طلا از بورس بخريم؟
اين روزها كلمه حباب در سكه و شمش و سرمايه‌گذاري در دنياي طلا براي حفظ سرمايه از ريسك‌هاي اقتصادي و سياسي بسيار به گوش مي‌رسد كه شايد بسياري سردرگم باشند كه كدام نوع از خريد طلا براي نگهداري ارزش ذاتي دارايي‌ها بهتر است و شايد بسياري نيز از حباب موجود در آنها آگاهي نداشته باشند و بسياري ديگر نيز علاقه‌مند به خريد صندوق‌هاي طلا هستند ولي نمي‌دانند كدام صندوق ارزندگي بيشتر و حباب كمتري دارد.
اين روزها كلمه حباب در سكه و شمش و سرمايه‌گذاري در دنياي طلا براي حفظ سرمايه از ريسك‌هاي اقتصادي و سياسي بسيار به گوش مي‌رسد كه شايد بسياري سردرگم باشند كه كدام نوع از خريد طلا براي نگهداري ارزش ذاتي دارايي‌ها بهتر است و شايد بسياري نيز از حباب موجود در آنها آگاهي نداشته باشند و بسياري ديگر نيز علاقه‌مند به خريد صندوق‌هاي طلا هستند ولي نمي‌دانند كدام صندوق ارزندگي بيشتر و حباب كمتري دارد. محاسبات نشان مي‌دهد، حباب سكه ۲۲ درصد ارزيابي شده است ولي حباب شمش طلا در بورس كالا منفي به دست آمده است كه اين نشان مي‌دهد قيمت سكه از ارزش ذاتي خود بالاتر است. با توجه به محاسبه مفصلي كه در جداول زير انجام شده است، حباب سكه ۲۲ درصد ارزيابي شده است ولي حباب شمش طلا در بورس كالا منفي به دست آمده است كه اين نشان مي‌دهد قيمت سكه از ارزش ذاتي خود بالاتر است و خريد سكه در بازار فيزيكي يا در ابزارهاي مالي كه به‌طور كامل به آن اشاره كرده‌ايم، در حال حاضر ارزنده نيست. به همين علت بسياري از سرمايه‌گذاران با توجه به اينكه حباب شمش منفي است به خريد آن روي آورده‌اند كه بايد توجه داشت كه در آينده مي‌تواند بر روي قيمت شمش و حباب آن اثر گذار باشد. دغدغه‌هاي كم درآمدها براي پس اندازهاي مطمئن و حفظ ارزش پول ملي خود در سال‌هاي اخير به اوج رسيده است؛ به خصوص همزمان با تورم‌هاي بالا كه به يك‌باره پس اندازهايي كه به سختي به دست آمده‌اند را بسيار كم ارزش كرده و سرمايه‌گذاران خرد را با دغدغه‌هاي بسيار مواجه ساخته است. در اين ميان، يكي از راه‌هايي كه به صورت سنتي براي حفظ ارزش پول ملي به شمار مي‌رود، خريد طلا است، هر چند كه در كنار كارمزد بالا، هزينه نگهداري آن نيز بسيار سنگين است؛ به علاوه اينكه به سرقت رفتن آن نيز هميشه باعث وجود نگراني‌هايي مي‌شود. بررسي‌هاي اقتصاد آنلاين نشان مي‌دهد كه ۵ روش وجود دارد تا مردم بتوانند دارايي خود را به طلا تبديل كرده و تمام ريسك‌هاي جانبي آن را كه در بالا اشاره شد، به حداقل برسانند.
گواهي سپرده سكه طلا
گواهي سپرده سكه طلا، ورقه بهاداري است كه نشان مي‌دهد شما چه ميزان سكه را به انبارهاي معرفي شده توسط سازمان بورس تحويل داده‌ايد. اين گواهي مويد مالكيت شما بر مقدار معيني سكه سپرده شده خواهد بود و نوعي پشتوانه و قبضي است كه در ازاي دارايي صادر مي‌شود. اين اوراق با تاريخ سررسيد است و شما مي‌توانيد به ۳ روش در اين اوراق سرمايه‌گذاري كنيد: تحويل فيزيكي در سررسيد، نوسان‌گيري يا تمديد سررسيد!
صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري كالايي با پشتوانه طلا
در راستاي تنوع‌سازي ابزارهاي بازار سرمايه، صندوق مبتني بر طلا نيز وجود دارد كه از قوانين مشخصي براي تقسيم سبد دارايي خود پيروي مي‌كنند. حداقل ۷۰ و حداكثر ۹۰ درصد از پرتفوي يك صندوق طلا از دارايي‌هايي چون گواهي سپرده سكه، سلف سكه، گواهي سپرده شمش طلا و ساير ابزارهاي مبتني بر دارايي‌هاي طلا تشكيل شده است. مابقي پرتفوي اين صندوق‌ها به دارايي‌هايي چون سپرده‌هاي بانكي، اوراق درآمد ثابت و … اختصاص مي‌يابد. مي‌توان مدعي بود كه با توجه به چينش سبد، اين صندوق‌ها ريسك بسيار كمتري را نسبت به خود طلا به سهامدارانش تحميل مي‌كند. چرا كه ۱۰ تا ۳۰ درصد آن مبتني بر اوراق درآمد ثابت است و در مواقع اصلاح يا ريزش، به عنوان ترمز عمل خواهد كرد!
گواهي سپرده شمش طلا
خريد و فروش شمش طلا از طريق تالار طلا در بورس كالا انجام مي‌شود. هر برگه گواهي سپرده شمش طلا معادل ۰.۱ گرم يا ۱۰۰ سوت طلا است. در صورتي كه قصدتان از خريد اين اوراق، تحويل گرفتن شمش طلا به صورت فيزيكي است، بايد حداقل ۱۱ هزار واحد گواهي سپرده شمش طلا خريداري كنيد. هر شمش طلا حدودا يك كيلوگرم وزن دارد. با توجه به اين مساله، قيمتي كه در تابلوي معاملاتي براي اين دارايي نمايش داده مي‌شود، قيمت يك برگه گواهي سپرده كالايي يا ۰.۱ گرم از شمش طلا است و عيار شمش طلاي سپرده شده حداقل ۹۹۵ است. شمش‌هاي طلا در خزانه‌هاي بانكي مورد تاييد بورس كالا نگهداري مي‌شوند و كيفيت و خلوص آنها توسط انبارداران معتبر بررسي مي‌شود. افرادي كه حداقل ۱۱ هزار واحد گواهي سپرده شمش طلا خريداري كرده‌اند، مي‌توانند براي تحويل فيزيكي شمش اقدام كنند. پس از ارايه درخواست ترخيص شمش به كارگزار و مشخص شدن زمان تحويل توسط بورس كالا، بايد شخص يا وكيل قانوني وي با همراه داشتن مدارك لازم به خزانه بانك ملت مراجعه و در حضور نماينده بورس، نماينده شركت توليدكننده و انباردار، شمش طلاي خريداري‌شده را تحويل بگيرد. خريداراني هم كه تعداد كمتري گواهي سپرده كالايي خريده‌اند مي‌توانند براي تحويل فيزيكي شمش طلا، فاصله حداقلي موجود تا آستانه مجاز تحويل را با خريد گواهي‌هاي بيشتر پر كنند. تخصيص دارايي به متقاضيان دريافت فيزيكي شمش طلا از سامانه مربوط به انبارداري و در فرآيندي كاملا تصادفي انجام مي‌شود. اگر مشتري در هنگام تحويل، شبهه‌اي در مورد اصالت كمي و كيفي شمش دريافتي داشته باشد مي‌تواند قبل از خروج از انبار، درخواست ارزيابي دارايي را ثبت كند. در فرايند ارزيابي شمش، اگر مشخصات اعلام‌شده مورد تاييد باشد، مشتري هزينه ارزيابي را پرداخت و دارايي خود را دريافت مي‌كند. اگر آزمايشگاه، مشخصات اعلام شده را تاييد نكند، انباردار موظف است هزينه ارزيابي را پرداخت و شمش طلاي جديد به مشتري تحويل دهد.
قرارداد اختيار معامله (آپشن) سكه طلا
در اين روش، كف و سقف مشخصي براي خريد و فروش سكه طلا تعيين مي‌شود. قراردادهاي اختيار معامله (آپشن) سكه طلا، قراردادهايي هستند كه به خريدار اوراق، اين حق را مي‌دهند تا در روز سررسيد قرارداد، سكه طلا را بسته به نوع قرارداد، بخرد يا بفروشد. فروشنده موظف است در صورت درخواست خريدار، سكه طلا را به خريدار بفروشد يا از خريدار بخرد. اين روش براي آن دسته از افراد كه اطمينان از رشد قيمت طلا داشته ولي موجودي كافي براي خريد آن ندارند بسيار مناسب خواهد بود.
قرارداد آتي صندوق طلا
قرارداد آتي صندوق طلا، قراردادي است كه بر مبناي آن خريدار متعهد مي‌شود در زمان مشخصي در آينده (مثلا يك ماه بعد)، ۱۰۰۰ واحد صندوق سرمايه‌گذاري طلا را با قيمت مشخصي از فروشنده بخرد و فروشنده هم متعهد مي‌شود در آن زمان مشخص، ۱۰۰۰ واحد صندوق سرمايه‌گذاري صندوق طلا را با قيمت مشخص به خريدار قرارداد آتي بفروشد. قراردادهاي آتي دو ويژگي منحصر به فرد دارند كه سبب جذابيت آنها در ميان سرمايه‌گذاران شده است: دو طرفه بودن بازار و وجود اهرم مالي. يعني در بازار آتي براي انجام معامله نياز به پرداخت كل ارزش معامله نيست و با داشتن تنها درصدي از سرمايه مورد نياز، مي‌توان به معامله‌گري در اين بازار پرداخت. در واقع هر معامله‌گر مي‌تواند چندين برابر سرمايه خود در بازار آتي سرمايه‌گذاري كند. البته دو روش آخر نياز به تحليل داشته و بدون دانش كافي، ريسك سرمايه‌گذاري را از خريد فيزيكي طلا بيشتر خواهد كرد. اما به علت مطالب مطروحه نمي‌توان منكر جذابيت اين بازارها شد.
