بومی‌سازی تجهیزات آتش‌نشانی در خوان آخر
گروه راه و شهرسازی|
روز گذشته همایش رونق تولید ملی در تجهیزات آتش‌نشانی برگزار شد و مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در این همایش خبر داد که اکنون بالغ بر ۹۰ درصد تجهیزات مورد استفاده در کشور تولید می‌شود به جز پمپ تأمین فشار که البته اخبار حاکی از آن است که آن هم در دست تولید است.
بی اغراق تا قبل از وقوع حادثه دلخراش پلاسکو که در آن 16 آتش‌نشان جان خود را از دست دادند، هیچگاه موضوع آتش‌نشانی و تجهیزات آن جزو دغدغه‌های مردم و مسوولان نبود. اما پلاسکو زنگ خطری بود که نگاه‌ها را به این سمت کشاند. پلاسکو یک ساختمان 17 طبقه قدیمی و جزو نخستین بلندمرتبه‌های تهران بود که بر اساس گزارش‌ها بر اثر بی‌احتیاطی چند کارگر به تلی از خاک و خاکستر تبدیل شد و درس‌های بسیاری برای تهران باقی گذاشت. مهم‌ترین درس پلاسکو نبود تجهیزات کافی برای مهار آتش بود . سازمان آتش‌نشانی تهران نردبام‌های بلند برای اطفای حریق در طبقات بالا را نداشت و به همین دلیل موفق به اطفای حریق در این طبقات نشده و بعد از چند ساعت سوختن طبقات بالایی فرو ریخت و تا یک هفته همچنان ساختمان در آتش می‌سوخت.
بعد از حادثه پلاسکو این سوال مطرح شد که تهران صدها ساختمان بلندمرتبه و هزاران ساختمان
نیمه‌بلند در بافت فرسوده دارد و در صورت وقوع زلزله و در پی آن انفجار احتمالی در ده‌ها ساختمان شهر، آتش‌نشانی چه کاری برای خاموش کردن آتش‌سوزی ناشی از انفجار لوله‌های گاز و نیز آوار‌برداری می‌تواند انجام دهد؟ اعضای شورای شهر تهران در این خصوص مصوبه‌ای به منظور افزایش بودجه آتش‌نشانی برای خرید تجهیزات آتش‌نشانی تصویب کردند اما به دلیل تحریم‌ها خرید تجهیزات آتش‌نشانی کار چندان ساده‌ای نیست بنابراین چاره‌ای جز بومی‌سازی تجهیزات این صنعت وجود ندارد.
از سوی دیگر، این نکته را نیز باید مد نظر داشت حتی اگر سازمان آتش‌نشانی به جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز هم مجهز شود به دلیل شرایط خاص تهران مانند کوچه‌ها و خیابان‌های تنگ و باریک، بافت فرسوده، لوله کشی قدیمی گاز شهری و تعداد بالای جمعیت در مناطق جنوبی امکان خدمات رسانی به موقع در شرایط بحرانی مانند زلزله 7 ریشتری احتمالی تهران وجود ندارد. بنابراین تنها راه مقابله با بحران‌هایی نظیر زلزله، مجهز کردن ساختمان‌ها به خصوص ساختمان‌های بلندمرتبه به تجهیزات هشدار و اطفای حریق و نیز نوسازی بافت فرسوده است. برای این منظور، مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به ایمنی ساختمان‌ها درباره حریق اشاره دارد و سازندگان باید این مقررات را مد نظر قرار دهند.
پیشنهاد راه‌اندازی رشته دانشگاهی
روز گذشته نیز مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران پیشنهاد داد به منظور افزایش توانمندی‌های کشور در زمینه تجهزات آتش‌نشانی، رشته‌ای تحت عنوان مهندسی تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی تشکیل شود. او ورود دانشگاه‌ها در این زمینه را ضروری دانست و تصریح کرد: به نظر من ایجاد رشته‌های تحت عنوان مهندسی تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی می‌تواند تحول بزرگی در این راستا به وجود آورد، همانطور که رشته مهندسی پزشکی توانست زمینه‌ساز اتفاقات خوب باشد. پس ورود دانشگاه‌ها به این موضوع لازم به نظر می‌آید.داوری با بیان اینکه بالغ بر ٩٠ درصد تجهیزات مورد استفاده در کشور تولید می‌شود، تصریح کرد: در سال ٨٠ به دنبال ابلاغ مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، رویکرد مردم به سمت تأمین تجهیزات ایمنی ساختمان پیش رفت اگرچه بخش مهمی از توجه مردم به این سمت جلب شد اما قیمت تمام شده برای این تجهیزات مانع از این شد که مردم بتوانند از این تجهیزات استفاده کنند در واقع کمبود یا واردات کالاهای بی‌کیفیت باعث می‌شد شهروندان تمایل زیادی برای استفاده از تجهیزات ایمنی در ساختمان‌ها نداشته باشند. خوشبختانه صنعتگران ما در این زمینه به سمت تولید کالاهای باکیفیت‌تر و با قیمت ارزان‌تر رفتند. همچنین سازمان ملی استاندارد و مرکز تحقیقات مسکن نیز به این موضوع ورود پیدا کردند و سازمان آتش‌نشانی شهر تهران توانست همکاری خوبی با بخش‌های مختلف داشته باشد.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی با اشاره به مصوبات شورای شهر تهران در خصوص ارتقای استفاده از تجهیزات در ساختمان‌ها ادامه داد: شورای شهر تهران با تصویب مصوبه توسعه و بهبود خدمات ایمنی شهر تهران توانست زمینه خوبی برای همکاری آتش‌نشانی با تولیدکنندگان داخلی فراهم کند. البته هنوز با نقطه آرمانی در این زمینه فاصله داریم .امروز بالغ بر ۹۰ درصد تجهیزات مورد استفاده در کشور تولید می‌شود به جز پمپ تأمین فشار که البته اخبار حاکی از آن است که آن هم در دست تولید است.
صنعت آتش‌نشانی ویژه و گران است
محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران نیز در همایش رونق تولید ملی در حوزه تجهیزات آتش‌نشانی با بیان اینکه باید به تعداد محله‌های شهر تهران ایستگاه آتش‌نشانی وجود داشته باشد، افزود: در حال حاضر ۱۳۰ ایستگاه آتش‌نشانی در شهر تهران فعالیت می‌کنند. تعداد این ایستگاه‌ها با توجه به اینکه در تهران ۳۵۰ محله وجود دارد باید همچنان افزایش پیدا کند. اگر بتوانیم به این مرحله برسیم که در هر محله یک ایستگاه آتش‌نشانی وجود داشته باشد، می‌توانیم بگوییم اوضاع خوب است.
هاشمی با تاکید بر اینکه صنعت آتش‌نشانی یک صنعت ویژه و گران است، گفت: برخی از این تجهیزات و امکانات منحصر به فرد است و در برخی از کشورها تولید می‌شود، اما فعالیت‌هایی در زمینه ساخت داخل آغاز شده است. ضمن بازدید از نمایشگاه تجهیزات آتش‌نشانی متوجه شدم صنعتگران ما در همه زمینه‌ها وارد شده‌اند و در بسیاری از موارد هم توانسته‌اند با نمونه خارجی رقابت کنند و نمونه‌های بهتری را در داخل بسازند که مورد توجه افرادی که ساخت و ساز انجام می‌دهند، قرار گرفته است.
رییس شورای شهر تهران ادامه داد: سازمان آتش‌نشانی نیز باید این تجهیزات را تایید کند تا در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. برگزاری چنین نمایشگاهی را باید غنیمت شمرد زیرا ارتباط بسیار تنگاتنگی بین سازمان آتش‌نشانی و این صنعت برقرار می‌شود و افراد راحت‌تر می‌توانند از این تجهیزات استفاده کنند.
او با بیان اینکه مهم‌ترین نکته اعلام حریق است، گفت: در زمینه اعلام حریق توانسته‌ایم طی مدت زمانی وضعیت مناسبی را پیدا کنیم. اعلام حریق در برخی از مواقع تبدیل به یک چوپان دروغگو شده است و گاهی سوت الکی می‌کشد و وقتی آتش‌نشانان به محل مراجعه می‌کنند، متوجه می‌شوند که خبری نیست به مرور زمان ممکن است توجه خود را از دست بدهند. این دستگاه‌ها باید با دقت بالا تولید شوند تا بیهوده اعلام‌حریق نکنند. صنعتگران در این جهت در حال حرکت هستند.
هاشمی با بیان اینکه در زمینه تجهیزات فلزی مرتبط با حریق به خودکفایی رسیده‌ایم، تصریح کرد: در گذشته این نوع تجهیزات از خارج وارد می‌شد اما امروز توسط تولیدکنندگان داخلی تولید می‌شود. یکی از مراحل گرفتن پایان کار یا حتی دریافت پروانه به آتش‌نشانی مربوط می‌شود و با حضور سازمان آتش‌نشانی به‌طور حتم این تجهیزات بیش از پیش مورد استفاده قرار می‌گیرد. آتش‌نشانی باید زمینه‌ای فراهم کند تا شهروندان نسبت به خرید این تجهیزات اقدام کنند.
رییس شورای شهر تهران با بیان اینکه نوع اطفای حریق نیز حائز اهمیت است، گفت: اطفای حریق در برخی از موارد توسط پودرهایی انجام می‌شود که نوع گیاهی و آبی دارد که خوشبختانه در این نمایشگاه در رابطه با تجهیزات آبپاش خوب عمل شده است. تولیدگران ایرانی در زمینه تولید لباس‌های مخصوص آتش‌نشانی از جمله ماسک و دستکش خوب عمل کردند، البته هنوز زمینه ساخت پارچه فراهم نشده است، اما امیدواریم که همانند چادر مشکی بتوانند پارچه‌های مخصوص آتش‌نشانی را نیز تولید کنند.
هاشمی اظهار کرد: در رابطه با سازمان آتش‌نشانی امروز نظرها تفاوت پیدا کرده و بودجه مناسب‌تری برای آنها در نظر گرفته شده، بعد از حادثه پلاسکو و آن خانمی که از یکی از ساختمان‌های خیابان جمهوری سقوط کرد نقطه عطفی در تامین اعتبارات آتش‌نشانی به وجود آمد و پس از آن 2 درصد از عوارض ساختمانی به صورت مستقیم به حساب آتش‌نشانی منتقل می‌شود و از نظر مالی امکانات خوبی دارند. به عنوان مثال، سال گذشته پیش از گران شدن ارز و حمله اقتصادی ترامپ توانستند نردبان‌هایی را خریداری کنند. در حال حاضر آتش‌نشانی تهران مجهز به ۴۲ نردبان با سایزهای مختلف است که می‌تواند برج‌های پایتخت را پوشش دهد.
هاشمی با بیان اینکه در سیل فروردین ماه سازمان آتش‌نشانی به عنوان گروهی پیشرو برای کمک به سیل‌زدگان لرستان، خوزستان و گلستان اقدام کرد، گفت: همچنین در سیل اخیر نیروهای آتش‌نشانی از تهران به اهواز اعزام شدند و حضور آنها بسیار موثر بود.
رییس شورای شهر تهران با اشاره به نقش تجهیزات در زمینه ایمنی و آتش‌نشانی گفت: اگر تجهیزات مناسب وجود داشته باشد آتش‌نشانان در کنار شجاعت و جسارت می‌توانند مبارزه بهتری داشته باشند تا جانشان به خطر نیفتد. در همین راستا باید توجه به تولید تجهیزات مورد نیاز در کشور داشته باشیم.هاشمی ادامه داد: امسال به دستور مقام معظم رهبری سال رونق تولید ملی نام‌گذاری شد و ایشان تاکید کردند باید موانع رونق تولید برداشته شود این موضوع باعث می‌شود تولیدگران داخلی از مسیر صنعت جدا و ناامید نشوند، در شرایط تحریم فعلی باید موانع به گونه‌ای برداشته شود که نقش تحریم‌کنندگان کم رنگ‌تر شود و صنعتگران با شدت و کیفیت بهتری به کار خود ادامه دهند.
افزایش ایمنی در محلات فرسوده
روز گذشته همچنین تفاهم نامه‌ای بین سازمان نوسازی شهر تهران و سازمان آتش‌نشانی با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود دو سازمان برای افزایش کیفیت زندگی با تأکید بر ایمنی در محلات ناکارآمد شهری منعقد شد.
کاوه حاجی‌علی‌اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران درباره این تفاهم نامه گفت: در تعاریف ارایه شده از بافت فرسوده، تمرکز روی کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله است، اما هر چند تهدید زلزله از نظر تهدیدات بالقوه جدی باشد، موضوع
آتش‌سوزی و حریق تهدیدی بالفعل است که به صورت مصنوعی و روزمره با آن سر و کار داریم.
او تصریح کرد: میانگین تراکم جمعیتی در بافت‌های فرسوده پایتخت 3 برابر متوسط شهر است و وقوع هر مخاطره‌ای چه طبیعی و چه مصنوعی در این بافت‌ها، تعداد بیشتری از شهروندان را درگیر خواهد کرد، از این رو، ضروری است با اولویت ویژه‌ای به این مهم پرداخته شود.علی اکبری با بیان اینکه موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده حتی در کشورهایی که از یکپارچه‌ترین ساختارهای مدیریت شهری بهره مند هستند، موضوعی فرابخشی تلقی می‌شود که نیاز به همکاری بین دستگاه‌های ذی نقش دارد، یادآور شد: برای اینکه این کار به شکل سیستماتیک اتفاق بیفتد و نهادینه شود، ستاد بازآفرینی پایدار
کلان‌شهر تهران راه‌اندازی شده که در 6 ماه گذشته بسیار فعال بوده و جلسات آن به صورت مستمر با حضور نمایندگان دستگاه‌های عضو ستاد برگزار می‌شود.
دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران با اشاره به اینکه در بسیاری از معابری که در جریان نوسازی تعریض شده‌اند، تیرهای چراغ برق در وسط گذر قرار گرفته‌اند و امکان دسترسی و امداد رسانی را محدود کرده‌اند، از جابه‌جایی200 تیر چراغ برق و نصب حدود 70 شیر هیدرانت در 6 ماه گذشته با استفاده از ظرفیت ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران خبر داد.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با بیان اینکه دوران مداخلات سخت افزاری در بافت‌های شهری به سر رسیده، بر ضرورت استفاده از فناوری‌های نوین و روش‌های نرم افزاری در ارتقای ایمنی و کاهش خطرپذیری در بافت‌های فرسوده تأکید کرد و گفت: ضروری است در برخی از محلات فرسوده که امکان نوسازی، تعریض معابر و ... در آنها مهیا نیست، با حفظ وضعیت موجود به دنبال راهکارهای ارتقای ایمنی باشیم. بر اساس تفاهم‌نامه منعقد شده میان سازمان نوسازی شهر تهران و سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران ایجاد بانک اطلاعاتی مشترک و هوشمند‌سازی نظام مدیریت جامع اطلاعات در حوزه ایمنی و توسعه محله‌ای، همکاری در تهیه و ترویج بسته‌های آموزشی به منظور افزایش آگاهی‌های عمومی شهروندان درخصوص ایمنی، همکاری در تدوین برنامه عملیاتی ایمنی و مدیریت بحران در محله‌های دارای بافت تاریخی، تولید و انتقال دانش کاربردی و اجرایی برای ارتقای ایمنی و کاهش آسیب‌پذیری در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد از جمله مهم‌ترین محورهای همکاری مشترک این دو سازمان خواهد بود.
