رشد صادرات غیرنفتی در اردیبهشت

تعادل |
تجارت خارجی غیر نفتی کشور در دو ماهه امسال به ۱۲.۸میلیارد دلار رسیده که هفت میلیارد و ۸۳ میلیون دلار آن مربوط به اردیبهشت ماه است. تحلیل دادههای گمرک نشان میدهد، در ماه اردیبهشت، میزان صادرات کالاهای ایرانی سه میلیارد و ۳۵۲میلیون دلار و میزان واردات کالا سه میلیارد و ۷۳۱میلیون دلار بوده است. آمارها گویای این است که در دوماهه امسال، میزان صادرات از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۸ درصد رشد داشته است. همچنین در اردیبهشت ماه نسبت به فروردین ماه با ۲۷۷هزارتن کالای بیشتر و ۳۸۴میلیون دلار فروش بیشتر، شاهد رشد وزنی و ارزشی در صادرات هستیم. در مقابل با خرید یک میلیون و ۲۸۰هزار تن کالا با ارزشی بیش از ۹۳۷ میلیون دلار نسبت به فروردین ماه، واردات قطعی بیشتری داشتیم، که نشان از رشد واردات هم از نظر ارزشی و وزنی نسبت به فروردین ماه دارد. اما مقایسه آمارهای صادراتی در اردیبهشت ماه امسال با سال ۹۹ بیانگر این است که در پایان ۳۱ روز
اردیبهشت ماه، ۷۲۰ میلیون دلار کالا بیشتر صادر شده که رشد ۲۷.۵ درصدی را نشان میدهد. در همین مدت نسبت به اردیبهشت سال قبل در رویه واردات، ۵۹۵میلیون دلار کالا بیشتر وارد شده که ۱۹ درصد بیشتر بوده است. مطابق آمارهای گمرک، پنج کشور «چین، عراق، امارات، ترکیه و افغانستان»جزو عمدهترین مقاصد صادراتی ایران در اردیبهشت ماه بودهاند. در مقابل «امارات، چین، ترکیه، سوییس و آلمان» نیز پنج مبدا عمده واردات ایران در این بازه زمانی به شمار میروند.
جزییات تجارت در میانه بهار
جزییات تجارت خارجی غیر نفتی در اردیبهشت ماه
امسال منتشر شد. براساس آمارهای ارایه شده از سوی گمرک ایران، تجارت خارجی در این بازه زمانی به ۲۲,۲میلیون تن کالا و به ارزش ۱۲.۸میلیارد دلار رسید که ۱۱.۹میلیون تن، به ارزش هفت میلیارد و ۸۳ میلیون دلار آن مربوط به اردیبهشت ماه است. از این میزان تجارت خارجی در ماه اردیبهشت، هشت میلیون و ۵۷۹هزار تن به ارزش سه میلیارد و ۳۵۲میلیون دلار مربوط به صادرات کالاهای ایرانی است و مابقی آن به وزن سه میلیون و ۳۲۱هزار تن، به ارزش سه میلیارد و ۷۳۱میلیون دلار مربوط به واردات کالا به کشور است.
بنابر آماری که سخنگوی گمرک ایران تشریح کرده است: با وجود رشد ۴۸درصدی صادرات از لحاظ ارزش در مجموع دو ماه ابتدایی سال نسبت به این مدت در سال قبل، در اردیبهشت ماه نسبت به فروردین ماه با ۲۷۷هزارتن کالای بیشتر و ۳۸۴میلیون دلار فروش بیشتر، رشد ۳,۳درصدی در وزن و ۱۳درصدی در ارزش را شاهد بودیم. همچنین در واردات نیز یک میلیون و ۲۸۰هزار تن کالا با ارزشی بیشتر از ۹۳۷ میلیون دلار نسبت به فروردین ماه، واردات قطعی بیشتری داشتیم که این میزان، رشد ۶۲.۵درصدی در وزن و ۳۳.۵درصدی در ارزش واردات نسبت به فروردین ماه به شمار میآید. در ۳۱ روز اردیبهشت امسال در رویه صادرات، نسبت به سال ۹۹، ۷۲۰ میلیون دلار کالا بیشتر صادر شد که معادل رشدی ۲۷.۵ درصدی است و در همین مدت نسبت به اردیبهشت سال قبل در رویه واردات، ۵۹۵میلیون دلار کالا بیشتر وارد شده که ۱۹ درصد بیشتر بوده است. البته در وزن در هر دو رویه کاهش ۵۳۱هزار تنی و ۶۱۲هزار تنی را شاهد بودیم که منفی ۶درصد وزن صادرات و منفی ۱۵.۵درصد وزن واردات است.
مقاصد صادراتی و مبادی وارداتی
اما مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ کدامند؟ آمارهای منتشر شده نشان میدهد، در دومین ماه سال، چین با دو میلیون و ۳۹۹هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۸۹میلیون دلار در جایگاه نخست مقاصد صادراتی ایران قرار دارد. در جایگاه بعدی عراق با یک میلیون و ۵۸۶هزار تن به ارزش ۵۲۵میلیون دلار قرار دارد. امارات نیز با یک میلیون و ۲۰۵هزار تن به ارزش ۴۳۲میلیون دلارسومین مقصد صادراتی صادرکنندگان ایرانی بوده است. از دیگر مقاصد صادراتی ایران میتوان به ترکیه اشاره کرد که در اردیبهشت امسال، ۱۹۳هزار تن به ارزش ۲۱۱میلیون دلار کالا از ایران خریداری کرده است. در نهایت افغانستان هم با ۴۵۹هزار تن به ارزش ۱۹۰میلیون دلار، پنجمین مقصد کالاهای صادراتی کشور در اردیبهشت ماه به شمار میرود.
اما ایران از کدام کشورها کالای بیشتری وارد کرده است؛ رصد آمارهای منتشر شده نشان میدهد، امارات با ۹۵۳هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۵۵میلیون دلار نخستین مبدا وارداتی ایران بوده است. دومین کشوری که ایران کالای بیشتری از آن وارد کرده است، چین است که واردکنندگان ایران در اردیبهشت ماه ۲۴۰هزار تن به ارزش ۸۳۲میلیون دلار از این کشور وارد کردهاند. ترکیه هم با فروش با ۴۰۹هزار تن به ارزش ۳۹۵میلیون دلار کالا به ایران سومین مبدا وارداتی بوده است. اما جالب توجه اینکه دو کشور اروپایی از جمله سوییس و آلمان در این ماه جزو کشورهایی بودند که در لیست مبادی وارداتی ایران خودنمایی میکنند. آنگونه که آمارها نشان میدهد، سوییس با ۳۰۰هزار تن به ارزش ۲۲۷میلیون دلار و آلمان با ۱۱۸,۵هزار تن به ارزش ۱۷۱میلیون تن، دو مبادی عمده وارداتی برای تامین کالاهای مورد نیاز کشور در اردیبهشت ماه بودهاند.
بنابه گفته سخنگوی گمرک ترانزیت کشور در اردیبهشت ماه مانند فروردین روند خوبی دارد و ۹۳۳هزار تن کیلومتر، میزان کالاهای عبوری از کشورمان در این ماه بوده است. همچنین بر اساس اعلام گمرک، در فروردین ماه امسال هشت میلیون و ۳۰۲ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۹۶۸ میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزن ۵۶ درصد و از لحاظ ارزش ۸۰ درصد رشد داشته است. اما روند تجارت در ۱۲ ماهه سال ۹۹ نشان میدهد، در مجموع ۱۴۵ میلیون و ۷۰۰ هزارتن کالا به ارزش ۷۳ میلیارد دلار از مبادی کشور صادر و وارد شده، که سهم صادرات ۱۱۲ میلیون تن به ارزش ۳۴ میلیارد و ۲۵۶ میلیون دلار و سهم واردات ۳۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تن به ارزش ۳۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.
کدام کالاهای ایرانی در اروپا
مشتری دارند؟
آمارهایی که از تجارت ایران در سالهای گذشته منتشر شده نشان میدهد، جز چین، بخش مهمی از تجارت ایران به چند کشور همسایه و منطقه ممنوع شده و در این میان میزان تجارت مشترک با اتحادیه اروپا به شکلی جدی کاهش یافته است.در آمارهایی که از تجارت دو ماهه ایران در سال ۱۴۰۰ نیز منتشر شد، تنها «آلمان و سوییس» به عنوان صادرکنندگان کالا به ایران در فهرست ۱۰ شریک اصلی تجاری قرار داشتند.
اما با توجه به اینکه صادرات ما به اتحادیه اروپا کاهش یافته، اماام کالاهای ایرانی در اروپامشتری دارند. رییس کنفدراسیون صادرات ایران در این باره میگوید: نمیتوان آمارها و عملکرد صادراتی کشور در سالهای گذشته را بدون توجه به واقعیتهایی مانند تحریمهای امریکا ارزیابی کرد. محمد لاهوتی در گفتوگو با ایسنا، اظهار میکند: همانطور که در بخشی از مناظرههای انتخاباتی مطرح شد، میزان تجارت ما در سالهای گذشته کاهش یافته و در این میان صادرات ما به اتحادیه اروپا نیز بهشدت پایین آمده است. اما برای تحلیل این آمار و پاسخ دادن به چرایی این موضوع باید تمام جنبههای کار را مورد توجه قرار داد و نادیده گرفتن واقعیتها نمیتواند برای ما راهگشا باشد.
او با اشاره به عملکرد تجاری ایران و اتحادیه اروپا پیش از تحریمهای اخیر، توضیح میدهد: نگاهی به آمارها نشان میدهد که کشورهایی مانند آلمان و ایتالیا جزو پنج کشور یا ۱۰ کشور اصلی واردکننده کالا از ایران و حتی صادرکننده به ایران بودهاند اما تحت تاثیر تحریمها، اعداد کاهش یافته است. صرف نظر از اتحادیه اروپا که به هر حال متحد امریکا به شمار میرود، تجارت ما حتی با کشورهایی مانند چین و هند نیز کاهش یافته که این نشاندهنده محدودیتهایی است که تاجران ایرانی در سالهای گذشته با آن مواجه بودهاند.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان اینکه کالاهایی که ایران به کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان صادر میکند از نظر ماهیتی با صادرات به اتحادیه اروپا متفاوت است، تشریح کرد: ما امکان آنکه به برخی کشورهای همسایه کالای مصرفی یا کالایی با ارزش افزوده بیشتر صادر کنیم را خواهیم داشت و در سالهای گذشته نیز این روند را دیدهایم اما امکان صادرات گسترده محصولات مصرفی یا تولید شده با ارزش افزوده بیشتر به اروپا را نداریم، البته این امر به هیچوجه مطلق نیست اما واقعیتهای اقتصادی امروز ارایه تصویری دیگر را دشوار میکند.
لاهوتی ادامه داد: هرچند ما به اتحادیه اروپا محصولات غذایی و خشکبار که مصرف نهایی میشوند صادر میکنیم اما محصولات تولیدی ما در بازار اروپا شانس رقابت کمتری دارند. از این رو محصولات پتروشیمی یا برخی مواد اولیه یا واسطهای تولید که در ایران تولید میشوند میتوانند بیشترین سهم را از بازار اروپا داشته باشند. در این میان قطعات خودرو یا برخی دیگر از صنایع اینچنینی نیز در صورت دریافت حمایتهای لازم شانس حضور در این بازارها را دارند.
وی با تاکید بر اینکه کاهش آمار تجارت یا محدود شدن بازارهای صادراتی به معنی کم کاری در این حوزه نیست، خاطرنشان کرد: ما از سویی در سالهای اخیر با تحریمهای اقتصادی گسترده مواجه بودهایم و از سوی دیگر برای آنکه جای پای خود را در بازارهای صادراتی محکم کنیم باید مسائل مهمی مانند افزایش ارزش افزوده، بالا بردن سطح بهره وری، بهبود زیرساختها مانند حمل و نقل و کاهش موانع تولید و صادرات را در دستور کار خود قرار دهیم و نمایان شدن ظرفیت واقعی حضور کالاهای ایرانی در بازارهای متنوع مانند اتحادیه اروپا بعد از کنار رفتن این موانع خود را نشان میدهد.
