برنامه‌ریزی مطلوب برای قیمت نان
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از در نظر گرفتن منابع نامطمئن برای یارانه گندم، در گزارشی آورده است: در صورت عدم تحقق منابع غیرمطمئن در نظر گرفته شده برای تامین منابع یارانه گندم در بودجه ۹۹ و با در نظر گرفتن مواردی مانند هزینه مورد نیاز برای خرید گندم همچنین سرانه مصرف، کمبود اعتباری نزدیک به ۳۶۰۵ میلیارد تومان برای نانواخانه‌های یارانه‌ای و آزادپز و مبلغ ۱۶۴ میلیارد تومان برای نانواخانه‌های یارانه‌ای در سال ۱۳۹۹ قابل پیش‌بینی است. دراین مورد سناریوی اصلی این است که فروش گندم به نانوایی‌های یارانه‌ای نسبت به سال ۱۳۹۸ ثابت نگه داشته خواهد شد و فروش گندم به نانوایی‌های آزادپز که حدود ۳۰ درصد نان کشور را تأمین می‌کنند از ۹۰۰ تومان در سال جاری به ۲۲۰۰ تومان در سال ۱۳۹۹ افزایش خواهد یافت و درنتیجه قیمت نان غیریارانه‌ای حدودا دو برابر می‌شود.
به گزارش «تعادل»، توسعه پایدار با مجموعه‌ای از شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی سنجیده می‌شود که از مهم‌ترین آنها شاخص‌های مربوط به وضعیت غذا و تغذیه جامعه است. در کلیه تعریف‌های توسعه پایدار امنیت غذایی یکی از ابعاد عمده آن را تشکیل می‌دهد. بنابراین تأمین امنیت غذایی در برنامه‌ریزی توسعه پایدار از مهم‌ترین اهداف به شمار می‌رود .
دستیابی به این مهم از طریق افزایش تولید مواد غذایی ممکن خواهد بود که در این میان گندم به عنوان محصول محوری و کلیدی کشاورزی جایگاه ویژه‌ای در تولید و مصرف مواد غذایی ملل جهان دارد و خودکفایی در تولید آن از مهم‌ترین اهداف اقتصادی کشورها ازجمله کشور ما طی سال‌های اخیر بوده است. در همین راستا مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی ضمن اشاره به وضعیت اعتباری خرید گندم و یارانه آرد در مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۳۹۹، سناریوهای پیش رو را براساس منابع پیش‌بینی شده در بودجه سال ۱۳۹۹ بررسی می‌کند.
ارزیابی منابع اعتباری پیش‌بینی شده یارانه نان و خرید تضمینی گندم
در تبصره ۱۴ بند ۲۷ بخش هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه سال «۱۳۹۹»، اعتباری معادل با ۱۲هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بابت یارانه نان و خرید تضمینی گندم از محل منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در نظر گرفته شده است. این رقم در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ معادل ۸۱۴۵ میلیارد تومان بوده است؛ اما در سال ۱۳۹۹ با لحاظ هزینه‌های خرید تضمینی گندم و هزینه‌های جانبی رقمی معادل ۱۵ هزار و ۵۱۵ میلیارد تومان مورد نیاز خواهد بود. با در نظر گرفتن هزینه مورد نیاز خرید گندم بخش خبازان (نانواخانه‌های یارانه‌ای و آزادپز) با توجه به سرانه مصرف و با مقایسه رقم پیشنهادی در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹، دولت برای تأمین بودجه در این بخش با کمبود اعتباری نزدیک به ۳۶۰۵ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ مواجه خواهد شد.
کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۳۹۹ در ذیل جدول تبصره ۱۴، حکمی تحت عنوان جزء الحاقی ۲ به شرح زیر اضافه کرده است: در صورت افزایش درآمد ناشی از صادرات فرآورده‌های نفتی یا افزایش درآمد حاصل از فروش داخلی فرآورده‌های نفتی مندرج در بندهای ۱و۲ منابع، درآمد حاصل از آن صرفاً به یارانه نان و خرید تضمینی گندم و پاداش پایان خدمت والدین شهدا اختصاص می‌یابد.
این گزارش در بخش نتیجه‌گیری خود آورده است: هر چند در این جزء الحاقی تلاش شده است منابعی جهت تأمین این کسری فراهم شود، اما با توجه به غیرقابل اجتناب بودن هزینه‌های مذکور لازم است که منابع مطمئن‌تری به این مساله اختصاص یابد و مشروط شدن منابع خرید تضمینی گندم و یارانه نان به تحقق منابع احتمالی مناسب نخواهد بود. در صورت عدم تحقق منابع غیرمطمئن در نظر گرفته شده در جزء الحاقی ۲ با در نظر گرفتن مواردی مانند هزینه مورد نیاز برای خرید گندم همچنین سرانه مصرف، کمبود اعتباری نزدیک به ۳۶۰۵ میلیارد تومان برای نانواخانه‌های یارانه‌ای و آزادپز و مبلغ ۱۶۴ میلیارد تومان برای نانواخانه‌های یارانه‌ای در سال ۱۳۹۹ قابل پیش‌بینی است. در صورتی که اعتبارات ردیف ۲۷ جدول تبصره ۱۴ به صورت یکسان در دو بخش نانواخانه‌های یارانه‌ای و آزادپز توزیع شود، قیمت فروش گندم در تمام خبازی‌ها اعم از یارانه‌ای و آزادپز نسبت به سال ۱۳۹۸ برابر ۴۰درصد افزایش می‌یاید.
در حالت دیگر، که احتمالاً سناریوی اصلی این باشد، فروش گندم به نانوایی‌های یارانه‌ای نسبت به سال ۱۳۹۸ ثابت نگه داشته خواهد شد و فروش گندم به نانوایی‌های آزادپز که حدود ۳۰ درصد نان کشور را تأمین می‌کنند از ۹۰۰ تومان در سال جاری به ۲۲۰۰ تومان در سال ۱۳۹۹ افزایش خواهد یافت و درنتیجه قیمت نان غیریارانه‌ای حدودا دو برابر می‌شود.
