گلی ماندگار|
روز گذشته وزیر بهداشت و درمان بعد از مدت‌ها با اصحاب رسانه نشستی رسمی داشت تا در مورد دستاوردهای نظام سلامت در زمان تصدی‌گری خود بر این وزارت خانه گزارش دهد. گزارشی که هر چند مملو از خبرهای خوب بود اما این نکته را یادآوری می‌کرد که آیا واقعا آن چیزی که وزیر بهداشت به عنوان دستاورد به آن اشاره می‌کند برای مردم و بیمارانی که در سطح شهرها و استان‌ها در حال دریافت خدمات درمانی هستند هم قابل رویت هست یا نه؟ سوال اساسی اینجاست که اگر وضعیت نظام سلامت به این خوبی است که وزیر در نشست خبری به آن اشاره می‌کند پس صدای نارضایتی بیمارانی که به دلیل ازدحام در بیمارستان‌های دولتی خدمات باکیفیت دریافت نمی‌کنند و یا بیمارانی که برای تهیه داروهای خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و ... چرا به گوش وزیر نرسیده و اگر رسیده چرا پاسخی شفاف برای آن ندارد.
از سوی دیگر در این نشست خبری وزیر بهداشت و درمان هیچ اشاره‌ای به اخراج و یا بازنشستگی اجباری ۲۰۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشکده‌های علوم پزشکی نکرد. هر چه بود وعده‌هایی از افزایش تخت‌های بیمارستانی تا تامین ذخایر استراتژیک دارو و... بود. در واقع وزیر بهداشت به گونه‌ای در مورد وضعیت بهداشت و درمان کشور به رسانه‌ها گزارش داد که انگار هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد در واقع وزارت بهداشت و درمانی که عین‌اللهی در نشست خبری خود به تصویر کشید بهشت برینی است که تمامی امکانات مورد نیاز مردم را به وفور می‌توان در آن یافت.
تحقق وعده‌ها از نگاه مسوولان و مردم
مهم‌ترین نکته‌ای که وزیر بهداشت و درمان در رابطه با دستاوردهای این وزارتخانه بیان کرد، اجرایی شدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است که بنا بر ادعای بهرام عین‌اللهی این مهم بعد از ۱۵ سال بالاخره در دولت سیزدهم به اجرا گذاشته شده است. این در حالی است که همین چند روز پیش رییس سازمان نظام پرستاری از اجرای ناقص قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری گلایه کرده بود و در مصاحبه‌ای گفته بود که این قانون هنوز به‌طور کامل اجرایی نشده است و البته پرستاران زیادی هستند که در این زمینه گلایه مندند. اما گویا وزیر بهداشت و درمان إصرار دارند اجرایی شدن این قانون را یکی از دستاوردهای مهم وزارت بهداشت و درمان در دولت سیزدهم بدانند.
از سوی دیگر مدت‌هاست که بسیاری از بیماران خاص به دلیل کمبود و یا نبود داروهای مورد نیاز خود با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند. بارها این مشکل از سوی مسوولان حوزه واردات دارو و تولید کنندگان داخلی مطرح شده است. اما حالا وزیر بهداشت از ذخیره استراتٰژیک دارو در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: برای جبران کمبودهای دارویی، اختصاص یک و نیم میلیارد دلار ارز ترجیحی بر اساس انعقاد تفاهم نامه با بانک مرکزی انجام شده و ۱۲ هزار میلیارد تومان نیز سازمان برنامه و بودجه برای تامین دارو اختصاص ۳۰ هزار میلیارد تومان نیز توسط بانک مرکزی در حوزه دارو تامین شده تا با این اعتبارات ذخایر استراتژیک برای جبران کمبودهای مقطعی ایجاد شود زیرا این کمبودها در برخی مقاطع وجود دارد. همچنین در راستای تامین دارو مجلس شورای اسلامی ۹ درصد ارزش افزوده به صفر رسیده و عوارض گمرکی از ۴ درصد به یک درصد کاهش یافت.
سوال اینجاست که اگر چنین اتفاقات بزرگی در زمینه دارویی کشور رخ داده است چرا نمود بیرونی آن برای بیمارانی که به دنبال تهیه دارو سرگردان در داروخانه‌ها هستند عیان نمی‌شود. مساله اینجاست که بین وعده تا عمل همیشه فاصله‌ای است که مردم بیش از بقیه آن را حس می‌کنند.
بیمه‌های رایگانی که فایده ندارند
در بخش دیگری از سخنان وزیر بهداشت و درمان به بیمه رایگان ۱۲ میلیون ایرانی اشاره شده است. سوال اینجاست که این بیمه‌های رایگان در بخش درمان و دارویی چقدر مورد استفاده این افراد قرار می‌گیرند. ازدحام موجود در بیمارستان‌های دولتی از یک سو کمبود کادر درمان از سوی دیگر باعث شده تا بسیاری از مراجعان به این بیمارستان‌ها از کیفیت خدمات ابراز نارضایتی کنند در حالی که فرسوده بودن تجهیزات بیمارستانی در بیمارستان‌های دولتی یکی دیگر از عواملی است که باعث می‌شود بسیاری از بیماران برای دریافت خدماتی نظیر سی تی اسکن، سونوگرافی و ... به مراکز خصوصی که بیمه قبول نمی‌کنند معرفی شوند و به این ترتیب این بیمه‌های رایگان دردی را از بیمارانی که توان پرداخت هزینه‌های درمانی را ندارند دوا نمی‌کند.
به گفته عین‌اللهی ۱۲ میلیون نفر در ۵ دهک نخست جامعه که فاقد هر گونه بیمه پایه سلامت بوده زیر چتر حمایت بیمه قرار گرفتند وفرانشیز درمانی این دهک‌ها صفر شد و دستورالعمل بیمه روستایی و عشایر تدوین و به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد.
او بیمه رایگان ۳ ماهه همه ایرانیان فاقد بیمه، قیمت‌گذاری جدید اقلام تولید داخل، اجرای ۹۸ درصدی نسخه الکترونیک، انجام ۲ هزار پروژه بهداشتی جدید با زیر بنای بیش از ۱۰۸ هزار متر مربع و تکمیل ۴ هزار و ۴۰۰ پروژه بهداشت، تشکیل قرارگاه سلامت خانواده و نظام ارجاع و تکمیل برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر از دی ماه ۱۴۰۱، اجرای طرح سلامت خانواده و نظام ارجاع از اردیبهشت سالجاری با اولویت مناطق محروم، را از دیگر دستاوردهای دولت عنوان کرد.
اما وزیر بهداشت به هیچ کدام از مشکلاتی که در زمینه درمان و دارو در بیمارستان‌های دولتی وجود دارد و پذیرش بیش از ظرفیت بیمار در این بیمارستان‌ها اشاره‌ای نکرد. به این مساله که نظام ارجاع همچنان مانند سال‌های گذشته به صورت دست و پا شکسته در حال اجرایی شدن است حرفی به میان نیاورد. به هر حال حوزه بهداشت و درمان در کشور علیرغم تمامی وعده‌ها و بزرگ نمایی‌هایی که از سوی مسوولان آن صورت می‌گیرد کمبودها و مشکلات عدیده‌ای دارد که باید فارغ از تمامی وعده‌ها به آن رسیدگی شود. اینکه پروژه‌های بیمارستانی افتتاح شوند تنها راه‌حل مشکلات این حوزه نیست. تا زمانی که کادر درمان کارآمد به میزان استاندارد در بیمارستان‌ها به خصوص بیمارستان‌های دولتی حضور نداشته باشند همیشه یک پای درمان می‌لنگد.
دیدارهای دوجانبه با ۲۰ کشور دنیا
وزیر بهداشت با اشاره اینکه طی ۲ سال اخیر دیدارهای دو جانبه با ۲۰ کشور دنیا انجام شده است، گفت: حضور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل مطلوب بوده و دیدارهای دو جانبه طی ۲ سال اخیر با ۲۰ کشور دنیا در جهت تقویت دیپلماسی سلامت و تحکیم روابط با کشورهای دیگر انجام شد. عین‌اللهی تصریح کرد: درسفرهای اخیر که به کشورها داشتم در بحث صادرات دارو که مازاد داریم از جمله داروهای تقویتی، در بخش وتجهیزات پزشکی و انتقال تجارب شرکت‌های دانش بنیان که پیشرفت‌های خوبی داشتیم، تفاهم نامه‌هایی با کشورهایی آفریقایی انجام شده است. به گفته او، توافقات در زمینه تبادل استاد و دانشجو در کشورهای مختلف انجام شده و با توجه به اینکه بورکراسی اداری در حوزه واردات دارویی ایران به تاجیکستان لغو شده، صادرات ما در این بخش وسیع‌تر می‌شود و تربیت مدیران نظام سلامت، ارایه راهنماهای بالینی و گردشگری سلامت از جمله تفاهم نامه‌ها ی با کشورهای همسایه است.
ادعاهای وزیر یا واقعیت موجود
اما اینکه وزیر بهداشت و درمان مدعی شده که در بحث صادرات دارو ایران می‌تواند موفق عمل کند چون ذخایر دارویی خوبی دارد، نشان‌دهنده این مطلب است که مسوولان عموما از آنچه در متن جامعه می‌گذرد اطلاع دقیقی در دست ندارند. اگر ما ذخایر دارویی خوبی داریم که می‌توانیم از آن برای صادرات به کشورهای دیگر استفاده کنیم چرا در مقاطعی حتی پیدا کردن قرص سرماخوردگی هم در داروخانه‌های برای مردم دشوار می‌شود.
مگر می‌شود ما بتوانیم در بخش صادرات دارو موفق عمل کنیم در حالی که حتی تولید داروهای داخلی در کشور به دلیل حذف ارز ترجیحی برای تولیدکنندگان داخلی هم با مشکلات فراوانی همراه است. مگر می‌شود هر از گاهی صدای گروهی از بیماران خاص به دلیل نبود و کمبود دارو بلند باشد آن وقت وزیر بهداشت وقت از صادرات دارو به کشورهای آفریقایی سخن بگوید. مسوولان ما در حالی از موفقیت‌ها در زمینه‌های مختلف داد سخن سر می‌دهند که واقعیتی دیگر در بطن جامعه در جریان است.
تعدیل پرستار و اخراج پزشکان چه شد؟
وزیر بهداشت در حالی که داشت دستاوردهای دولت در حوزه بهداشت و درمان را بر می‌شمرد هیچ اشاره‌ای به تعدیل ۱۷ هزار نیروی پرستاری بعد از فروکش کردن پاندمی کرونا نکرد. او در رابطه با وعده استخدامی که به این پرستارها داده شده بود اما در نهایت بعد از اینکه دیگر به آنها نیازی نداشتند تعدیل شدند حرفی به میان نیاورد. او حتی درباره اخراج و بازنشستگی اجباری ۲۰۰ عضو هیات عملی دانشگاه‌های علوم پزشکی هم نظر نداد. هر چه بود تعریف و تمجید از دستاوردهایی بود که شاید برای مسوولان قابل درک و رویت باشد اما برای اکثر مردمی که برای درمان بیماری‌های خود با حوزه بهداشت و درمان سر و کار دارند شبیه به یک وعده اجرا نشده و شعاری که هیچ وقت رنگ حقیقت به خود نمی‌گیرد خواهد بود.
