اهميت ارتباطات جهاني براي اقتصاد ديجيتال
چندي پيش، طرح شكل‌گيري اتحاديه منطقه‌اي تخصصي با نام «اتحاديه همكاري‌هاي ديجيتال خاورميانه» معرفي شد و از تلاش اتاق بازرگاني تهران، به عنوان پاويون نيرومند بخش خصوصي، براي شكل‌گيري اين اتحاد و همكاري استراتژيك ميان اتاق‌هاي مشترك كشورهاي منطقه خبر داده شد. پس از طرح اين ايده، افرادي از اكوسيستم فناوري نظرات خود را پيرامون اين ايده مطرح كردند.
چندي پيش، طرح شكل‌گيري اتحاديه منطقه‌اي تخصصي با نام «اتحاديه همكاري‌هاي ديجيتال خاورميانه» معرفي شد و از تلاش اتاق بازرگاني تهران، به عنوان پاويون نيرومند بخش خصوصي، براي شكل‌گيري اين اتحاد و همكاري استراتژيك ميان اتاق‌هاي مشترك كشورهاي منطقه خبر داده شد. پس از طرح اين ايده، افرادي از اكوسيستم فناوري نظرات خود را پيرامون اين ايده مطرح كردند. موضوعي كه اغلب فعالان اكوسيستم روي آن اتفاق‌نظر دارند، اين است كه اين ايده اگرچه مي‌تواند باعث رشد و ارتقاي همكاري بين كشورها شود و نياز به ارتباطات جهاني بيشتر از هميشه حس مي‌شود، اما موانعي مانند تحريم، رانت و انحصار بر سر راه آن وجود دارد كه بايد حل شود. «فرزين فرديس»، عضو هيات‌رييسه اتاق بازرگاني تهران، با اشاره به اينكه ايده تشكيل اتحاديه همكاري‌هاي ديجيتال خاورميانه هنوز در مراحل اوليه قرار دارد، گفت: «مهم‌ترين نكته‌اي كه بايد به آن توجه داشت، اين است كه صنايع مرتبط با اقتصاد ديجيتال ما، به‌ويژه صنايع ICT، سال‌هاست كه عملاً ارتباط و پيوند خود با عرصه جهاني را - چه در بحث مشاركت‌هاي راهبردي و چه در بحث ارايه سرويس‌ها و خدماتشان به ساير كشورها - از دست داده است؛ اتفاقي كه به‌واسطه شرايط تحريمي و محدوديت‌هاي داخلي و بين‌المللي كه به ما تحميل شده، رخ داده است.» به گفته فرديس، بعضي از سياست‌هاي داخلي در سال‌هاي گذشته، موجب شده است تا بنگاه‌هاي اقتصادي ما به‌جاي تفكر بين‌المللي و فتح بازارهاي منطقه، بيشتر به استفاده از فضاي رانت، انحصار و محدوديت روي بياورند. «حسين اسلامي»، رييس سازمان نظام صنفي رايانه‌اي تهران، با اشاره به اينكه كشوري مثل ايران با پتانسيل بالاي سرمايه انساني بايد پيشنهادهايي را در اين حوزه مطرح كند، گفت: «البته موانعي نيز بر سر راه اين اتحاديه وجود دارد كه لازم است بخش خصوصي بيش‌ازپيش براي طراحي درست و اجراي دقيق آن با يكديگر گفت‌وگو كنند. ما هم به همكاري سازمان نظام صنفي با اتاق تهران و اتاق ايران علاقه‌منديم و آمادگي داريم كه مشاركت لازم را درخصوص طراحي اين اتحاديه و پيشنهاد آن داشته باشيم.» «محمد خلج»، در پاسخ به سوال ديجياتو مبني بر اينكه شكل‌گيري اتحاديه همكاري‌هاي ديجيتال خاورميانه چه دستاوردهايي را براي صنعت ICT به‌دنبال خواهد داشت؟ گفت: «صرف‌نظر از مشكلاتي كه براي تشكل‌هاي صنفي داخلي وجود دارد و همچنين با نبود انسجام و اتحاديه‌اي براي كسب‌و‌كارهاي فضاي مجازي، كمترين آورده تشكيل چنين اتحاديه‌اي يادگيري و استفاده از تجربيات فعالين ساير كشورها در تعاملات حاكميتي و مواجهه با تنظيم‌گري است.» او معتقد است كه تشكيل اتحاديه‌اي بين‌المللي مي‌تواند دستاوردهاي مختلفي داشته باشد كه حداقل آورده آن يادگيري و استفاده از تجربيات فعالين ساير كشورهاست. خلج البته تأكيد كرد كه در كنار شكل‌گيري چنين اتحاديه‌هايي، بايستي نگاه‌ها در كشور به سرمايه‌گذار خارجي تغيير كند تا كارايي اين اتحاديه دوچندان شود.
«صادق فرامرزي»، نايب‌رييس نصر تهران، باور دارد كه پيشنهاد اتاق بازرگاني روي كاغذ ايده خوب و قابل‌تقدير است: «اينكه در خاورميانه هم‌افزايي بين كشورهاي ساكن صورت بگيرد (چيزي كه سال‌ها قبل در امريكا و اروپا رخ داد)، حتماً براي اركان اين حوزه نيز خوب است، اما اينكه اين موضوع تا چه ميزان شدني است، جاي بحث دارد.» او همچنين گفت: «اميدوارم دوستان ما در اتاق بازرگاني به آن فكر كرده باشند، چرا كه موانعي مانند تحريم ازجمله موانع جدي در مراحل پس از امضاي توافق‌نامه است؛ اينكه رشد معاملاتي كه رشد بيزنس‌‌هاي داخلي را به‌دنبال دارد، به يك‌سري تسهيلات بين‌المللي وابسته است كه تحريم‌ها مانع آن خواهند شد.» «كيوان جامه‌بزرگ»، عضو هيات‌مديره سازمان نظام صنفي رايانه‌اي تهران، در اين باره گفت: «هيچ صنعتي ازجمله ICT نمي‌تواند با اتكا صرف به بازار داخلي، رشد كيفي در تراز بين‌المللي داشته باشد. فرايند رشد حاصل تلاش و بازخورد است و رقابت با آنان كه از بازارهاي بين‌المللي بازخورد مي‌گيرند، براي بازيگران كوچك داخلي غيرممكن است. لذا كمترين دستاورد حضور در تعاملات بين‌المللي، يادگيري و رشد است.» او با تأكيد بر اينكه تحريم حتماً و قطعاً مانع بزرگي است، اظهار داشت: «وقتي حتي افتتاح حساب بانكي براي اشخاص حقيقي و حقوقي در بسياري از كشورها براي ايرانيان غيرممكن است، تعاملات تجاري هم عقيم و محدود خواهند بود.» «ميلاد منشي‌پور»، هم معتقد است كه شكل‌گيري يك اتحاديه موسوم به اتحاديه همكاري‌هاي ديجيتال خاورميانه علي‌الظاهر پيشنهاد خوبي است، اما اين پيشنهاد در شرايط كنوني كارايي ندارد. او باور دارد كه شركت‌هاي ايراني به‌خاطر شرايط مختلف در خارج از ايران چندان شانس موفقيت ندارند. او همچنين تأكيد كرد كه مشكلات بزرگ‌تري بايد حل شوند تا بتوان شكل‌گيري اين اتحاديه را موضوعي اميدواركننده براي اكوسيستم فناورانه كشور دانست. «مجتبي توانگر»، رييس كميسيون اقتصاد ديجيتال مجلس، در گفت‌وگو با ديجياتو بر لزوم تشكيل ارتباط با بخش خصوصي كشورهاي جهاني تأكيد كرد: «يكي از كاستي‌هاي بخش خصوصي ما، مخصوصاً در بخش شركت‌هاي فناور، فقدان ارتباط كافي و موثر با بخش خصوصي ساير كشورها، به‌ويژه كشورهاي منطقه بوده و جاي شركت‌هاي ايراني در بسياري از مجامع بين‌المللي و منطقه‌اي خالي است. لذا هرگونه تقويت ارتباطات منطقه‌اي و بين‌المللي براي شركت‌هاي فناور و استارتاپي ايران ارزشمند خواهد بود.» توانگر با اشاره به تحريم‌ها و موانعي كه ممكن است بر سر راه تشكيل چنين اتحاديه‌هايي ايجاد شود نيز گفت: «تحريم‌ها آثار منفي خودش را دارد و قابل كتمان نيست، اما اصل شكل‌گيري اتحاديه‌اي از اين دست، ارتباطي به تحريم ندارد. معضل عدم ارتباط شركت‌هاي داخلي با شركت‌هاي مشابه منطقه‌اي و جهاني يك معضل تاريخي بوده و قبل از تحريم‌ها نيز وجود داشته است. اتفاقاً در همين شرايط تحريم كه البته برقراري اين نوع ارتباطات را سخت مي‌كند، برخي شركت‌هاي داخلي با شركاي خارجي كارهاي مشترك انجام داده‌اند كه بررسي تجربيات اين شركت‌ها در برقراري ارتباط با شركاي خارجي مي‌تواند راهگشا باشد.»
