شاخص كل بورس در سومين روز كاري هفته روند نزولي داشت و نسبت به اخبار و شرايط واكنش نشان داد و سرخ‌پوش شد. روز گذشته اغلب بازارها روند صعودي داشتند اما بورس دوباره در مقايسه با تمامي بازارها عقب ماند.
اين روند نزولي و رو به پايين بازار در حالي است كه براساس آمار سازمان بورس، تعداد سهامداران فعال در بازار اعم از حقيقي و حقوقي (بدون احتساب كدهاي داراي معامله در عرضه‌هاي اوليه) در هفته گذشته، رقمي بالغ بر ۵۷۷ هزار و ۲۴ نفر بوده است كه اين ميزان نسبت به ميانگين فصل پاييز رشد قابل توجهي را به خود ديده است. اين آمار براي فصل پاييز حوالي 330 هزار كد فعال گزارش شده بود.
روند نزولي بازار دلايل مختلفي داشت؛ اما مهم‌ترين نكته شايعه بركناري رييس سازمان بورس يعني مجيد عشقي بود. از زمان شروع رياست وي در سازمان بورس بارها اين شايعه پخش شده؛ اما همچنان عشقي رييس سازمان بورس است. از سوي ديگر دلار بازار آزاد روند صعودي گرفته و شاهد تحولاتي در كشورهاي مختلف هستيم كه هر يك مي‌تواند به نوبه خود روي بورس اثرگذار باشد.
مشكل بورس چيست؟
به گفته كارشناسان بهمن ماه را با فضايي از ريسك‌هاي سياسي و تصميمات ناگهاني دولت آغاز كرديم و اتفاقي كه خود را در بازار نشان داده، بيدار كردن حس بي‌اعتمادي دوباره به تصميمات دولت است كه مدت‌ها بود چنين فضايي را شاهد نبوديم. به جز گروه پالايشي، عامل كاهنده شديد در سود ساير سهام شركت‌ها مشاهده نمي‌شود، خصوصاً سهام كوچك و متوسط بازار كه با فرض عدم وقوع جنگ شاهد هستيم منفي‌ها در بيشتر سهام كوچك و متوسط موجب كاهش P/E فوروارد مي‌شود.
بخشنامه پالايشي كه با بي‌تدبيري تمام سازمان بورس در نحوه انتشار و اجازه معامله در بازار داده شد، دو عامل را تحت تأثير خود قرار داد؛ اول آرامش نسبي در بازار و دوم اينكه در مقطعي اين بخشنامه به بازار رسيد كه گزارش‌هاي نه ماهه ميان دوره‌اي شركت‌ها را شاهد بوديم كه باعث بي‌اعتمادي فعالان بازار شد.
وجود ريسك‌هاي سياسي، فضايي را ايجاد كرده است كه ما تقريباً هر روز يك خبر خاص و موثر در بازار داريم در واقع غيرقابل پيش‌بيني و غير قابل كنترل بودن ريسك‌هاي سياسي باعث شده بازار به اثرگذاري دلار و واكنش دلار نيز بي‌تفاوت باشد.
دو ديدگاه براي شرايط بازار وجود دارد؛ ديدگاه اول اينطور برآورد مي‌كند كه حاشيه سود در اكثر شركت‌ها پايين آمده و اين P/E گذشته نگر است و اگر آينده را مدنظر قرار دهيم با توجه به چشم‌انداز كاهشي در سود شركت‌ها، افت احتمالي سود شركت‌ها در سال آتي و همچنين نرمال شدن شرايط P/E را شاهد خواهيم بود، دنبال‌كنندگان ديدگاه اول با توجه به نرخ سود فعلي و سياست‌هاي دولت در دست اندازي به سود شركت‌ها و همچنين بالا ماندن جريان نرخ بهره فعلي، قيمت‌ها را نه صعودي و نه نزولي و بيشتر سايد و در محدوده مشخصي قابل نوسان مي‌دانند و البته ميل به فروش در آنها نيز بيشتر است. هرگاه نسبت P/E در اين نقاط حداقلي قرار گرفته است بازار با كمك اهرم‌هاي خبري يا اتفاقي خاص به مسير صعودي خود باز مي‌گردد و طرفداران ارزندگي بازار بعد از گزارش‌ها ديدگاه كوتاه‌مدت و بلندمدتي را مطرح مي‌كنند كه تا حدودي مي‌تواند منطقي و درست باشد.
ريسك تصميمات دولت از ريسك جنگ براي بازار بيشتر است، اين موضوع بر همگان ثابت شده است به گونه‌اي كه شاهد هستيم دولت چگونه با تصميمات خود تيشه بر ريشه بازار مي‌زند و سهامداران حق دارند در عين ارزندگي از بازار بترسند و از آن دور باشند چراكه با كوچك‌ترين ريسك سياسي هجوم مردم و جريان پول و نقدينگي ايجاد شده به هر بازاري به غير از بازار سرمايه سوق پيدا مي‌كند، جميع اين عوامل است كه در بازار فعلي موثر بوده و باعث شده در عين رشد نقدينگي و قرار داشتن در ارزندگي، قيمت‌ها در وضعيت ناخوشايندي باشند و كسي به فضاي فعلي بازار توجه نكنند.
بازار از نگاه معاملات
طي معاملات سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه نهم بهمن، شاخص كل بورس تهران 7 هزار و 733 واحد نسبت به روز كاري گذشته پايين‌تر ايستاد و به سطح 2 ميليون و 120 هزار و 294 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با ريزش هزار و 782 واحدي در رقم 738 هزار و 654 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس با افت 114 واحدي به رقم 25 هزار و 546 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با كاهش هزار و 344 واحد به سطح 136 هزار و 77 واحد رسيد.
روز دوشنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار منفي شد و 359 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. در اين روز نماد ذوب بيشترين خروج پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 25 ميليارد تومان بود. پس از ذوب، نمادهاي فولاد، نخريس، شستا و ثفارس بيشترين خروج پول حقيقي را داشتند. در سوي ديگر، بيشترين ورود پول حقيقي به نمادهاي شگستر، حكشتي، حفاري، شيراز و زشگزا تعلق داشت.
در روز اخير فولاد، شپنا و وغدير نمادهاي قرمز پوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در افت شاخص كل بورس داشتند. در سوي ديگر نمادهاي فخوز، خزاميا و فخاس از نمادهاي سبز بودند كه اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي بپاس، وسپهر و هرمز بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهاي آريا، ثباغ و غصينو بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص كل فرابورس داشتند.در بين نمادهاي پرتراكنش بورس نماد داتام بيشترين تراكنش را داشت و ثشاهد و ثبهساز در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. در فرابورس نيز نخريس، فصبا و كروميت بيشترين تراكنش را داشتند.
روز دوشنبه ارزش معاملات كل بازار سهام به 287 هزار و 61 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه 277 هزار و 957 ميليارد تومان بود كه 97 درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز شامل مي‌شود. ارزش معاملات خرد نيز با افزايش 5 درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 5 هزار و 243 ميليارد تومان رسيد.
در معاملات روز اخير نماد ثشاهد بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 162 ميليارد تومان بود. پس از ثشاهد، كروميت بيشترين ارزش معاملات را داشت و ثبهساز رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد نخريس و ذوب در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند.
در حجم معاملات نيز سهام شستا با تعداد 435 ميليون و 347 هزار و 529 سهم در صدر قرار گرفته است. شگستر در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به ثبهساز تعلق داشت. دو نماد وبملت و ذوب نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات دوشنبه، 55 نماد صف خريد داشتند و 49 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با افت 47 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 173 ميليارد تومان كاهش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با افزايش 28 درصدي به 306 ميليارد تومان رسيد.
