دست از مقایسه کردن برداریم

محبوبه حیدری

مقایسه کردن یکی از مخرب‌ترین رفتارهایی است که می‌تواند شخصیت و اعتماد به نفس آدم‌ها را به شکل جبران‌ناپذیری مخدوش کند. مساله اینجاست که وقتی والدین دست به مقایسه فرزند خود با دیگران می‌زنند در واقع او را در یک فشار روحی و روانی قرار می‌دهند.

به نظر بسیاری از والدین مقایسه کردن باعث می‌شود تا فرد انگیزه پیدا کند و برای رسیدن به اهداف خود تلاش بیشتری انجام بدهد در حالی که این روش کاملا اشتباه است.

وقتی شما کودک خود را با دیگر کودکان مقایسه می‌کنید در واقع به او این تفکر را القا می‌کنید که از نظر شما فرد کافی نیست و برای اینکه فرزند شما باشد لیاقت لازم را ندارد اما اگر بتواند مانند دیگری باشد می‌تواند این لیاقت را به دست بیاورد. اولین ضربه‌ای که به اعتماد به نفس کودک وارد می‌شود همین جا اتفاق می‌افتد. مادر و پدر برای اینکه بتوانند فرزندانی با اعتماد به نفس و موفق داشته باشند باید از همان سال‌های اول کودکی مدام به او یادآوری کنند که به وجودش افتخار می‌کنند او را با تمام رفتارهای درست و نادرست دوست دارند و برای اینکه بتواند به فرد موفقی تبدیل شود همواره از او حمایت می‌کنند.

چنین رفتارهایی به فرد انگیزه می‌دهد تا در زندگی گام‌های مثبت بیشتری برداشته و با اعتماد به نفس به سوی اهداف خود برود. اما وقتی ما سعی می‌کنیم به فرزندمان بفهمانیم که از نظر ما کودک بهتر کودک دیگری است و او این ویژگی‌ها را ندارد اعتماد به نفس او را هدف قرار می‌دهیم و کاری می‌کنیم که از همان کودکی نسبت به خود و تصمیم‌هایی که می‌گیرد همیشه دچار شک باشد و چه بسا در بزرگسالی این عدم اعتماد به نفس و شک دایمی باعث شود که موقعیت‌های مهم زندگی‌اش را از دست بدهد. چرا که هیچ‌وقت به تصمیم‌هایی که می‌گیرد اطمینان ندارد و شک و دو دلی او را از استوار قدم برداشتن به سوی اهدافش دور می‌کند.

به‌طور معمول والدین در بیشتر موارد برای اینکه فرزندان خود را وادار به تلاش بیشتری برای کسب نمرات عالی در درس‌های مدرسه کنند دست به مقایسه او با همسالانش می‌زنند غافل از اینکه این کار نه تنها فرزند شما را به تلاش بیشتری تشویق نمی‌کند بلکه انگیزه او را برای تلاش از بین می‌برد چرا که با این کار به او القا می‌کنید نمی‌تواند به آن میزان که دلخواه شما است موفق شود و این مساله باعث سرخوردگی در فرد می‌شود.

اما نوع دیگر مقایسه که می‌تواند مخرب باشد به واسطه فضای مجازی طی سال‌های اخیر رخ داده است. اینکه افراد خود را با کسانی که در فضای مجازی زندگی موفقی از خود به نمایش می‌گذارند مقایسه می‌کنند. در حالی که ممکن است ۹۰ درصد چیزهایی که ما می‌بینیم رنگی از واقعیت نداشته باشند اما وقتی خود را با این افراد به ظاهر موفق، پولدار و... مقایسه می‌کنیم در واقع با سرخورده کردن خود باعث می‌شویم که انگیزه برای تلاش و کوشش بیشتر را از دست بدهیم چرا که فکر می‌کنیم هر چه بیشتر تلاش کنیم باز هم نمی‌توانیم به آن زندگی پر زرق و برقی که در فضای مجازی شاهدش هستیم دست پیدا کنیم.

هر دو این مقایسه‌ها اشتباه است و می‌تواند شالوده شخصیتی فرد را با مشکل مواجه کند. چه مقایسه کردن کودکان با هم سالانشان چه مقایسه کردن خودمان با افراد به ظاهر موفق در فضای مجازی. قبل از هر چیز باید دست از مقایسه کردن‌برداریم و موفقیت‌هایی را که با امکانات موجود به دست آورده‌ایم بررسی کنیم. این کار می‌تواند اعتماد به نفس از دست رفته را به ما بازگرداند و کاری کند آشتی دوباره با زندگی داشته باشیم.