بازار خودرو دست چه کسانی است؟

تعادل |

بازار خودرو طی روزهای اخیر، شاهد افزایش قیمت‌ها در انواع محصولات داخلی بوده است. فعالان بازار کمبود عرضه خودروی صفر در بازار را مهم‌ترین عامل افزایش قیمت‌ها می‌دانند؛ چرا که نرخ دلار این هفته نسبت به هفته گذشته شاهد جهش قیمتی نبود و سایر مولفه‌ها نیز تغییراتی بر بازار خودرو به وجود نیاورده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد درحال حاضر مهم‌ترین مقصر افزایش قیمتها شرکت‌های خودروساز هستند؛ چراکه مشکلات آنها در تکمیل خودروهای ناقص و تاخیر در عرضه خودرو عاملی شده تا بازار با کمبود خودروی صفر روبرو باشد. در همین حال رابطه یکی از فروشندگان خودرو، می‌گوید: هرچند به تاخیر افتادن مذاکرات می‌تواند بر بازار نیز اثر منفی داشته باشد، اما افرادی وجود دارند که بازار خودرو را به دست گرفته‌اند. از این رو، اگر ۱۴۰ هزار خودرو وارد بازار شود قطعا روی کاهش قیمت تاثیر می‌گذارد. او هم علت اصلی افزایش نرخ‌ها را عدم تزریق خودرو به بازار می‌داند. با اینکه عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت بوده و رقابت نقش مهمی در قیمت دارد؛ اما صنعت خودرو در کشور به دلیل انحصاری بودن، خارج از اصول است. برهمین اساس، واردات می‌تواند باعث ایجاد رقابت و ارتقای کیفیت شود.

    چرا قیمت خودرو افزایشی شد؟ 

بازار خودرو طی دو روز اخیر، شاهد افزایش قیمت‌ها در انواع محصولات داخلی بوده است. به‌طوری که درحال حاضر، پراید ۱۱۱ با رشد ۲ میلیون تومانی با قیمت ۱۵۶تومان، تیبا۲ با رشد یک میلیون تومانی با قیمت ۱۶۳ میلیون تومان، تیبا صندوقدار با رشد یک میلیون تومانی با قیمت ۱۵۱ میلیون تومان، کوئیک دنده‌ای ۱۷۴ میلیون تومان، کوئیک اتوماتیک پلاس ۲۳۷ میلیون تومان، پراید ۱۳۲ با رشد ۱ میلیون تومانی با قیمت ۱۳۳ میلیون تومان مورد معامله قرار می‌گیرد.

همچنین سمند ال ایکس با رشد ۲ میلیون تومانی با قیمت ۲۴۷ میلیون تومان، سمند‌ای اف سون با رشد ۲ میلیون تومانی با قیمت ۲۵۶ میلیون تومان و پژو ۴۰۵ جی ال ایکس با رشد۱ میلیون تومانی ۲۳۵ میلیون تومان قیمت گذاری شده است. 

همچنین در بازار خودرو، پژو پارس نیز شاهد افزایش قیمت بوده که به نحوی قیمت این محصول نسبت به هفته گذشته ۲ میلیون افزایش داشته و به ۲۹۱ میلیون تومان رسیده است. علاوه براین پژو ۲۰۶ تیپ ۲ با افزایش ۲ میلیون تومانی با قیمت ۲۵۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵با افزایش ۱ میلیون تومانی با قیمت ۲۹۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ صندوقدار با افزیش یک میلیون تومانی با قیمت ۲۹۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۰۸ با قیمت ۹۵۲ میلیون تومان و دنا با رشد ۲ میلیون تومانی با قیمت ۳۳۱ میلیون تومان مورد معامله قرار می‌گیرد. البته بین محصولات مونتازی شاهد افت ۱۰ میلیون تومانی پژو ۲۰۰۸ هستیم و سوزوکی ویتارا اتوماتیک نیز ۱۰ میلیون تومانی ارزان شد و یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون تومان قیمت خورد.

    افزایش ۵ تا ۲۰ میلیون تومانی  در روزهای اخیر

به اعتقاد فروشندگان خودرو با وجود تمام صحبت‌ها مبنی بر افزایش عرضه خودرو در بازار این موضوع محقق نشده و کاهش عرضه خودروهای صفر عاملی شده تا قیمت‌ها در بازار روند افزایشی داشته باشند. در همین حال، ابراهیم مددیان رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی تبریز در گفت‌وگو با « ایلنا» در مورد آخرین وضعیت بازار خودرو و علت سیر افزایشی نرخ خودرو در چند روز اخیر اظهار کرد: بازار در مهرماه با وعده وزیر مبنی بر ساماندهی بازار و افزایش تولید و طرح مجلس برای واردات خودرو با شروط خاص، نسبتا آرامی داشته و قیمت‌ها هم کاهش جزئی داشت. ولی در آبان‌ ماه با وجود اینکه نرخ ارز ثابت بود اما فروشنده‌ها قیمت را به صورت روزانه افزایش دادند. به‌طوریکه در برخی از خودروهای شاهد افزایش ۲ تا ۲۰ میلیون تومانی قیمت‌ها در ۱۰ روز گذشته بودیم.

وی افزود: به نظر می‌رسد که قرعه‌کشی خودرو هیچ کمکی به ساماندهی بازار نکرد، این روش ناموفق را ما چهل سال پیش تجربه کردیم. قریب به ۱۰ درصد از ثبت‌نام کنندگان، مصرف‌کننده واقعی هستند و ۹۰ درصد از آنها فروشنده بوده و یا شماره ملی انها برای گرفتن خودرو توسط سفته‌بازان و دلالان به قیمت ۵ تا ۳۰ میلیون تومان بسته به نوع خودرو خریداری می‌شود. متاسفانه این خودروها باید به بازار تزریق شود. این نوع ثبت نام به نوعی رانت محسوب می‌شود.

مددیان همچنین در ادامه تصریح کرد‌: با اینکه قیمت خودرو درحال افزایش است اما تحرک و معامله‌ای در بازار وجود ندارد. عده‌ای هم به علت حفظ ارزش پول خود اقدام به خرید در بازار خودرو می‌کنند.

او با اشاره به نرخ روز خودرو گفت: پراید ۱۳۱ که هفته پیش ۱۳۸ میلیون تومان بود الان ۱۴۱ میلیون تومان است، قیمت پراید هاچ بک ۱۶۱میلیون تومان، دنا پلاس ۳۸۰میلیون تومان، تیبا ۱۵۵ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ حدود ۲۳۸ میلیون تومان، سمند LX که ۲۰ روز قبل ۲۴۶ تا ۲۴۷ میلیون تومان بود حدود ۲۵۵ میلیون تومان، پژو پارس ۲۹۲ تا ۲۹۳ میلیون تومان، تیوفایو ۳۲۸ میلیون تومان، پراید ۱۱۱ حدود ۱۶۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ حدود ۲۵۵ میلیون تومان و V۸ حدود ۳۱۰ میلیون است. گرچه هایما حدود ۲۰ میلیون تومان افزایش قیمت داشته اما قیمت ها پلاس به دلیل اینکه مشمول ثبت‌نام فوری است تقریبا ثابت مانده و بین ۸۰۵ تا ۸۱۰ میلیون تومان است.

رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی تبریز در بخش دیگری از اظهارات خود گفته است: با اینکه عرضه وتقاضا تعیین‌کننده قیمت بوده و رقابت نقش مهمی در قیمت دارد؛ متاسفانه صنعت خودرو در کشور به دلیل انحصاری بودن، خارج از اصول است. 

او با تاکید بر اینکه واردات می‌تواند باعث ایجاد رقابت و ارتقای کیفیت شود، عنوان کرده، وقتی ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو به دلیل نقص فنی در پارکینگ دپو می‌شود خود باعث افزایش قیمت می‌شود. مدیر ایران خودرو نیز گفته که ۶۷ درصد از صنعت خودروی ما در مواد اولیه به خارج وابسته است. امیدواریم با نتیجه رسیدن مذاکرات، رفع تحریم‌ها و تصمیمات کارشناسی شده مسوولان در این حوزه شاهد افزایش تولید، ثبات و آرامش در این بازار باشیم.

او در ادامه با تاکید بر اهمیت تک نرخی شدن بازار خودرو متذکر شده: متاسفانه هر روز قیمت‌گذاری بر دوش یک دستگاه است. یک روز شورای رقابت، یک روز سازمان حمایت، یک روز وزارت صمت و یک روز دیگر نهادها در این مورد تصمیم‌گیری می‌کنند. این وضعیت می‌تواند مشکل‌ساز باشد. زمزمه‌هایی هم در مورد فروش خودرو به قیمت حاشیه بازار شنیده می‌شود که این موضوع بیشتر به مذاق خودروسازان خوش می‌آید. به نظر می‌رسد این تک ‌نرخی شدن بازار راه‌حلی باشد که بتوان به واسطه آن به ساماندهی بازار رسید.

مددیان همچنین در پاسخ به سوالی پیرامون علل افزایش قیمت خودرو در ۱۰ روز اخیر گفته است: دلیل مشخصی برای افزایش قیمت خودرو در بازه کنونی وجود ندارد، البته مواردی مانند به تاخیر افتادن مذاکرات می‌تواند اثر داشته باشد. من فکر می‌کنم که افرادی وجود دارند که بازار خودرو را به دست گرفته‌اند؛ اگر ۱۴۰ هزار خودرو وارد بازار شود قطعا روی کاهش قیمت تاثیر می‌گذارد. به نظر علت اصلی عدم تزریق خودرو به بازار باشد.

    چرا تولید افزایش نمی‌یابد؟ 

اما در خصوص اینکه چرا خودروسازان تولیدشان را افزایش نمی‌دهند، مدیرکل صنایع حمل و نقل وزارت صمت اینطور گفته که در حال حاضر امکان افزایش تولید خودرو وجود دارد، اما به دلیل اینکه برخی از محصولات زیانده هستند، خودروسازان تمایلی به افزایش تولید ندارند.

سهیل معمارباشی در گفت‌وگو با «خبرگزاری مهر» در مورد وضعیت تولید صنعت خودروسازی کشور، اظهار کرد: تولید خودرو امسال به حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه می‌رسد و هدفی که برای سال آینده برای خودروسازان در نظر گرفته شده است تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است. مدیرکل صنایع حمل و نقل وزارت صمت در مورد نقش خودروسازان بخش خصوصی در تولید خودرو، افزود: چشم‌انداز تولید ۱.۶ میلیون دستگاه خودرو، هم برای دو خودروساز بزرگ کشور و هم برای خودروسازان بخش خصوصی است؛ بخش خصوصی حتماً باید به میدان بیاید و در این زمینه حرکت جدی داشته باشد زیرا وزیر صمت حساب ویژه‌ای روی بخش خصوصی باز کرده است. او در پاسخ به این سوال که آیا امکان افزایش ۵۰۰ هزار دستگاهی تیراژ تولید برای سال آینده وجود دارد، تصریح کرد: در حال حاضر نیز امکان افزایش تولید وجود دارد اما به دلیل اینکه برخی از محصولات زیان ده هستند، خودروساز تمایلی به افزایش تولید ندارد. وقتی در تولید یک محصول ۵۰ میلیون تومان زیان وجود داشته باشد انگیزه برای تلاش جهت افزایش تولید از بین می‌رود.

به گفته معمارباشی، درخواست وزیر از خودروسازان، افزایش تولید است اما این موضوع الزاماتی دارد. اگر این الزامات محقق شود خودروساز و قطعه ساز پای کار هستند و با توجه به اینکه زیرساخت‌ها تا این سطح وجود دارد و نیاز به سرمایه‌گذاری زیادی در حوزه زیرساخت نداریم، تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه قابل تحقق است. او همچنین در مورد اینکه در ساخت هر خودرو چه میزان ارزبری داریم، گفته است: داخلی سازی در صنعت خودرو به صورت ویژه در دستور کار است؛ سال گذشته ارزبری هر دستگاه خودرو ۲ هزار و ۲۰۰ دلار بود که امسال با کاهش ۴۰۰ دلاری، ارزبری هر خودرو به صورت میانگین به یک هزار و ۸۰۰ دلار رسیده است.