برای توسعه کسب و کار و حصول موفقیت در سال 1402 چه باید کرد؟ اولین و آخرین توصیه من برای فعالان اقتصادی در سال 1402 توزیع ریسک در فضای کسب و کار است. نباید استراتژی کسب سود به عنوان هدف نهایی کسب و کار مد نظر قرار گیرد. اگر فعالان اقتصادی سود می‌خواهند باید توزیع ریسک کنند. اگر توزیع ریسک کنند، سود هم از پی آن می‌آید اما بدون این رویکرد، نصیبی جز زیان نخواهند برد.
اما توزیع ریسک در اقتصاد یعنی چه؟ یعنی صاحب کسب و کار، بیشتر از 20درصد مسوولیت ریسک را قبول نکند.اساسا در همه جای دنیا اگر کسب و کاری بیشتر از 20درصد ریسک داشته باشد، شکست می‌خورد. وقتی 85درصد سرمایه‌گذاری‌ها در اروپا و امریکا شکست خورده، یعنی نباید همه مسوولیت و ریسک به وسیله فعال اقتصادی برداشته شود. به عبارت روشن‌تر، فرد معادل سرمایه‌گذاری خود، باید بدهی هم داشته باشد یا ریسک کسب و کار خود را بفروشد. یعنی معادل میزانی که سرمایه‌گذار از بازار طلب دارد، بدهی هم داشته باشد.
این روند باعث می‌شود تا ریسک کسب و کار توزیع شود. در یک کلام توصیه استراتژی من در سال 1402 آن است که صاحبان کسب و کار30درصد از ریسک کسب و کار را به فروش برسانند. این فروش یا باید به بانک صورت بگیرد یا به طلبکارها. در این میان اگر قیمت‌ها بالا برود، تفاوتی در کسب و کار فرد نمی‌کند، اگر پایین هم بیاید باز هم تکانه‌ای جدی برای فرد ایجاد نمی‌کند. اما یکی از راهکارهای توزیع ریسک در سال 1402 برون‌سپاری است.
مثلا زمانی یک پیمانکار کاری را می‌گیرد و 30درصد آن را به پیمانکاران خرد می‌سپارد. وارد‌کننده‌ای بخشی از کار را به وارد‌کننده دیگری محول می‌کند. برون‌سپاری یک شکل خاص ندارد و می‌تواند در اشکال مختلف ظهور کند. نباید گفت کارها سود دارد و همه سود را می‌خواهم شخصا برداشت کنم. این روند باعث می‌شود تا کسب و کارها، ضرر کنند و همه بار ضرر به دوش فرد بیفتد. استراتژی دولت در ایران این نیست که خواب سرمایه را کم کند.
البته خواب سرمایه در ایران از جهان بیشتر است. بازار هم این را متوجه شده است. بنابراین سراغ کارهایی که به خواب سرمایه در گردش طولانی نیاز دارد، نمی‌رود.بازار به کارهایی که سرمایه در گردش طولانی می‌خواهد بی‌توجهی نشان می‌دهد. یکی از دلایلی که مردم سراغ معاملات زودبازده می‌روند همین است که احساس می‌کنند می‌توانند کسب و کارهای سریع‌تری را پیدا کند. بازار به صورت ذاتی اینطور عمل می‌کند. حرف من این است که هرکسی می‌تواند سرعت گردش سرمایه‌اش را بیشتر کند.
این هدفی است که صاحبان کسب و کار در سال 1402 باید مد نظر قرار دهند.نباید فراموش کرد 3سال آینده زمان فعال شدن ریسک‌های سیستمی در ایران و جهان است. در واقع ریسک‌های سیستمی پنهان در این بازه زمانی نمایان می‌شود. یکی از راهکارهای مقابله با ریسک‌های سیستمی سرعت گردش سرمایه است. اگر کسی فکر می‌کند صیانت از کسب و کار جز با کاهش سرعت گردش سرمایه ممکن است، اشتباه محض است.
با هیچ شیوه‌ای این اثرات را نمی‌توان خنثی کرد. بنابراین الگوی کسب و کار برای سال 1402 این است که باید 20درصد ریسک کسب و کار توسط فعال اقتصادی برداشته شود و مابقی توزیع شود. 30درصد به بانک یا طلبکار محول شود. 30درصد هم برون‌سپاری شود. 20درصد هم باید سرعت سرمایه در گردش زیاد شود. با این رویکرد می‌توان توقع داشت که کسب و کارها در سال 1402 بهبود یابند.
