گروه راه و شهرسازي|
در حالي كه 60 درصد آب شرب استان تهران از سفره‌هاي زيرزميني تامين مي‌شود و همين مساله باعث نرخ رشد قابل توجه فرونشست زمين در بخش‌هاي جنوبي استان و شهر تهران شده است، اما هنوز برخي از نهادها راه‌حل تامين آب شرب پايتخت را در صدور مجوز براي حفر چاه‌هاي عميق جست‌وجو مي‌كنند. رييس كميسيون محيط‌زيست شوراي اسلامي شهر تهران در اين رابطه گفت: وضعيت دشوار تهران به لحاظ كمبود منابع آبي باعث شده است كه مسوولان وزارت نيرو به فكر حفر چاه‌هاي بسيار عميق در اطراف پايتخت بيفتند، البته خوشبختانه شورا و شهرداري تا امروز با اين اقدام مخالفت كرده‌اند، زيرا معتقديم اين كار باعث دامن زدن به فرونشست زمين در دشت‌هاي ممنوعه حاشيه تهران خواهد شد. مهدي پيرهادي، رييس كميسيون سلامت، محيط‌زيست و خدمات شهري شوراي اسلامي شهر تهران در گفت‌وگو با ايلنا با تاكيد بر بحراني بودن وضعيت كمبود آب در پايتخت، توضيح داد: يكي از علل اساسي كمبود آب در تهران اين است كه پايتخت به حداكثر ميزان جمعيت‌پذيري خود رسيده و پژوهش‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه به دليل كم‌آبي، ناترازي انرژي در فصل تابستان بر اثر كمبود برق و ناترازي انرژي در فصل زمستان بر اثر كمبود گاز، تهران ديگر ظرفيت پذيرش جمعيت بيشتر را ندارد. اما با اين وجود، هنوز هم شاهد روند افزايشي جمعيت پايتخت و شهرهاي اقماري اطراف آن هستيم. وي افزود: تداوم احداث واحدهاي مسكوني در شهرهايي نظير پرند، پرديس و… قطعا باعث افزايش جمعيت روز تهران و دامن زدن به مشكلات ناشي از كمبود آب و انرژي در پايتخت مي‌شود، زيرا همين حالا اغلب افرادي كه در شهرهاي اقماري تهران زندگي مي‌كنند، در طول روز براي كار كردن به پايتخت مي‌آيند و هرچقدر با تداوم پروژه‌هاي مسكن‌سازي انبوه، افراد بيشتري در اين مناطق ساكن شوند، جمعيت روز تهران بيشتر مي‌شود و كمبود منابع آب، گاز و برق و مشكلاتي نظير ترافيك و آلودگي هوا خود را بيشتر نشان مي‌دهد.
وضعيت بحراني فرونشست
در جنوب تهران
پيرهادي با بيان اينكه رشد جمعيت تهران و شهرهاي اقماري اطراف آن منجر به تشديد مشكلات ناشي از كم‌آبي در پايتخت شده است، اظهار كرد: كم‌آبي تهران باعث شده است كه شركت آب و فاضلاب استان مجبور شود، بيش از پيش از منابع آب زيرزميني برداشت كند، به نحوي كه همين حالا حدود ۶۰ درصد آب شرب اهالي استان تهران از سفره‌هاي زيرزميني تامين مي‌شود. اين مساله باعث كاهش سطح تراز سفره‌هاي زيرزميني و در نتيجه، افزايش نرخ فرونشست زمين شده است؛ آن هم در شرايطي كه همين حالا برخي نقاط پايتخت با بحران فرونشست زمين مواجه هستند. رييس كميسيون محيط‌زيست شوراي اسلامي شهر تهران اظهار كرد: مناطق ۱۶، ۱۷ و ۱۹ و همچنين قسمت‌هايي از مناطق۲۰ و ۲۱ شهر تهران و همچنين شهرهاي اسلامشهر و رباط‌كريم از نظر نرخ فرونشست زمين در وضعيت بحراني قرار دارند و اگر همين حالا براي مديريت منابع آبي و كاهش برداشت از سفره‌هاي زيرزميني چاره‌اي انديشيده نشود، تشديد نرخ فرونشست، مسائل خطرناكي را در دهه‌هاي آينده براي پايتخت و برخي شهرهاي اطراف آن ايجاد خواهد كرد. افزايش سرعت فرونشست زمين هم مي‌تواند به ساختمان‌ها و زيرساخت‌هاي شهري موجود آسيب بزند و هم مي‌تواند شهر را از نظر مولفه‌هاي محيط‌زيستي و زيست‌پذيري با مشكل مواجه كند.
هدررفت آب در بخش كشاورزي
عضو شوراي شهر تهران با بيان اينكه در طول سال‌هاي اخير، هيچ برنامه موثري براي كاهش مصرف آب در سطح كشور اجرايي نشده است، عنوان كرد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه ۸۸ درصد منابع آبي ايران صرفا در بخش كشاورزي مصرف مي‌شود و اين در حالي است كه به دليل استفاده گسترده از شيوه‌هاي سنتي آبياري اراضي زراعي و عدم ترويج مناسب الگوهاي نوين آبياري، بخش زيادي از آب مصرفي در بخش كشاورزي به هدر مي‌رود. البته در سال‌هاي گذشته اقداماتي براي كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي انجام شده است، اما اين اقدامات، متناسب با شرايط بحراني موجود در كشور به لحاظ كمبود منابع آبي نبوده و وزارت جهاد كشاورزي بايد اقدامات اساسي‌تري را در دستور كار قرار دهد. وي اظهار كرد: در استان تهران، سهم استفاده از منابع آبي براي كشاورزي نسبت به ساير نقاط كشور كمتر است، ولي بازهم شاهد آن هستيم كه با وجود كمبود آب شرب در پايتخت و شهرهاي اطراف آن، چه در حاشيه تهران و چه در ديگر نقاط استان، اراضي كشاورزي به صورت سنتي آبياري مي‌شوند و با وجود اينكه دشت‌هاي جنوب تهران بر اثر برداشت بيش از حد منابع زيرزميني، در وضعيت ممنوعه قرار گرفته‌اند و نرخ فرونشست در آنها به ارقام بحراني رسيده است، اما همچنان شاهد برداشت بي‌رويه از سفره‌هاي آب زيرزميني اين دشت‌ها براي تامين آب مورد نياز اراضي كشاورزي جنوب تهران هستيم كه هنوز هم الگوهاي نوين آبياري در آنها رعايت نمي‌شود. پيرهادي با تاكيد بر اينكه‌عدم بهره‌گيري مناسب از فناوري‌هاي روز دنيا به تشديد مصرف آب در بخش‌هاي شرب، صنعت و كشاورزي در كشور دامن زده است، بيان كرد: در سه سال گذشته تهران در شرايط خشكسالي قرار داشت و متاسفانه امسال هم اين خشكسالي ادامه پيدا كرده است و اگر در دو ماه باقيمانده از فصل زمستان، شاهد بارش مناسب نزولات آسماني به خصوص از نوع برف نباشيم و ذخيره برف كوه‌هاي شمال تهران به سطح مناسبي نرسد، قطعا در بهار و تابستان سال آينده با بحران جدي كم‌آبي در پايتخت مواجه خواهيم شد؛ بنابراين از همين حالا بايد به فكر جلوگيري از بروز چالش‌هاي آبي جدي در تهران در سال ۱۴۰۳ باشيم. رييس كميسيون محيط‌زيست شوراي اسلامي شهر تهران گفت: شاهد ترك‌فعل‌هاي متعددي در حوزه مديريت منابع آبي در طول سال‌هاي گذشته بوده‌ايم و تا وقتي با ترك‌فعل‌هاي قبلي برخورد نشود، شايد مديران كنوني هم آنطور كه بايد به وظيفه خود در مديريت منابع آبي به شكل صحيح عمل كنند. وي تصريح كرد: وضعيت دشوار تهران به لحاظ كمبود منابع آبي باعث شده است كه مسوولان وزارت نيرو به فكر حفر چاه‌هاي بسيار عميق در اطراف پايتخت بيفتند، البته خوشبختانه شورا و شهرداري تا امروز با اين اقدام مخالفت كرده‌اند، زيرا معتقديم اين كار باعث دامن زدن به فرونشست زمين در دشت‌هاي ممنوعه حاشيه تهران خواهد شد و مي‌تواند در بلندمدت، پيامدهاي ناگواري را به همراه داشته باشد؛ به همين دليل، از رييس‌جمهور محترم مي‌خواهم به اين مساله ورود كند و شخصا جلوي درخواست مطرح‌شده در اين زمينه را بگيرد.
