صنعت نفت و گاز برای اقتصاد ایران حیاتی است و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. در طول سال‌ها، دولت سیاست‌هایی را با هدف تغییر این بخش، کارآمدتر و پایدارتر کردن آن برای آینده به اجرا گذاشته‌اند اما هر کدام یکی پس از دیگری به مشکل خورد و مساله صنعت نفت و گاز کشور را حل نکرد. به گزارش «تعادل» بسیاری از فعالیت‌ها در صنعت نفت و گاز واجد شرایط تحقیق و توسعه هستند، از جمله اکتشاف و حفاری چاه، افزایش بازیافت نفت، پایداری زیست‌محیطی و... اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه می‌تواند اعتباری در مقابل بدهی‌های مالیات بر درآمد شرکت یا بازپرداخت تا 10 سال باشد. هر شرکت ایرانی اعم از خصوصی یا دولتی مشروط به اینکه فعالیت آنها واجد شرایط باشد و با قوانین و مقررات مربوطه مطابقت داشته باشد از این مزایا برخوردار است.
اعتبار مالیاتی برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه در صنعت نفت و گاز ایران با هدف ترویج تحقیق در مورد منابع انرژی جایگزین، توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، جلوگیری از خام‌فروشی، کاهش اثرات زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی، افزایش قابلیت‌های پردازش و افزایش کارایی عملیاتی است. از آنجایی که این فعالیت‌ها به مهارت‌ها و تخصص‌های فنی سطح بالا نیاز دارند، شرکت‌هایی که در این فعالیت‌ها شرکت می‌کنند نیز می‌توانند از نیروی کار ماهر بهره‌مند شوند که دغدغه اشتغال نخبگان در این صنعت را نیز به همراه خواهد داشت.
شکی نیست که سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه یک بازی برد برد برای صنعت نفت و گاز ایران است. در حالی که دولت ایران به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد خود است، این اعتبار مالیاتی بستری را برای سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در فعالیت‌های تحقیق و توسعه فراهم می‌کند و آن را به یکی از فرصت‌های کلیدی کشور برای تغییر صنعت نفت و گاز تبدیل می‌کند. نوآوری و پیشرفت‌های فناوری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه، زمانی که به‌طور کامل در بخش نفت و گاز به کار گرفته شود، پتانسیل مقابله با بزرگ‌ترین چالش‌های این صنعت از تحریم‌ها را دارد که نتیجه آن آینده‌ای پایدار برای اقتصاد ایران است.
اعتبار مالیاتی برای تحقیق و توسعه در صنعت نفت و گاز ایران، انگیزه‌ای حیاتی برای شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در نوآوری و پیشرفت‌های فناوری است. این سیاست بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر کشور برای ایجاد صنعت نفت و گاز پایدارتر و کارآمدتر است که می‌تواند منجر به رشد و افزایش رقابت‌پذیری جهانی کشور شود. تا زمانی که شرکت‌ها از این فرصت در فعالیت‌های تحقیق و توسعه استفاده کنند، صنعت نفت و گاز ایران مسیر تحول را ادامه خواهد داد و منافع بلندمدت آن برای مدت بسیار طولانی محسوس خواهد بود. در ادامه نظرات رضا وفایی یگانه، معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران را در خصوص لزوم چاره‌اندیشی برای فاصله گرفتن از خام فروشی و اعمال سیاست‌هایی مانند اعتبار مالیاتی را می‌خوانید.
ضرورت سوق دادن صنعت نفت و گاز کشور به سمت تحقیق و توسعه
وفایی یگانه با اشاره به این موضوع که خام فروشی به معنای کاهش اشتغال و سطح درآمدهای دولت و فعالان اقتصادی است، به «تعادل» گفت: وقتی کالاهای با ارزش افزوده بالاتر تولید شوند، دولت می‌تواند درآمد مالیاتی بیشتری کسب کند و این موضوع به نفع کشور است. عقل سلیم حکم می‌کند که به اعمال نیاز است و باید امکاناتی فراهم شود. در وهله اول لازم است که سطح تکنولوژی‌های خود را ارتقا دهیم. وقتی قرار است کالای نهایی تولید کنیم باید این محصول در بازارهای بین‌المللی قابلیت رقابت داشته باشد. این امر مستلزم دستیابی به فناوری‌های بالاست. باید شرایطی به وجود بیاوریم که به لحاظ قیمتی و کیفی محصول ما شرایط خوبی داشته باشد.
وی در ادامه گفت: فناوری‌هایی که الان بنگاه‌های اقتصادی کشور از آن استفاده می‌کنند، کمی قدیمی است. باید با استفاده از ظرفیت‌هایی مانند شرکت‌های دانش بنیان در راستای بهبود این موضوع گام‌برداریم. حتی در برخی موارد لازم است که واردات تکنولوژی داشته باشیم. اقدام دیگری که می‌توانیم در این ارتباط صورت دهیم این است که امکانات مالی و بانکی در اختیار بنگاه‌ها قرار دهیم تا به تقویت بخش‌های تحقیق و توسعه خود بپردازند. به‌طور کلی، به منظور توسعه زنجیره ارزش محصولات باید به افزایش توان رقابتی بنگاه‌های اقتصادی خود در سطح بین‌المللی بپردازیم و سیاست‌هایی در این ارتباط اعمال کنیم.
معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران خاطرنشان کرد: طرح‌هایی مانند اعتبار مالیاتی که قرار است هزینه‌های تحقیق و توسعه صنایع را به عنوان اعتبار مالیاتی برای آنها در نظر بگیریم، کمک‌کننده است. در دنیا برای اینگونه سیاست‌ها ساختارهایی شکل گرفته است که باید ما هم از آنها بهره ببریم. شاید بنگاه‌های اقتصادی نتوانند به تنهایی ریسک تحقیق و توسعه را بپذیرند و در این ارتباط می‌توانیم از صندوق‌های ریسک پذیر استفاده کنیم. یکی دیگر از روش‌هایی که می‌تواند موثر باشد، تقویت اتحادیه‌ها و تشکل‌ها است. وقتی بنگاه‌های اقتصادی با یکدیگر همراه شوند می‌توانند اقدامات بزرگی شکل دهند. البته مصوبات مجلس از جمله سیاست اعتبار مالیاتی، قانون جهش تولید دانش بنیان، قانون ترک تشریفات و سیاست تولیدات بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز در خصوص حمایت از صنایع در راستای توسعه زنجیره ارزش محصولات تأثیرگذار خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: اینکه در سیاست اعتبار مالیاتی تلاش شده است به صورت هدفمند صنایع به سمت تقویت بخش تحقیق و توسعه سوق داده شوند و نمی‌توانند مبالغ را در جای دیگری هزینه کنند، بسیار کمک‌کننده خواهد بود. واقعیت این است که اگر بتوانیم با اعمال سیاست‌هایی صنایع را به سمت تولید محصولات نهایی ببریم، بسیاری از مشکلات کشور از جمله اشتغال، کمبود درآمد و ... را حل کرده‌ایم. عملیاتی کردن این سیاست نیازمند همراهی سازمان‌های مختلف از جمله سازمان مالیاتی کشور است.
