گلي ماندگار|
چند سالي مي‌شود كه اجاره روزانه مسكن در شهرهاي بزرگ به خصوص تهران به يك معضل تبديل شده است. معضلي كه البته مسوولان ترجيح داده‌اند زياد به آن توجه نكنند و پيگير ماجرا نشوند. شايد همين بي‌توجهي باعث شده تا تعداد اين خانه‌هايي كه به صورت ساعتي يا روزانه اجاره داده مي‌شوند هر روز بيشتر شود و البته برخي سايت‌ها هم به صورت كاملا آشكار در اين باره فعاليت مي‌كنند. در حالي كه طبق قانون اين نوع اجاره ممنوع است و خانه‌هايي مجاز به اجاره روزانه هستند كه زيرنظر قوانين هتل داري و بوم گردي بوده و شرايط استاندارد تعريف شده در اين صنف را داشته باشند. كافي است عبارت اجاره روزانه يا ساعتي منزل را در جست‌وجوگر گوگل تايپ كنيد بي‌نهايت آگهي براي شما آورده مي‌شود كه مي‌توانيد با تماس گرفتن و پرداخت بيعانه خانه مورد نظر خود را براي يك روز يا چند ساعت اجاره كنيد. خانه‌ها اغلب لوكس و در مناطق بالاي شهر هستند. البته اين بدان معني نيست كه در مركز يا پايين شهر از اين خانه‌ها پيدا نمي‌كنيد. اما نكته اينجاست كه چه افرادي به دنبال اجاره خانه به اين شكل هستند و رواج اين روند چه تاثيري بر آسيب‌هاي اجتماعي مي‌گذارد. در واقع افرادي كه خانه‌ها را براي يك روز يا چند ساعت اجاره مي‌كنند اغلب چه كساني هستند. البته در بين اين افراد هستند كساني كه به دليل نداشتن دفتر كار و براي برگزاري جلسات خود اقدام به اجاره ساعتي خانه يا اتاق مي‌كنند تا بتوانند جلسات كاري را در آن برگزار كند اما ماجرا به همين جا ختم نمي‌شود و اغلب اتفاقي كه در اين خانه‌ها رخ مي‌دهد خارج از حدود شرعي و قانوني كشور است.
سايت‌هايي كه در اين زمينه فعاليت مي‌كنند عموما سايت‌هايي نيستند كه فعاليت قانوني و رسمي داشته باشند اما در سايت‌هايي هم فعاليت قانوني و رسمي دارند اين خانه‌ها با عنوان اجاره كوتاه‌مدت قرار دارد و فرد مي‌تواند بعد از تماس به مالك بگويد خانه را براي چند ساعت يا يك روز مي‌خواهد و به اين ترتيب حتي سايت‌هاي رسمي هم در اين مساله نقش تعيين‌كننده‌اي دارند.
يك خطر جدي براي همسايگان
نايب‌رييس اتحاديه مشاوران املاك در اين باره مي‌گويد: اين آگهي‌ها را در هر منطقه از تهران و در هر بافتي مي‌بينيم. اما به دليل تراكم جمعيت در برج‌هاي مسكوني اين آگهي‌ها براي اجاره روزانه يا ساعتي در برج‌ها بيشتر است. مساله اينجاست كه اين نوع اجاره عمدتا غيرقانوني است و اين تخلف مشهود يك خطر جدي براي همسايگان ساكن در اين برج‌ها به شمار مي‌رود.
او مي‌افزايد: نبايد فراموش كنيم كه اين خانه‌ها نه به‌طور صد درصد اما مي‌تواند فرصتي براي انجام تخلف و فساد باشد.
از ميهماني‌هاي لاكچري تا برنامه‌ريزي براي خلاف‌هاي بزرگ
اميد ميراحمدي، جامعه‌شناس در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: مساله اينجاست كه هيچ كدام از قوانين اجتماعي در كشور ما به درستي اجرا نمي‌شود. همين مساله باعث شده تا بسياري از سايت‌ها به راحتي بتوانند در زمينه اجاره روزانه و ساعتي خانه‌ها در تهران و ديگر شهرها فعاليت داشته باشند. در شهرهاي توريستي شايد اين نوع آگهي‌ها توجيه داشته باشد اما در شهري مثل تهران اغلب اين خانه‌ها توسط جواناني اجاره مي‌شود كه مي‌خواهند دورهمي‌هاي آنچناني به دور از چشم خانواده داشته باشند. دورهمي‌هايي كه در آن مواد مخدر و مشروبات الكلي سرو مي‌شود و ممكن است هر نوع اتفاق ديگري در آن رخ بدهد.
او مي‌افزايد: مشكل شادي كردن يا دور هم بودن جوانان نيست مشكل اتفاقي است كه در اين خانه‌ها رخ مي‌دهد و مي‌تواند زندگي افراد را از اين رو به آن رو كند. دختران جواني كه گول افراد را مي‌خورند و با آنها راهي اين خانه‌ها مي‌شوند، حتي افرادي كه بعد از ورود به اين خانه‌ها مورد حمله و دزدي قرار گرفته‌اند. هر اتفاقي ممكن است پشت در اين خانه‌ها به وقوع بپيوندد در حالي كه هيچ نظارتي بر آن نمي‌شود.
ميراحمدي مي‌گويد: نمي‌توان همه را با يك عنوان زير سوال برد. بسياري از افراد هستند كه براي جلسات كاري از اين خانه‌ها استفاده مي‌كنند اما وقتي نظارتي بر آنها نباشد ممكن است باعث بروز اتفاقات جبران‌ناپذير شود. همين كه در برج‌هاي مسكوني اين اتفاق رخ مي‌دهد مي‌تواند راهي براي شناسايي و دزدي از واحدهاي ديگر باشد. به هر حال اين اتفاق كه به صورت غيرقانوني رخ مي‌دهد مي‌تواند زمينه ساز آسيب‌هاي اجتماعي بسياري باشد.
اقتصاد بيمار يكي از عوامل است
هوشنگ درمنش، كارشناس ارشد اقتصاد درباره اين معضل به «تعادل» مي‌گويد: متاسفانه هر جا نشاني از آسيب‌هاي اجتماعي باشد بايد بدانيم كه اقتصاد بيمار يكي از دلايل عمده آن به شمار مي‌رود. اينكه طي سال‌هاي اخير روند اجاره روزانه و ساعتي خانه افزايش پيدا كرده يكي از عمده دلايل آن مشكلات اقتصادي است كه مردم با آن مواجه‌اند. برخي افراد براي اينكه بتوانند هزينه‌هاي معيشتي خود را تامين كنند دست به اين كار مي‌زنند. برخي ديگر حتي با اينكه خود مستاجر هستند براي تامين هزينه‌هايشان خانه را به صورت ساعتي و روزانه و دور از چشم صاحبخانه اجاره مي‌دهند و به اين ترتيب شايد اجاره يك ماه خانه خود را تنها در يك روز تامين كنند.
او مي‌افزايد: وقتي مشكلات اقتصادي باعث مي‌شود تا افراد از محله‌هايي كه سال‌ها در آن زندگي كرده‌اند كوچ كنند اين روش مي‌شود يكي از راه‌هاي ماندگاري در آن محله‌ها. يك خانه در مركز شهر تهران بيش از ۱۵ ميليون اجاره‌بها دارد فرد اگر هر روز خانه‌اش را كرايه بدهد در پايان ماه بيش از مبلغ اجاره هم كسب مي‌كند چرا كه مبلغ اجاره‌هاي يك روزه در نقاطي مانند مركز شهر تهران كمتر از يك ميليون تومان نيست.
مدارك هويتي از افراد گرفته نمي‌شود
آرزو متين‌نيا، جامعه‌شناس در اين باره مي‌گويد: وقتي قرار است شما هيچ مدرك هويتي از افراد براي اجاره يك روزه يا چند ساعته دريافت نكنيد همين مساله باعث افزايش فساد در اين معاملات مي‌شود. يعني هر كسي مي‌تواند براي انجام هر كاري يك خانه را به مدت يك روز يا چند ساعت اجاره كند. رواج روابط خارج از عرف مي‌شود يكي از نتايج چنين بازاري. از سوي ديگر مساله امنيت اجتماعي افراد است كه با افزايش اين روند به خطر مي‌افتد. در واقع خانواده‌هاي ديگر هم كه در آن ساختمان زندگي مي‌كنند از امنيت كافي برخوردار نخواهند بود.
زير مجموعه‌اي به نام «كوتاه‌مدت»
افشين حسيني، مالك يك بنگاه مسكن در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: در حال حاضر شما حتي در سايت‌هاي شيپور و ديوار هم از اين دست آگهي‌ها با زيرمجموعه اجاره «كوتاه‌مدت» مي‌توانيد پيدا كنيد. سايت‌هاي غيررسمي مي‌نويسند اجاره روزانه و ساعتي اما سايت‌هاي رسمي كه نمي‌توانند از اين الفاظ استفاده كنند براي اينكه كار خود را قانوني جلوه دهند از كلمه «كوتاه‌مدت» استفاده مي‌كنند كه در واقع همان روزانه و ساعتي است.
او مي‌افزايد: متاسفانه اكثر افرادي كه اقدام به اجاره دادن خانه خود براي چند ساعت يا يك روز مي‌كنند اصلا برايشان مهم نيست مستاجر چه كسي است، آنها به مبلغ اجاره بيش از هر چيز توجه دارند. برخي افراد حتي وقتي به دنبال اين خانه‌ها مي‌گردند به بنگاه‌هاي املاك هم سر مي‌زنند اما قطعا چنين معاملاتي در بنگاه‌ها صورت نمي‌گيرد.
حسيني مي‌گويد: اين روش اجاره دادن خانه مي‌تواند عواقب خطرناكي داشته باشد. شايد اصلا فردي كه خانه‌اش را اجاره داده مورد حمله و دستبرد افرادي كه به عنوان مستاجر وارد خانه شده‌اند نيز قرار بگيرد. از طرف ديگر هر اتفاقي ممكن است در اين خانه‌ها و در آن چند ساعت رخ بدهد. از تجاوز به عنف گرفته تا حتي قتل يك انسان. بايد قوانين سختگيرانه‌تري براي اين موارد اتخاذ شود تا افراد به راحتي نتوانند به اين امكانات دسترسي پيدا كنند.
اين بنگاه‌دار در پايان مي‌گويد: بسياري از افراد كه دست به اين كار مي‌زنند خود مستاجر هستند و براي اينكه بتوانند اجاره‌بهای مسكن خود را بپردازند چنين كاري مي‌كنند. در واقع يكي از دلايل افزايش چنين موردهايي مشكلات اقتصادي است كه مردم با آن مواجه شده‌اند. در اين مواقع مساله مهم فقط مبلغ اجاره است و موجر و مستاجر سعي مي‌كنند خيلي در كار هم سرك نكشند و هر كدام به منافع شخصي خود برسند و در نهايت ممكن است اين اتفاق به نفع يا ضرر يكي از طرفين يا هر دو طرف تمام شود اما وقتي هيچ نظارتي بر چنين معاملاتي صورت نمي‌گيرد امكان هر اتفاقي هم وجود دارد.
