افزايش ۴۳ درصدي تمايل به ساخت مسكن در تهران
داده‌هاي مربوط به صدور پروانه ساخت كه نشانه‌اي از «تمايل سازندگان» به آغاز پروژه‌هاي جديد ارزيابي مي‌شود، حاكي از نوسان فصلي اين شاخص به محدوده منفي و بلافاصله به محدوده مثبت است. به عبارت روشن‌تر، نرخ رشد صدور فصلي پروانه ساخت پس از بهار ۱۴۰۱ كه به كف تاريخي ۱۸ ساله برخورد كرد و منجر به صدور كمتر از ۶ هزار فقره مجوز ساخت در شهر تهران شد، در تابستان ۱۴۰۱ تا ۱۱۵ درصد رشد مثبت اوج گرفت، در پاييز همان سال افت ۱,۷ درصدي را تجربه كرد.
داده‌هاي مربوط به صدور پروانه ساخت كه نشانه‌اي از «تمايل سازندگان» به آغاز پروژه‌هاي جديد ارزيابي مي‌شود، حاكي از نوسان فصلي اين شاخص به محدوده منفي و بلافاصله به محدوده مثبت است. به عبارت روشن‌تر، نرخ رشد صدور فصلي پروانه ساخت پس از بهار ۱۴۰۱ كه به كف تاريخي ۱۸ ساله برخورد كرد و منجر به صدور كمتر از ۶ هزار فقره مجوز ساخت در شهر تهران شد، در تابستان ۱۴۰۱ تا ۱۱۵ درصد رشد مثبت اوج گرفت، در پاييز همان سال افت ۱,۷ درصدي را تجربه كرد. در زمستان ۱۴۰۱ اما بار ديگر تا مدار ۷.۷ درصدي ارتفاع گرفت. در بهار سال جاري نيز دچار كاهش ٢٨,٤ درصد شد و سرانجام در تابستان سال جاري ركورد مثبت ۴۳.۳ درصد را ثبت كرد. بر اساس گزارش مركز آمار ايران، در تابستان سال ۱۴۰۲، تعداد ۱۳ هزار و ۷۳۷ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري تهران، پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ٤٣,٣ درصد رشد دارد. بر اساس اين گزارش، در شهر تهران، در تابستان سال ١٤۰٢، تعداد ۱۳هزار و ۷۳۷ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري تهران، پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ٤٣,٣ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٧.٢ درصد افزايش داشته است. تعداد ١٩۰٣ پروانه احداث ساختمان توسط شهرداري تهران در تابستان ١٤۰٢ صادرشده است كه نسبت به فصل گذشته ٣٧ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٩.٨ درصد افزايش داشته است. متوسط تعداد واحد مسكوني براي هر يك از اين پروانه‌هاي احداث ساختمان ٧.٢ واحد بوده است. مجموع مساحت زيربنا در پروانه‌هاي احداث ساختمان صادرشده از سوي شهرداري تهران در تابستان ١٤۰٢ بالغ بر ٢٤٨٩ هزار مترمربع بوده است كه نسبت به فصل گذشته ٤٨,٨ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١۰.٢ درصد افزايش داشته است. متوسط مساحت زيربناي اين دسته از پروانه‌ها در دوره مورد بررسي ١٣۰٨ مترمربع بوده است. بر اساس اين گزارش، در كل نقاط شهري كشور، در تابستان سال ١٤۰٢، تعداد ۹۱ هزار و ۴۵۳ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري‌هاي كشور پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ٧,٢ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٦.٦ درصد كاهش داشته است. متوسط تعداد واحد مسكوني در هر پروانه احداث ساختمان ٣.٨ واحد بوده است. تعداد ۲۳ هزار و ۹۱۸ پروانه احداث ساختمان توسط شهرداري‌هاي كشور در تابستان ١٤۰٢ صادرشده است كه نسبت به فصل گذشته ١٩,١ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٢١.٢ درصد كاهش داشته است. مجموع مساحت زيربنا در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان در تابستان ١٤۰٢ حدود ۱۶ هزار و ۴۹۷ هزار مترمربع بوده است كه نسبت به فصل گذشته ۱۰ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٩.٥ درصد كاهش داشته است. متوسط مساحت زيربنا در اين پروانه‌ها ٦٩۰ مترمربع بوده است.
افت بهاري در آغاز سال ۱۴۰۲
بر اساس اعلام مركز آمار ايران، در بهار سال ١٤٠٢، تعداد ۹ هزار و ۵۸۶ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري تهران، پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ٢٨,٤ درصد كاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٦١ درصد افزايش داشته است. بر اساس گزارش مركز آمار ايران، افزايش ٦١ درصدي واحدهاي مسكوني پيشبيني شده در پروانه‌هاي صادر شده براي احداث ساختمان توسط شهرداري تهران و ٩.١ درصدي آن در شهرداري‌هاي كل كشور در بهار ١٤٠٢ نسبت به بهار ١٤٠١ روي داده است. آنگونه كه مركز آمار ايران گزارش كرده است، در بهار سال ١٤٠٢، تعداد ۹ هزار و ۵۸۶ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري تهران، پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ٢٨,٤ درصد كاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٦١ درصد افزايش داشته است.
متوسط تعداد واحد مسكوني براي هر يك از اين پروانه‌هاي احداث ساختمان ٦.٩ واحد بوده است. تعداد ١٣٨٩ پروانه احداث ساختمان توسط شهرداري تهران در بهار ١٤٠٢ صادرشده است كه نسبت به فصل گذشته ٢٣,٩ درصد كاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٨٨.٧ درصد افزايش داشته است. در اين حال، در تمام نقاط شهري كشور، در بهار سال ١٤٠٢، تعداد ۹ هزار و ۵۲۵ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري‌ها پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ٢٢,٧ درصد كاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٩.١ درصد افزايش داشته است. متوسط تعداد واحد مسكوني در هر پروانه احداث ساختمان ٣.٣ واحد بوده است.
جدايي از كف تاريخي در تابستان ۱۴۰۱
تعداد پروانه‌هاي صادره براي احداث «ساختمان» توسط شهرداري تهران در پاييز سال گذشته افت ۱,۷ درصد نسبت به تابستان همان سال را ثبت كرد. روند فصلي صدور پروانه‌هاي ساختماني در ساير شهرهاي كشور اما در جهت مخالف روند نزولي پايتخت سير كرده است به گونه‌اي كه تعداد پروانه‌هاي صادره براي ساخت «مسكن» ۴.۱ درصد و براي «ساختمان» ۰.۹ درصد افزايش يافته است. به گزارش «تعادل»، آمارهاي رسمي از تعداد پروانه‌هاي صادره براي ساخت مسكن در شهر تهران طي تابستان سال گذشته حاكي از خيز ملايم پروانه‌هاي مسكوني از كف تاريخي و رشد اندك آن بود. تعداد پروانه‌هاي ساختماني در كل كشور نيز طي تابستان سال گذشته افزايش اندكي را تجربه كرده بود.
رشد فصلي ۱۱۵ درصدي در تابستان
آنگونه كه مركز آمار ايران گزارش كرده است در تابستان سال ١٤٠١، تعداد ۱۲ هزار و ۸۲۰ واحد مسكوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري تهران، پيشبيني شده است كه نسبت به فصل گذشته ١١٥,٣ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٢.٦ درصد افزايش داشته است. در فصل بهار سال گذشته، ۵ هزار و ۹۵۶ فقره پروانه مسكوني در شهر تهران صادر شده بود. تعدادي كه طي ۱۸ سال قبل از آن بي‌سابقه بود و نشان مي‌داد، تمايل به ساخت و ساز در پايتخت به‌شدت افت كرده است. در تابستان سال ۱۴۰۱ اما با رشد بيش از ۱۱۵ درصدي پروانه‌هاي صادره و رسيدن اين شاخص به عدد ۱۲ هزار و ۸۲۰ فقره، اين شاخص از كف تاريخي خود فاصله معناداري گرفت. به گزارش «تعادل»، از ۱۲ هزار و ۸۲۰ فقره پروانه صادره براي ساخت واحد مسكوني در تهران طي تابستان سال گذشته، صرفا ۹۹۱ فقره (۷,۷۳ درصد) مربوط به بخش دولتي و ۱۱ هزار و ۸۲۹ فقره (۹۲.۲۶ درصد) مربوط به بخش خصوصي بوده است. بخش تعاوني نيز هيچ سهمي نداشته است. بررسي داده‌هاي آماري بهار سال ۱۴۰۱ نيز نشان مي‌دهد كه صرفا ۸۹ فقره (كمتر از ۱.۵ درصد) از ۵ هزار و ۹۵۶ فقره پروانه صادره براي واحدهاي مسكوني در شهر تهران، مربوطه به بخش دولتي بوده است و مابقي به بخش خصوصي تعلق داشته است. بنابراين، بر اساس آمارهاي رسمي در نيمه نخست سال گذشته، از ۱۸ هزار و ۷۷۶ پروانه مسكوني صادره در شهر تهران، ۱۷ هزار و ۶۹۵ پروانه مربوط به بخش خصوصي بوده و صرفا ۱۰۸۰ پروانه مسكوني در شهر تهران براي بخش دولتي صادر شده است.
روند بلندمدت در كشور؟
بر اساس اين گزارش، بررسي آمار تعداد پروانه‌هاي ساختماني طي ۸ سال گذشته نشان مي‌دهد در سال‌هاي ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ كه اقتصاد كشور شاهد جهش نرخ دلار (نماگر انتظارات تورمي) به‌طور پيوسته بود، تعداد پروانه‌هاي ساختماني و در واقع تمايل به ساخت و ساز افزايش يافته بوده است به گونه‌اي كه طي اين سال‌ها درصد تغييرات پروانه‌هاي صادره به ترتيب ۱۵,۲، ۳.۹ و ۱۸.۹ درصد بوده است و در اوج خود طي سال ۱۳۹۹ تعداد پروانه‌هاي صادره ساختماني به ۱۸۷ هزار و ۶۶۶ فقره رسيده بوده است. اما در سال ۱۴۰۰ كه سال انتخابات و تغيير دولت بود و همچنين اقتصاد ايران تحت تاثير لحظه‌اي اخبار مذاكرات در بهار و پاييز و زمستان همان سال قرار داشت، تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادر شده با افت ۲۶.۲ درصدي به كانال ۱۴۰ هزار فقره بازگشت. در سال ۱۴۰۱ نيز علي رغم، آغاز برخي پروژه‌هاي انبوه‌سازي دولتي، تعداد پروانه‌هاي ساختماني به هزار فقره رشد به ۱۳۹ هزار و ۵۷۰ فقره افزايش يافت. در نيمه دوم سال ۱۴۰۱
اگر چه، همچون سال‌هاي ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ شاهد جهش نرخ دلار بوديم، امااين‌بار سيگنال دلار به بازار ساخت و ساز، راه خروج اين بازار از ركود را نشان نداد و با جهش‌هاي تورمي همه كالاها از جمله مصالح ساختماني، كار براي سازندگان و توسعه‌دهندگان با سختي رو به رو شد. بر اساس اين گزارش، همانطور كه طي سال‌هاي ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹، تعداد پروانه‌هاي صادره ساختماني اوج گرفت، تورم مصالح ساختماني نيز دچار جهش شد، به گونه‌اي كه تورم مصالح ساختماني طي سال‌هاي يادشده به ترتيب ركورد ۴۷,۸ درصد، ۳۵.۱ درصد و ۷۶.۴ درصد را ثبت كرده‌اند. اين روند اما در سال ۱۴۰۰و۱۴۰۱ نزولي شده به گونه‌اي كه اين شاخص به ترتيب به ۵۵.۳ درصد و ۴۰ درصد كاهش يافته است كه نشان مي‌دهد، با كاهش تقاضا براي ساخت و ساز بخشي از تورم مصالح ساختماني در دو سال اخير تعديل شده است اما بخش اعظم آن به دليل تداوم شرايط نوساني در اقتصاد كلان و بازار دلار تداوم يافته است.
