيست بلكه پيشگيري ثانويه و ثالثيه نيز مطرح مي‌شود. هنگامي كه از پيشگيري ثانويه سخن به ميان مي‌آيد، منظور اين است كه بيمار دچار عوارض ناشي از ديابت نشود. اين عضو فرهنگستان علوم پزشكي درباره سومين مرحله پيشگيري در بيماري ديابت به ايسنا گفت: اين مرحله بايد انجام شود كه فرد دچار نقص عضو مانند از دست دادن كليه‌ها، نابينايي يا عوارض قلبيعروقي نشود. بنيانگذار انجمن ديابت ايران با بيان اينكه پيشگيري مهم‌ترين موضوع در ارتباط با ديابت است، گفت: برخي در مرحله پيش‌ديابت قرار دارند كه با برنامه‌ريزي و اقدمات گوناگون مي‌توانيم از ابتلاي اين افراد به ديابت جلوگيري كنيم. برنامه‌ريزي مي‌تواند تعداد افرادي كه در مرحله پيش‌ديابت قرار دارند را كاهش دهد و با كاهش اين افراد بتوان امكانات مورد نياز براي ديابتي‌ها را فراهم كرد.
بيماري‌هاي قلبي و عروقي
از عوارض ديابت است
رجب با بيان اينكه ديابت مي‌تواند با عارضه‌هاي متعددي همراه باشد، افزود: بيماري‌هاي قلبي و عروقي جزو عوارض ديابت است. عروق بزرگ در وهله نخست و سپس عروق كوچك دچار گرفتگي مي‌شوند. گرفتگي عروق بزرگ مي‌تواند موجب سكته قلبي و سكته مغزي شود. اگر گرفتگي عروق بزرگ در كانون توجه قرا نگيرد، عروق كوچك دچار گرفتگي مي‌شود و اين موضوع مي‌تواند سبب بروز مشكلات كليوي، نارسايي كليوي و مشكلات چشمي شود. اگر مشكلات چشمي كنترل نشود احتمال نابينايي و قطع عضو وجود دارد.
برگزاري پويش خوب است
اما كافي نيست
بنيانگذار انجمن ديابت ايران درباره برگزاري پويش غربالگري ديابت نيز به ايسنا گفت: برگزاري پويش‌هاي مرتبط با ديابت خوب است. آشنا شدن مردم با ديابت حداقل‌ترين امتياز برگزاري پويش‌هاي مرتبط با اين بيماري به حساب مي‌آيد؛ چنين پويش‌هايي سبب مي‌شود مردم با بيماري‌هاي غيرواگيري مانند ديابت آشنا مي‌شوند و به فكر كنترل آن باشند. عضو گروه آموزش و ارتقاء سلامت فرهنگستان علوم پزشكي با بيان اينكه «پويش ملي سلامت و غربالگري ديابت و فشار خون بالا» در سال جاري برگزار شد، خاطرنشان كرد: بيماراني در اين پويش شناسايي شدند كه سطح قند خون آنها بالاتر از ۳۰۰ بود، اما خود نسبت به اين موضوع آگاهي نداشتند. برخي از بيماران ديابتي در پويش‌هاي مرتبط با سلامت شناسايي مي‌شوند.
اهميت فرهنگ مهم برشمردن سلامتي
در جامعه
بنيانگذار انجمن ديابت ايران با بيان اينكه عدم مراجعه به پزشك ريشه در فرهنگ دارد، گفت: زماني به پزشك مراجعه مي‌كنيم كه دچار مشكل شده باشيم. سلامتي مهم است اما فرهنگ مهم قلمداد كردن سلامتي در جامعه وجود ندارد. زماني سلامتي مهم به حساب مي‌آيد كه ناتوان شده باشيم.
وضعيت داروهاي مرتبط با ديابت
رجب با بيان اينكه وضعيت دارويي در حوزه ديابت بد نيست، ادامه داد: ما در حوزه دارويي با مشكلات چنداني روبرو نيستيم؛ مشكلات مربوط به حوزه مديريت مي‌شود.گاهي اوقات با كمبود دارو مواجه مي‌شويم و اين موضوع مديریتي است. در حال حاضر، مشكلي در زمينه داروي ديابتي وجود ندارد. اين متخصص با بيان اينكه كنترل ديابت محدود به مصرف دارو نمي‌شود، گفت: مساله فقط مصرف دارو نيست بلكه چگونگي استفاده از دارو هم مهم است. مشكلاتي كه در حوزه ديابت وجود دارد مربوط به پيشگيري است؛ پيشگيري به معني ارايه آموزش و فراهم كردن امكانات و ابزارهاي كنترل ديابت است. او ادامه داد: فقط ۲۰ درصد از ديابتي‌ها به تزريق انسولين نياز دارند. اگر دارو به‌طور كامل در دسترس باشد اما آموزش لازم ارايه نشود، در دسترس بودن دارو بي‌ثمر است. مديريت كنترل ديابت در اختيار بيمار يا خانواده آنها است؛ اگر نتوانند ديابت را مديريت كنند دارو چه دردي را درمان مي‌كند؟ بنيانگذار انجمن ديابت ايران افزود: داروهاي بيماران ديابتي در دسترس است، اما افرادي كه مبتلا به عوارض ناشي از ديابت مي‌شوند بسيار زياد هستند. بررسي‌ها بيانگر اين است كه كمتر از يك درصد ديابتي‌ها در كشورهاي اروپايي دچار عارضه نابينايي مي‌شوند. اين متخصص همچنين گفت: دارو از روند بيماري جلوگيري مي‌كند اما جلوي عوارض ناشي از اين بيماري را نمي‌گيرد. آموزش در حوزه ديابت بسيار اهميت دارد؛ آموزش چگونگي استفاده از امكانات موجود بايد در اختيار بيماران قرار گيرد كه دچار عوارض ديررس اين بيماري نشوند. اگر بيمار دچار عوارض ديررس ديابت شود كنترل آن سخت است.
