گلناز پرتوی مهر|
گواهی سپرده کالایی بستری برای سوق دادن نقدینگی کشور به سمت معاملات صحیح است و از فعالیت‌هایی مانند خرید سکه، دلار، مسکن و خودرو به عنوان اقدامات دلال گونه جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر، قبلاً فقط وزارت نفت و کارمندانش در بخش بازاریابی نفتی فعال بودند و عرضه گواهی سپرده کالایی سبب می‌شود که هر خریدار داخلی نفت تبدیل به یک بازاریاب شود و تنوع بخشی به مبادی فروش نفت کشور اتفاق بیفتد. اگر افراد آموزش‌دیده و با تجربه به این حوزه ورود کنند، نتایج خوبی به دست می‌آید. واقعیت این است که بخش خصوصی خلاقیت بالاتری نسبت به دولتی‌ها دارد و می‌تواند با نوآوری به ابداع روش‌های بهتری برای فروش نفت مبادرت کند و این موضوع در نهایت به نفع کشور است.
به گزارش «تعادل» نفت کالایی راهبردی به شمار می‌رود که همواره مشتریان خاص خودش را دارد. مهم است وقتی که مازاد عرضه وجود دارد بتوانیم از طریق برخی سازوکارهای تخصیصی و چانه‌زنی شرای بهتری را برای خودمان به وجود بیاوریم. گواهی سپرده کالایی یک ورقه بهادار است که در بورس قابلیت پذیرش و معاملات دارد. این اوراق گواهی از یک کالای معینی که در بورس پذیرش شده است، نشئت می‌گیرد. شرکتی که متقاضی است اول انباری را نزد سازمان بورس مشخص و آن را پذیرش می‌کند. بعد که انبار پذیرفته شد، به ازای کالاهای موجود در انبار یک قبض انبار صادر می‌شود که این قبض توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بنا بر واحدی که اعلام شده است، تبدیل به اوراق گواهی می‌شود و به صورت الکترونیک در حساب ناشر وثیقه می‌شود و قابلیت معامله پیدا می‌کند. بعد از آن، اطلاعیه گشایش انبار در سایت رسمی بورس باید منتشر شود که در آن مشخصات کالای انبار مورد پذیرش، نحوه معامله، نحوه تحویل کالا، نحوه تسویه حساب قید می‌شود.
خرید گواهی سپرده نفت خام یکی از راه‌هایی است که مردم و بخش خصوصی می‌توانند ارزش سرمایه‌های خود را در برابر نوسانات بازار نفت حفظ کنند. در واقع، خرید گواهی سپرده نفت خام به معنای خرید حق انتخاب برای فروش نفت خام در آینده است. این گواهی‌ها به صورت معمول توسط بانک‌ها و موسسات مالی صادر می‌شوند و معمولاً در بازار بورس معامله می‌شوند.
یکی از مزیت‌های خرید گواهی سپرده نفت خام این است که ارزش سرمایه‌های مردم و بخش خصوصی در برابر نوسانات بازار نفت و تورم ناشی از رشد نقدینگی و بی‌ثباتی اقتصادی حفظ می‌شود. با خرید گواهی سپرده نفت خام، می‌توان به صورت مستقیم از قیمت‌های نفت در آینده بهره‌مند شد. این گواهی‌ها به معنای خرید حق انتخاب برای فروش نفت خام در آینده به قیمت تعیین شده هستند. بنابراین، در صورتی که قیمت نفت در آینده افزایش یابد، ارزش گواهی سپرده نفت خام نیز افزایش خواهد یافت و مالکان آن می‌توانند سود خوبی کسب کنند.
همچنین، خرید گواهی سپرده نفت خام می‌تواند به تنوع‌بخشی در مبادی فروش نفت کمک کند. با توجه به تحریم‌های نفتی علیه ایران، تنوع‌بخشی در مبادی فروش نفت می‌تواند به کاهش تأثیرات این تحریم‌ها کمک کند. با داشتن گواهی سپرده نفت خام، می‌توان به صورت مستقیم با خرید و فروش نفت در بازار بین‌المللی نفت مبادله کرد و از این طریق به تنوع‌بخشی در مبادی فروش نفت کمک کرد. با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از درآمد کشور براساس صادرات نفت است، استفاده از اوراق گواهی سپرده نفت خام به عنوان یک راهکار جدید در بازار نفت، می‌تواند به کاهش وابستگی به چندین مبادله فروش نفت و همچنین حذف ریسک‌های پذیرش پول واردات شود.
به‌طور کلی، خرید گواهی سپرده نفت خام می‌تواند یکی از راه‌های موثر برای حفظ ارزش سرمایه‌ها و تنوع‌بخشی در مبادی فروش نفت باشد. با این حال، همانند هر بازار دیگری، بازار گواهی سپرده نفت خام نیز دارای ریسک‌هایی است و باید با دقت و شناخت کافی وارد این بازار شد.
نظرات حمید اسدی، کارشناس بازار سرمایه و بورس را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
کشف قیمت واقعی نفت ایران با گواهی سپرده کالایی نفت خام
اسدی در ارتباط با عملکردهای گواهی سپرده کالایی نفتی گفت: گواهی سپرده نفت می‌تواند بحث تأمین مالی و تجمیع نقدینگی خوبی در جامعه انجام دهد و صرفاً توسط اشخاص حقوقی خصوصی بدون هیچ گونه وابستگی به نهادهای دولتی پیش برود. ویژگی دیگری که برای گواهی سپرده نفتی در نظر گرفته شده، این است که سررسیدها 36 ماهه تعریف شده و در 18 ماهه اول صاحبان گواهی‌ها هزینه انبارداری نمی‌پردازند و در 18 ماهه دوم مبلغ کمی پرداخت می‌کنند، این موارد مثبت هستند. اما جنبه بسیار مهم گواهی سپرده این است که بتوانیم به واسطه این طرح و توسعه روابط سیاسی و بین‌المللی خود به نقل و انتقال مواد پالایشی و نفتی خود بپردازیم و در نهایت افزایش فروش نفت را داشته باشیم. اینکه در هجده ماهه اول هزینه انبارداری گرفته نمی‌شود، یک پتانسیل برای تجمیع نقدینگی در بازار به وجود می‌آورد.
وی در ادامه گفت: در این طرح تسویه‌ها به صورت ریالی و بر اساس بهای روز ارز خواهد بود که تا حدی ریسک سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد. از آنجایی‌که نفت در بازارهای جهانی با ارزش دلار خرید و فروش می‌شود، در کشور ما نیز معاملات نفتی بر اساس نرخ روز ارز خواهد بود که توجیه منطقی دارد. تسویه ریالی با بهای روز ارز می‌تواند یک جنبه مثبت برای گواهی سپرده باشد. امسال بازارهای جهانی نفت خیلی واکنش‌های مثبتی به اتفاقات بین‌المللی نشان ندادند و کاهش قیمت را تجربه کردیم. شاید در بازه زمانی فعلی با توجه به پیش‌بینی‌ها در مورد کاهش قیمت نفت، تسویه ریالی با بهای روز ارز کمی برای سرمایه‌گذاران ایجاد چالش کند، اما این موضوع قطعاً در درازمدت گزینه سرمایه‌گذاری جذابی است.
اسدی خاطرنشان کرد: گواهی سپرده کالایی نفتی می‌تواند یک ابزار برای کشف قیمت هم باشد و قطعاً در بازار فیزیکی تأثیرگذار است. از آنجایی‌که این خرید و فروش در بورس کالا انجام می‌شود، کشف قیمتی که صورت می‌گیرد، عادلانه خواهد بود. این طرح جوانب مختلفی دارد و ما باید بتوانیم طوری آن را طراحی کنیم که دارنده این گواهی در نقدشوندگی آن هیچ گونه ریسکی را متحمل نشود. باید این پتانسییل برای سرمایه‌گذاران وجود داشته باشد که گواهی‌ها را در هر زمانی که بخواهند تبدیل به هر چیزی که مایل هستند، بکنند. اگر این اتفاق بیفتد، جذابیت بالایی به بازارهای سرمایه به لحاظ مالی اضافه می‌شود.
