بخشودگی مالیاتی و چند ابهام
رییس سازمان مالیاتی دیروز خبر از بخشش فرارهای مالیاتی کشور داد؛ اما همچنان پرسش‌های بسیاری در فضای مالیاتی وجود دارد که باید به آن پاسخ داده شود.
مهم‌ترین ابهام در این میان دریافت مالیات از تراکنش‌های بانکی مردم است، در پی کسری بودجه‌های بالا و پی در پی سال‌های اخیر، سازمان مالیاتی درصدد جبران آن از طریق مالیات بر تورم ایجاد شده توسط دولت است. سوالات و ابهاماتی در این خصوص به‌شرح زیر مطرح است: در وهله نخست باید مشخص شود اعداد و ارقامی که در خصوص دریافت مالیات‌ها از تراکنش مطرح شده مبتنی بر چه منطقی است و با چه کار کارشناسی تهیه شده؟ (عدد 100 تراکنش و 35 میلیون در ماه) افراد ضعیفی که با این تراکنش امرار معاش می‌کنند باید مالیات دهند؟ اگر شخصی میلیاردی تراکنش داشته باشد اما کمتر از 100 تراکنش داشته باشد مشمول این مالیات نمی‌شود؟ سپس باید دید، مالیات‌های چندگانه که بر یک موضوع وضع می‌شود چه سرنوشتی دارد؟ فرض کنید ملکی خالی هست و در عین حال بیشتر از ده میلیارد ارزش دارد. سوم، فردی که اموالی از گذشته داشته و ارزش روز آن پایین بوده یا به ارث برده است. در حال حاضر هم درآمدی ندارد. مثلا پیرزن نود‌ساله خانه‌دار، لیکن ارزش ملک او به‌دلیل تورم ایجاد شده مشمول مالیات شده است.
از کجا آن را پرداخت کند؟ توجیه عدالت مالیاتی چگونه خواهد بود؟ چهارم، مالیات‌های بیشتر اعمال شده و خواهد شد؟ آیا به تناسب آن خدمات ارایه شده از سوی دولت افزایش یافته است؟ پنجم، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی معاف از مالیات یا مشمول مالیات بسیار ناچیز چرا مالیات پرداخت نمی‌کنند؟ محاسبات نشان می‌دهد اگر مالیات حقه و قانونی بر آنها وضع شود، رقم بسیار بالایی از کسری بودجه دولت برطرف می‌شود. ششم، در شرایط رکودی حاکم بر مبنای منحنی لافر، وضع مالیات‌های مختلف و مضاعف و چندگانه، موجب تحدید و کاهش تولید و کاهش اشتغال می‌شود، در این‌صورت در طی زمان پایه‌های مالیاتی تضعیف شده و مالیات حقیقی جذب شده کاهش خواهد یافت.
چرا با این وجود چنین مالیات‌هایی وضع می‌شود؟ هفتم، اعمال مالیات بر بازارهای موازی، چون خودرو، مسکن، ارزو طلا، ... موجب خروج نقدینگی از این بازارها می‌شود. هم تورم‌زا است و هم فشار بر نرخ ارز خواهد داشت برای خروج سرمایه‌های مالی از کشور. چه تمهیداتی در این خصوص اندیشیده شده است؟ هشتم، شدت گرفتن مهاجرت به‌دلیل فشار مالیاتی را چگونه تدبیر می‌کنید؟ هم‌اکنون بسیاری از نخبگان، نیروی کار ماهر و غیرماهر نظری به کشورهای همسایه منجمله ترکیه، عمان، امارات، و... دارند. و عده‌ای کوچ کرده‌اند. این خود موجب تضعیف پایه‌های مالیاتی می‌شود. نهم، چرا برجام را اجرا نمی‌کنید و به معاهدات بین‌المللی نمی‌پیوندید؟ که هم گشایش اقتصادی و تولید را به‌دنبال دارد و هم به تبع افزایش تولید، افزایش درآمدهای مالیاتی خودبه‌خود اتفاق می‌افتد.
دهم، چرا با وجود کسری بودجه بالا، بودجه انبساطی در سال 1401 تصویب کرده‌اید و مایل به اجرای آن هستید؟ ادغام سازمان‌ها و نهادهای موازی، کاهش و قطع بودجه‌های غیرضرور، و انضباط مالی اصولی و منطقی و... کارساز خواهد بود. یازدهم، آیا سیستم مالیاتی مالیات‌ها را با نگاه به توسعه اقتصادی برنامه‌ریزی و اجرا می‌کند؟ یا بر مبنای روزمرگی؟ اینها پرسش‌هایی است که باید به آن پاسخ داده شود تا دورنمایی از ضرورت‌های آینده در بازار کسب و کار و اقتصاد فراهم شود.
