گروه راه و شهرسازي|
كمبود شديد ناوگان اتوبوس در تهران مسوولان شهري را وادار به تكاپو براي تامين حداقل ناوگان مورد نياز اين شهر كرده است. اين كار اما به راحتي ممكن نيست. از سويي نيازمند تامين منابع مالي مورد نياز براي اين كار است و از سوي ديگر، توان توليد داخلي محدود است و با اما و اگرهاي متعددي مواجه است. خريد اتوبوس از خارج نيز داستان خود را دارد و هيچ شركت خارجي نيز نمي‌تواند در كوتاه‌مدت چند هزار اتوبوس به ايران بفروشد. خريد اتوبوس‌هاي دست دوم از خارج نيز بعضا مورد تاييد سازمان محيط زيست نيست. با وجود اين، تنگناي مالي و همچنين فوريت تامين ناوگان، خريد‌هاي دست دوم را نيز در دستور كار مسوولان شهري قرار داده است. مهدي چمران، رييس شوراي اسلامي شهر تهران در همين رابطه گفت: ما از شركت‌هاي توليد‌كننده اتوبوس خواستيم كه هزار دستگاه اتوبوس را براي ما فراهم كنند و ما هزينه آن را نقدا پرداخت كنيم اما متأسفانه اين امكان را نداشتند.
چمران در گفت‌وگو با فارس، درباره واردات اتوبوس از خارج كشور گفت: اولويت ما اين نيست كه از خارج از كشور اتوبوس وارد كنيم اما امروز كه اتوبوس نداريم مجبوريم كه از كشورهاي ديگر اتوبوس وارد كنيم. وي افزود: ما از شركت‌هاي توليد‌كننده اتوبوس خواستيم كه هزار دستگاه اتوبوس را براي ما فراهم كنند و ما هزينه آن را نقدا پرداخت كنيم اما متأسفانه اين امكان را نداشتند چرا كه دولت قبل، ۱۰ سال هيچ اتوبوسي از آنها خريداري نكرده بود. چمران خاطرنشان كرد: يكي از اين اتوبوس‌سازان گفت مي‌توانند ۲۰۰ تا ۲۵۰ تا را فراهم كند و آن را هم تامين كردند و مديرعامل همان شركت شب عيد با بنده تماس گرفت و گفت ما ۵۰ اتوبوس ديگر را هم فراهم كرديم كه مي‌توانيد آن را از ما بگيريد. اما متاسفانه تهران آنقدر وسيع و بزرگ است كه ۵۰ اتوبوس به جايي نمي‌رسد و كسي آن را نمي‌بيند و حس نمي‌شود. رييس شوراي اسلامي شهر تهران ادامه داد: امسال هم خوشبختانه همان كارخانه به تعهد خود عمل كرده و ماهانه ۵۰ دستگاه را تحويل مي‌دهد اما باقي كارخانه‌ها اين رقم را كم و زياد مي‌كنند. وي با اشاره به عمر ۸ تا ۱۰ ساله اتوبوس‌ها افزود: امروز ما بايد ۹۰۰۰ دستگاه اتوبوس داشته باشيم كه از اين ۹ هزار دستگاه ۲۰۰۰ دستگاه بيشتر نداريم و ۷۰۰۰ دستگاه كمبود اتوبوس داريم و اين براي مردم دردآور و سخت است.
اتوبوس‌هاي ايراني؛ گران و كم‌كيفيت
در همين حال، رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي اسلامي شهر تهران، گفت: بررسي‌هاي اخير نشان داده كه اتوبوس‌هاي ايراني بسيار گران‌تر و البته بسيار كم‌كيفيت‌تر از نمونه‌هاي خارجي هستند. به گزارش ايرنا، سيد جعفر تشكري هاشمي در خصوص مباحث مطرح شده مبني بر دليل ورود مستقيم شهرداري تهران به واردات اتوبوس با وجود ظرفيت‌هاي داخلي، اظهار كرد: امروز يك اتوبوس برقي و ديزلي داخلي با نمونه مشابه ديگر كشورهاي سازنده تفاوت قيمت فاحشي دارد. وي با تأكيد بر اينكه اين شرايط نشان مي‌دهد قيمت محصول ايراني به هيچ عنوان رقابتي نيست، يادآور شد: توليدكنندگان داخلي به جز اتاق‌سازي در باقي بخش‌ها از جمله موتور، گيربكس، سيستم ترمز، جلوبندي و فرمان به صورت كامل واردات انجام مي‌دهند. به گفته وي، اينگونه نيست كه تصور كنيم اين كارخانجات، اتوبوس‌ساز هستند و جز اتاق و بدنه، مابقي تجهيزات را وارد مي‌كنند، از اين رو، قيمت اين محصولات گران‌تر از محصولات خارجي است جاي بحث دارد و بايد ببينيم چرا اين شركت‌ها نمي‌توانند رقابت كنند و محصولاتشان كيفيت پايين‌تر و قيمت بالاتري دارند. رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي اسلامي شهر تهران با تأكيد بر اينكه با وجود اين شرايط در حمايت از كارگر ايراني نه صنعتگر ايراني بايد محصول داخلي را خريداري كنيم، اضافه كرد: اما صنعتگران داخلي بايد بدانند كه اين راه بي‌نهايت نيست و در جايي حتماً به بن‌بست خواهد رسيد و از اين نوع رانتي كه در اختيار سازندگان داخلي است، جلوگيري خواهد شد. وي ادامه داد: در مجموع شهرداري تهران براي تأمين نياز ناوگان حمل و نقل عمومي و حمايت از توليد داخلي، هم خريد خارجي و هم داخلي انجام داده است تا سازندگان ديگر كشورها در واقع رقيبي كنار سازندگان داخلي باشد تا ايرادات را اصلاح كنند.
تشكري هاشمي در پاسخ به اينكه آيا «با توجه به قيمت بالاي اتوبوس‌هاي داخلي، خريد از اين شركت‌ها و حمايت از اين نوع توليد داخلي ضرر زدن به اقتصاد و جيب مردم نيست»؟ گفت: حمايت از توليد داخلي ضرر به جيب مردم نيست بلكه حمايت از مديري كه نمي‌تواند سيستم و مجموعه خود را با كفايت اداره كند، ايراد دارد و ما بايد كاري كنيم كساني كه مسووليت بر عهده گرفته‌اند وارد فضاي رقابت شوند. رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي اسلامي شهر تهران با تأكيد بر اينكه فضاي رقابتي به خودي خود ايرادي ندارد، تاكيد كرد: حمايت از صنعتگر ايراني به اين معنا كه تلاش كنند خود را به جايگاهي كه بايد برسانند، مشكلي ندارد اما اينكه رانتي به آنها داده شود، قطعا قابل قبول نيست. وي با اشاره به قراردادهاي منعقد شده با توليدكنندگان داخلي و خارجي براي تأمين اتوبوس‌هاي مورد نياز پايتخت، گفت: تمام قراردادهايي كه در ايران منعقد شده نسبت به اتوبوس‌هاي چيني كه بسيار با كيفيت‌تر هستند، قيمت بالاتري دارد.
