اوپك مي‌ميرد؟!
قيمت نفت روزي در دستان پرقدرت اوپك بود اما با برخي از تصميمات اوپك برخي از تحليلگران بر اين اعتقادند كه اوپك قدرت خود را در بازارهاي جهاني نفت از دست مي‌دهد!
قيمت نفت روزي در دستان پرقدرت اوپك بود اما با برخي از تصميمات اوپك برخي از تحليلگران بر اين اعتقادند كه اوپك قدرت خود را در بازارهاي جهاني نفت از دست مي‌دهد!
به گزارش خبرنگار «تعادل»، اوپك و متحدانش در دسامبر توافق كردند توليد خود را در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲، به ميزان ۲.۲ ميليون بشكه در روز كاهش دهند. اين جديدترين كاهش از سلسله كاهش‌هايي است كه بخش عمده آن توسط عربستان سعودي، در تلاش براي تقويت بيشتر قيمت‌هاي جهاني نفت انجام مي‌شود. اين اقدام، تقريبا يك شيوه مرسوم اوپك است اما در سال ۲۰۲۳، كاهش توليد موثر واقع نشد. گزارش‌ها از كاهش اثرگذاري اوپك دوباره به كانون توجهات بازگشت. اما درست مانند گذشته، ممكن است اين قضاوت شتاب زده باشد. رويترز به تازگي در گزارشي نوشت كه اوپك در نيمه اول سال آينده، با تقاضاي كمتري براي نفت خود مواجه خواهد شد. اين گزارش به پيش‌بيني‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي، اداره اطلاعات انرژي امريكا و خود اوپك درباره تقاضا براي نفت اشاره كرده بود كه نشان مي‌دهند تقاضا براي نفت اين گروه در سال ۲۰۲۴، ضعيف مي‌شود. سطح كلي تقاضا براي نفت هم چالش‌برانگيز به نظر مي‌رسد. زماني كه اوپك پلاس با كاهش گسترده‌تر توليد موافقت كرد، معامله‌گران، توافق مذكور را ناديده گرفتند. نخست، به اين دليل كه چنين توافقي را پيش بيني مي‌كردند و دوم، به اين دليل كه عرضه جهاني كاملا فراوان به نظر مي‌رسد. سومين دليلي كه باعث شد بازار واقعا اقدامات اوپك پلاس را خيلي جدي نگيرد، اين بود كه اعضاي اوپك سابقه تقلب در كاهش توليد را دارند. به عبارت ديگر، حتي اگر همه توليدكنندگان رسما با كاهش موافقت كنند، اين احتمال وجود دارد كه نفت كافي براي پوشش تقاضا وجود داشته باشد. سپس، آنگولا اعلام كرد كه از اوپك خارج مي‌شود تا بتواند هر ميزاني كه مي‌خواهد نفت توليد كند. تصميم اين كشور آفريقايي هم به اهداف اوپك كمك نكرد و باعث گمانه‌زني‌هايي درباره احتمال فروپاشي اتحاد اوپك پلاس شد و اين ديدگاه را تقويت كرد كه اوپك و متحدانش در اوپك پلاس هر اقدامي هم انجام دهند، به اندازه كافي نفت وجود خواهد داشت، به خصوص به دليل اينكه تقاضا ضعيف‌تر خواهد شد. به نظر مي‌رسد كه بسياري از معامله‌گران، به پيش بيني تقاضاي ضعيف‌تر، باور زيادي دارند و فراموش كرده‌اند كه براي اينكه كاهش توليد در بازارهاي فيزيكي احساس شود، حداقل بايد چند ماه بگذرد. در واقع، تحليلگراني كه درباره تصميم اوپك پلاس در دسامبر اظهارنظر كردند، مي‌گويند سه ماه كه مدت زمان برنامه‌ريزي شده براي كاهش جديد توليد اوپك پلاس است، براي تاثيرگذاري كافي روي عرضه و قيمت‌ها، كافي نخواهد بود. به گفته يك تحليلگر، اين كاهش توليد فقط به مدت سه ماه برنامه‌ريزي شده و ممكن است يك تا دو ماه طول بكشد تا اجرايي شود. كالوم مك فرسون، مدير بخش كالاهاي شركت ايتوستوتِك در اين باره اظهار كرد: متاسفانه، تا پايان ژانويه، تصوري از توليد اين ماه نخواهيم داشت و اين مدت زمان زيادي در بازار نفت است. به عبارت ديگر، قيمت‌ها در نقطه‌اي هستند كه الان قرار دارند زيرا هيچكس به وضعيت عرضه نفت تا چهار ماه ديگر فكر نمي‌كند. اين تعجب آور نيست، اما بايد توجه داشت كه تاثيرات چنين تصميماتي، معمولا با تاخير اتفاق مي‌افتد. درست مانند بازگشت شركت‌هاي حفاري نفت امريكا به چاه‌هاي توليد كه البته توام با احتياط بوده است. حالا كه صحبت از شركت‌هاي حفاري نفت امريكا شد، بايد اشاره كنيم كه اين توليدكنندگان، معمولا به عنوان دليل بزرگ شكست اوپك در تاثيرگذاري بر قيمت‌ها و در نتيجه از دست دادن اثرگذاري اين گروه ذكر مي‌شوند. در واقع، توليدكنندگان نفت امريكا در سال ۲۰۲۳، با وجود كاهش تعداد دكل‌هاي حفاري، موفق شدند با بهبود بهره وري، يك ميليون بشكه به توليد روزانه خود اضافه كرده و همه را غافلگير كنند. اما به نظر مي‌رسد كه اكنون بسياري تصور مي‌كنند كه صنعت نفت امريكا، اين سطح از بهبود بهره وري را حفظ كرده و به توليد ادامه خواهد داد. اين ممكن است واقعا اتفاق بيفتد يا شايد نيفتد. اداره اطلاعات انرژي امريكا، نرخ رشد توليد بسيار كمتري را براي امسال پيش‌بيني كرده كه كمتر از ۳۰۰ هزار بشكه در روز است. البته اين آژانس پيش از اين هم در اشتباه بوده است، مخصوصا در سال ۲۰۲۳ كه مدام كاهش ماهانه توليد نفت شيل منطقه پرمين را پيش‌بيني مي‌كرد، در حالي كه، در واقع، اين توليد رشد مي‌كرد. با اين حال، اگر بخواهيم به واقعيت نگاه كنيم، بهبود بهره‌وري به مدت نامحدود نخواهد بود. محدوديت‌هايي وجود دارد و استراتژي‌هاي شركتي اكنون پس از معاملات بزرگ سال ۲۰۲۳، در ميان چند شركت بزرگ متمركز شده است. به عبارت ديگر، توليد به جايي مي‌رود كه توليدكنندگان بزرگ مي‌خواهند برود و لزوما روند آن، افزايشي نخواهد بود.
جديدترين گزارش‌ها از مرگ اوپك با فرض كاهش تقاضا براي نفت و افزايش مداوم توليد امريكا است اما هيچ كدام از اين موارد قطعيت ندارد. تقاضا براي نفت از زماني كه بريتيش پتروليوم اعلام كرد اوج تقاضا براي نفت در سال ۲۰۱۹ بوده است، به شكل شگفت‌انگيز مثبت بوده است. توليدكنندگان نفت امريكا با حفظ انضباط مالي و بيزاري از رشد توليد به هر قيمتي، شگفت آور بوده‌اند.
بر اساس گزارش اويل پرايس، تنها كاري كه اوپك بايد انجام دهد اين است كه صبر كند تا تقاضا به سطح عرضه‌اي برسد كه معامله‌گران به عنوان دليل قيمت‌هاي ضعيف اشاره مي‌كنند. سهم اوپك در عرضه جهاني نفت ممكن است به دليل محدوديت عرضه داوطلبانه، كاهش پيدا كرده باشد، اما هنوز هم با ۲۷ درصد از كل، كاملا قوي است و اين گروه، ظرفيت مازاد آن حدود پنج ميليون بشكه در روز دارد كه اگر ضرورت ايجاب نكند، ممكن است تصميمي به استفاده از آن نداشته باشد. گزارش‌هاي مربوط به مرگ اوپك همچنان تا حد زيادي اغراق آميز است.
