تصویر آماری از واردات «خودرو و موبایل»

رییس‌کل گمرک در نشست هیات نمایندگان اتاق تهران، وضعیت تجارت خارجی کشور و درآمدهای گمرک را را ارایه آمارها به تصویر کشید. محمد رضوانی‌فر سه خبر مهم درباره واردات خودرو، موبایل و شمش طلا داد.

طبق داده‌های محمد رضوانی‌فر واردات موبایل افت کرده و ورود شمش طلا به کشور آزاد شد. همچنین بنابر آمار ارایه شده، تعداد کل خودروهای واردشده و اظهارشده در گمرکات در چهارماه نخست سال ۱۶۰۰ دستگاه است، که تاکنون فقط ۷۲۷ دستگاه خودرو ترخیص شده است.

   وضعیت درآمدی گمرک

رییس‌کل گمرک در نشست روز گذشته هیات نمایندگان اتاق تهران به ایراد سخنرانی پرداخت و در ابتدای این گزارش با اشاره به اینکه عوامل موثر بر درآمدهای گمرک شامل ارزش دلاری واردات، نرخ ارز، ماخذ موثر حقوق ورودی و عوارض صادراتی است، گفت: درآمد واریزی به خزانه از سوی گمرک از حدود 17 هزار میلیارد تومان در سال 1400 با 269 درصد رشد به حدود 64 هزار میلیارد تومان رسیده است.

محمد رضوانی‌فر توضیح داد که در قانون بودجه سال 1401 حدود 190 میلیارد ریال بابت حقوق ورودی خودرو مصوب شده که با توجه به عدم انجام واردات خودرو، درآمدهای پیش‌‌بینی شده از این بابت محقق نشده است همچنین با کاهش ماخذ حقوق ورودی از 4 درصد به یک درصد حدود 35 هزار میلیارد تومان از درآمدهای گمرکی محقق نشده است. همچنین با تغییر ارز مبنای حقوق ورودی از ارز ترجیحی به ETS، میزان معافیت‌ها و تخفیفات گمرکی نیز به‌طور فزاینده‌ای افزایش داشته به گونه‌ای که اعمال معافیت و تخفیفات (جمعی- خرجی) در سال 1401 بالغ بر 165 هزار میلیارد ریال از وصول‌های گمرک را کاهش داده است.

رضوانی‌فر در ادامه به وضعیت درآمدی گمرک در 5 ماهه سال 1402 اشاره کرد و گفت: در قانون بودجه سال 1402 احکامی مرتبط با حوزه تجارت وجود دارد که گمرک ایران جهت تسریع در اجرایی شدن احکام مزبور پیگیری‌های لازم را به‌عمل آورده است؛ احکامی نظیر یک درصد حقوق گمرکی مواد اولیه، ماشین‌آلات خط تولید، عوارض نیم درصد محصولات خام و نیمه‌خام و عوارض محصولات آب‌بر. رییس‌کل گمرک کشور در ادامه با اشاره به آمار مقایسه‌ای تجارت خارجی در سال‌های 1400 و 1401 افزود: مجموع ارز مبادلات خارجی کشور از رقم تقریبی 101 میلیارد دلار با رشد 11.2 درصدی به حدود 113 میلیارد دلار در سال 1401 افزایش پیدا کرد.

   ارزش گمرکی صادرات و واردات چقدر بوده؟ 

به گفته رییس‌کل گمرک، متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی از 396 دلار در سال 1400 به 436 دلار در سال 1401 رسیده است، که نشانگر رشد 10 درصدی است. همچنین کالاهای پتروشیمی از نظر وزن 40 و از نظر ارزشی 44 درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهند. طی سال 1401 معادل 23.3 میلیارد دلار صادرات کالاهای پتروشیمی صورت گرفته است.

عمده‌ترین کالای صادراتی در این سال «گاز طبیعی مایع شده» به ارزش 7 میلیارد دلار بوده است که سهمی بالغ بر 13 درصد از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده است. محمد رضوانی‌فر همچنین عنوان کرد که بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران در سال 1401 به ترتیب کشورهای چین، عراق، ترکیه، امارات و هند بوده و این پنج کشور با مجموع سهمی در حدود 73 درصد از وزن، 76 درصد از کل ارزش صادرات کشور را به خود تخصیص داده‌اند. او متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی را 1605 دلار عنوان کرد که نسبت به رقم 1286 دلار در سال قبل 25 درصد رشد داشته است. رضوانی‌فر در ادامه توضیح داد: اقلام اساسی شامل ذرت، برنج، دانه سویا، گندم، روغن آفتابگردان، جو و کنجاله سویا موجود در فهرست 10 قلم اول کالاهای وارداتی، در مجموع از نظر وزنی 57 درصد و از نظر ارزشی 21 درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

انواع گوشی‌های تلفن همراه نیز در مجموع بالغ بر 3 میلیارد دلار، معادل 5 درصد از کل ارزش واردات کشور را به خود اختصاص داده است. رییس‌کل گمرک در ادامه به آمار تجارت خارجی در 5 ماهه نخست سال جاری هم پرداخت و گفت: ارزش صادرات کشور طی این مدت معادل 18.7 میلیارد دلار برآورد شده در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل معادل 20.4 میلیارد دلار بود و مقایسه این دو رقم نشان‌دهنده کاهش حدود 8.3 درصدی صادرات در سال جاری است که این کاهش عمدتاً ناشی از کاهش قیمت‌های جهانی پتروشیمی بوده است. ارزش واردات طی این مدت نیز با 8.7 رشد از 21.5 میلیارد دلار در سال 1401 به 23.4 میلیارد دلار در سال جاری رسیده است. به این ترتیب، مجموعه ارزش مبادلات خارجی کشور در 5 ماهه نخست سال 1402 از 41.9 میلیارد دلار در سال گذشته به 42.1 میلیارد دلار در سال جاری رسیده است. رشد ارزش تجارت خارجی در شرایطی رقم خورده است که به گفته رضوانی‌فر، وزن مبادلات خارجی نیز این افزایش را تجربه کرده و وزن مبادلات از 560 میلیون تن در 5 ماهه سال 1401 به 673 میلیون تن طی همین مدت در سال 1402 رسیده و این ارقام حاکی از رشد 20.2 درصدی وزن مبادلات است.

او گفت: در 4 ماهه نخست امسال، عمده‌ترین کالای صادراتی «گاز طبیعی مایع شده» به ارزش 1.6 میلیارد دلار بوده که سهمی بالغ بر 11 درصد از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده و عمده‌ترین کالای وارداتی «ذرت دامی» به ارزش 1.3 میلیارد دلار بوده که سهمی بالغ بر 6.6 درصد از کل ارزش واردات را به خود اختصاص داده است. همچنین «انواع گوشی‌های همراه» دومین قلم وارداتی کشور به ارزش 0.7 میلیارد دلار است که سهم 3.6 درصدی از صادرات کشور را به خود اختصاص داده است.  رییس‌کل گمرک کشور افزود: بیشترین میزان مبادلات بازرگانی به لحاظ ارزش متعلق به استان هرمزگان با رقمی بالغ بر 6079 هزار تن و به ارزش 13.1میلیون دلار بوده است. این استان در مجموع بالغ بر 26.44 درصد از وزن و 35.45 درصد از ارزش کل مبادلات کشور را به خود اختصاص داده است. استان تهران هم با اختلاف قابل توجهی با ارقام 325 هزارتن و 69 میلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد.

   چقدر خودرو و موبایل وارد کردیم؟

محمد رضوانی‌فر با اشاره به واردکنندگان و صادرکنندگان بزرگ در کشور گفت: آمار واردات خودروی ترخیص شده از گمرک تا 25 مرداد سال 1402 معادل 727 دستگاه به ارزش تقریبی 17.2 میلیون دلار است. همچنین آمار واردات گوشی موبایل مسافری 149 هزار 166 دستگاه به ارزش تقریبی 90 میلیون دلار بوده است. در عین حال، 4 میلیون 472 هزار و 39 دستگاه موبایل نیز از ابتدای سال جاری تا 25 مردادماه به روش تجاری وارد کشور شده که ارزش دلاری آن 885 میلیون و 619 هزار دلار بوده است. واردات موبایل طی این مدت از نظر تعداد 4.39 درصد و از نظر ارزش 18.49 درصد کاهش یافته است.  او گفت: یکی از ظرفیت‌های مطلوبی که ایجاد شده، آزاد شدن واردات شمش طلا است که در سه ماه نخست سال جاری 877 کیلوگرم به ارزش 57 میلیون دلار به صورت مسافری و 3.835 کیلوگرم به ارزش 248 میلیون و 681 هزار دلار نیز به روش تجاری وارد شده است.