بودجه و گندم

هزينه بالاي خريد تضميني گندم براي دولت و به‌طور كلي يارانه سنگين گندم و نان و همچنين حساسيت‌ زياد در تامين اين كالاي استراتژيك، باید از دولت خواست كه قيمت خريد تضميني با توجه به واقعيت‌هاي بازار داخل و خارج تعيين شود و در مقابل حمايت از كشاورزان گندمكار با بسته‌هاي تشويقي انجام شود. در بند «ث» تبصره 8 اصلاحيه لايحه بودجه 1403 آمده است كه خريد تضميني گندم توسط شركت مباشر دولتي در سال آينده صرفاً در سقف مصارف يارانه‌اي نان صورت مي‌گيرد كه اتفاق خوبي است به شرطي كه براي اين خريد قيمت واقعي در نظر گرفته شود.
به تازگي اخباري مبني بر تعيين قيمت 19هزار و 500 توماني گندم براي خريد تضميني در سال زراعي پيش رو شنيده مي‌شود، در حالي كه سياست‌گذاران بايد به موضوع توجه داشته باشند كه هم‌اكنون گندم باكيفيت در كشور روسيه از كشاورز به قيمت 12هزار روبل براي هر تن خريداري مي‌شود. يعني قيمت يك كيلو گندم روسي با كيفيت در محل توليد معادل 6هزار و 700تومان در هر كيلوگرم است. در نتيجه اگر دولت مي‌خواهد بنا بر هر سياستي پول بيشتري به كشاورز بپردازد بهتر است مابه‌التفاوت مبلغ را تحت عنوان يارانه كشت به گندمكار بدهد و قيمت گندم را مطابق قيمت واقعي بين‌المللي تنظيم كند. خريد گندم با قيمت ۱۹۵۰۰  تومان در هر كيلو معادل ۳۹۰ دلار در هر تن است؛ در حالي كه آرد توليدي روسيه امروز با قيمتي كمتر از ۳۰۰ دلار به عراق صادر مي‌شود. عراق و افغانستان بزرگ‌ترين واردكنندگان آرد در دنيا هستند اما ما در اين دو بازار 1درصد هم سهم نداريم و دليل اصلي عدم توفيق در اين بازارهاي در دسترس، سياست‌هاي اشتباه تجميع يارانه و قيمت تمام شده گندم است. بار سنگين مالي 156هزار ميليارد توماني دولت در سال زراعي گذشته براي خريد تضميني بيش از 10.6 ميليون تن گندم از كشاورزان كه دولت را با كسري بودجه و مشكل در پرداخت مواجه كرد. تعيين قيمت 19هزار و 500 توماني بي‌توجهي به واقعيت‌هاي بازار است و فشار زيادي به دولت وارد خواهد كرد. در نهايت دولت بهتر است گندم با قيمت واقعي گندم خريداري كند و اگر مي‌خواهد از كشاورز براي توليد اين محصول استراتژيك حمايت كند، جداگانه و به‌صورت مشوق به كشاورز پرداختي داشته باشد.