حمايت يا رونق اقتصادي؟
يكي از چالشهاي اصلي كه در سالهاي گذشته براي اقتصاد ايران به وجود آمده، پاسخ دادن به اين سوال است كه آيا بايد براي محدوديت و مشكلات كوتاهمدت موجود برنامهريزي كرد يا بايد با اصلاح كلان، شرايط را براي مدتي طولاني بهبود بخشيد، به نظر ميرسد كه تداوم اين چالش و موقعيت و نرسيدن به پاسخي دقيق در رابطه با آن خود به عاملي براي سردرگمي در اقتصاد ايران تبديل شده است.
يكي از چالشهاي اصلي كه در سالهاي گذشته براي اقتصاد ايران به وجود آمده، پاسخ دادن به اين سوال است كه آيا بايد براي محدوديت و مشكلات كوتاهمدت موجود برنامهريزي كرد يا بايد با اصلاح كلان، شرايط را براي مدتي طولاني بهبود بخشيد، به نظر ميرسد كه تداوم اين چالش و موقعيت و نرسيدن به پاسخي دقيق در رابطه با آن خود به عاملي براي سردرگمي در اقتصاد ايران تبديل شده است.
وقتي ما ميگوييم كه در طول سال چند ميليارد دلار قاچاق كالا در كشور وجود دارد، يعني نميتوان انتظار داشت كه اين ارقام از سوي كولهبران يا تهلنجيها به ثبت رسيده باشد. اگر قصد داريم با قاچاق فعلي مبارزه كنيم بايد ببينيم چه افرادي تامينكننده اين منابع مالي براي قاچاق هستند و با توجه به اينكه تعداد افرادي كه بتوانند اين حجم از پول را وارد قاچاق كنند زياد نيست، مقامات ميتوانند براي آن راهكارهايي پيدا كنند. واقعيت اين است كه وضعيت اقتصادي ساكنان اين مناطق تحت تاثير عوامل كوتاهمدت نيست و فراموشي مسائل كلان و عدم برنامهريزي براي توسعه اقتصادي باعث شده كه زيرساختهاي فعاليت اقتصادي در اين مناطق به وجود نيايد. همين مساله را ميتوان در ديگر حوزهها نيز رصد كرد. اگر راجع به نيروي كار صحبت كنيم، مشخصا شما دو شيفت هم كار كنيد و باز زندگي مالي درستي نداشته باشيد، حس مهاجرت به شما دست ميدهد. طبق قانون گفته شده است كه حقوق و دستمزد بايد بر اساس تورم افزايش پيدا كند در حالي كه اينگونه نيست، يعني كارمندان و كارگران از تورم عقب ماندهاند. اين وضعيت باعث بيانگيزگي براي كار ميشود. كنترل تورم در اقتصاد بايد صورت بگيرد تا از اين بحران عبور كنيم. بايد يك سياست انقباضي در اقتصاد توسط دولت اتخاذ شود و از نشر اسكناس بدون پشتوانه خودداري كنند تا اقتصاد به چرخه واقعي خود برگردد. اين چالش حتي در مسائل كلان ما نيز اثرات منفي خاص خود را گذاشته است. بايد توجه داشت كه اولين مورد در سرمايهگذاری ميزان سود پروژه و امنيت آن است، از همين روي چين هم در اين زمينه ملاحظاتي دارد و به نظر ميرسد كه اندكي در رابطه با ايران محافظهكارتر شده است. در اين شرايط لازم است كه روي ديپلماسي اقتصادي و سياسي كار شود وگرنه با مشكل مواجه خواهيم شد. بايد اين مساله را هم در نظر داشته باشيم كه هر كشور ملاحظات و منافع خاص خود را دارد. به اين ترتيب بهبود موقعيت كلان و كاهش چالشها اولويتي جدي است كه بايد به آن توجه ويژه كرد.